Chemiczne oparzenia zewnętrznych narządów płciowych mogą być następ-
stwem wypadków przy pracy, samookaleczenia lub czynów przestępczych (5). Powstają w wyniku działania na skórę takich substancji jak stężone kwasy, ługi lub sole niektórych metali.
W wyniku oparzeń kwasami powstaje suchy strup spowodowany absorpcją
wody z tkanek i koagulacją substancji białkowych (tzw. martwica sucha skrzepo- wa). Ługi wywołują martwicę rozpływną tkanek. Ich działanie polega na rozpu- szczeniu substancji białkowych, co sprzyja powstawaniu głębokich uszkodzeń z wilgotnym i miękkim strupem.
Izolowane oparzenia chemiczne zewnętrznych narządów płciowych są rzadką
przyczyną urazów (1). Z tego powodu przedstawiamy własną obserwację.
OPIS PRZYPADKU
Chory, P. A. lat 37 (nr hist. choroby 20304/805/94) został przyjęty do Kliniki
Urologii z powodu doznanego przed około pięcioma godzinami oparzenia prącia i moszny. Jak wynikało z wywiadu i ustaleń policji, stał się on ofiarą czynu prze- stępczego. W czasie snu, po libacji alkoholowej, oblano jego zewnętrzne narządy płciowe mlekiem wapiennym, przygotowanym w zakładzie garbarskim.
W chwili przyjęcia chory był w stanie upojenia alkoholowego. Miejscowo na
skórze podbrzusza, na całym prąciu i mosznie stwierdzono ciemnobrunatne ogni- ska martwicy pokryte wilgotnym, miękkim strupem.
Znając rodzaj substancji, który spowodował uszkodzenie, przystąpiono do me-
chanicznego oczyszczenia, uprzednio zmywając powierzchnię oparzenia dużą ilością wody. Po opracowaniu chirurgicznym rany, chorego leczono zachowaw- czo stosując miejscowo 2% krem Argosulfan.
Wielotygodniowe leczenie spowodowało całkowite wygojenie skóry moszny z
pozostawieniem grubych, ściągających blizn przerostowych na prąciu powodują- cych deformację.
Po trzech miesiącach wycięto rozległą bliznę oparzeniową prącia. Z uwagi na
znaczny ubytek skóry całego penisa, wytworzono lożę pod skórą moszny i umie- szczono w niej prącie wyłaniając na zewnątrz żołądź. W trakcie kolejnej hospita- lizacji operacyjnie odcięto skórę moszny wokół wszytego prącia, oddzielając je od podstawy. Efekt kosmetyczny był zadowalający.
Chory po upływie 6 tygodni od opuszczenia Kliniki podjął satysfakcjonujące
życie płciowe.
OMÓWIENIE
Postępowanie z osobami, u których doszło do chemicznego oparzenia zewnę-
trznych narządów płciowych obejmuje pierwszą pomoc oraz specjalistyczne le- czenie szpitalne.
W czasie pierwszego kontaktu należy zmyć powierzchnię oparzenia dużą ilo-
ścią bieżącej wody. Dodawanie do niej środków alkalizujących w przypadku dzia- łania kwasów lub neutralizujących (słabe kwasy) przy oparzeniach alkaliami nie poprawia wyników i przebiegu gojenia.
Jedynie oparzenia wapnem niegaszonym nie wolno spłukiwać wodą, gdyż w
jej obecności dochodzi do reakcji egzotermicznej. Usuwa sieje mechanicznie a następnie skórę zmywa się oliwą lub parafiną. Leczenie specjalistyczne polega na chirurgicznym opracowaniu rany z wycię- ciem tkanek martwiczych.
W przypadku izolowanych oparzeń zaleca się wczesne przeszczepy płata skór-
nego niepełnej grubości.
Jednak większość autorów proponuje leczenie zachowawcze z późnym wyko-
naniem przeszczepów uszypułowanym płatem skórnym (2, 4). Zastosowanie u naszego chorego leczenia dwuetapowego z wykonaniem prze- szczepu uszypułowanym płatem moszny dało dobry efekt kosmetyczny i powrót pełnych funkcji płciowych.