KOD: 14 - Dziesięć lat przezskórnego pozyskiwania plemników do zabiegów wspomaganego rozrodu IVF-ICSI/PESA, TESA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Jan Karol Wolski, Katarzyna Kozioł, Piotr Lewandowski, Bogdan Biarda, Hanna Marszał, Sylwia Trubacz

Przychodnia "Novum" w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie. Wykonana po raz pierwszy na świecie w 1992 roku mikromanipulacja, procedura ciąży pozaustrojowej - docytoplazmatyczne wstrzyknięcie plemnika IVF/ICSI (In Vitro Fertilization/ Intracytoplasmic Sperm Injection) - była kamieniem milowym w technikach wspomaganego rozrodu (ART - assisted reproductive techniques). ICSI umożliwia uzyskanie dziecka niepłodnym parom, w których za zaburzenia prokreacji odpowiedzialny jest czynnik męski (skrajnie zły poziom płodności - zaawansowana OAT lub cryptozoospermia). W Polsce zapoczątkowano tę procedurę w styczniu 1995, w Przychodni ,,Novum". W kwietniu 1996 roku przeprowadzono zabieg IVF/ICSI z użyciem plemników pobranych przezskórnie z najądrza mężczyzny z azoospermią obstrukcyjną (ICSI/PESA), a we wrześniu 1996 mikromanipulację z użyciem gamet pobranych przezskórnie z jądra (ICSI/TESA). Na 26. Kongresie Naukowym Polskiego Towarzystwa Urologicznego w Poznaniu (1996), przedstawiono raport o pierwszym w Polsce zabiegu mikromanipulacji, zakończonym ciążą: ,,ICSI-PESA jako alternatywa operacji rekonstrukcyjnych dróg wyprowadzających nasienie u pacjentów z azoospermią obstrukcyjną" [J. K. Wolski, K. Kozioł, P. Lewandowski, B. Biarda: Urol Pol 1996, 3A, 130-131].

Cel pracy. Niniejsze doniesienie jest podsumowaniem naszego 10-letniego doświadczenia w przezskórnym pozyskiwaniu plemników z najądrza i jądra do zabiegów ICSI.

Materiał i metody. Do zabiegu pozyskiwania plemników drogą przezskórnego nakłucia kwalifikowano mężczyzn (śr. wiek 32 l.) z azoospermią obstrukcyjną (OA) - z najądrza, a drogą nakłucia jądra z azoospermią nieobstrukcyjną (NOA). Wszystkie zabiegi wykonywano ambulatoryjnie, w znieczuleniu ogólnym (krótkie dożylne: Propofol i Fentanyl). Oba najądrza nakłuwano cienką igłą No 5, treść aspirowano przy pomocy standardowej strzykawki o pojemności 2 mL, a następnie dokonywano mikroskopowej oceny aspiratu pod kątem obecności gamet. Tkankę jądrową (zawsze z obu gonad) pobierano jednorazową igłą 1.6 z zestawu Hepafix(R), B. Braun, Melsungen, Germany. Od 1999 roku, w czasie regularnej biopsji diagnostycznej jąder, planowo zamrażano aspirat z najądrzy oraz część każdego pobranego fragmentu tkanki gonadalnej (druga część była poddana rutynowej ocenie histologicznej, po utrwaleniu w płynie Bouina). Postępowanie to umożliwiało uniknięcie kolejnych biopsji jąder do protokołu ICSI. Średni czas zabiegu pobrania plemników nie przekraczał 10-15 minut. Pacjent opuszczał Przychodnię po 1-2 godzinnej obserwacji, po kontroli anestezjologa i urologa. Z założenia nie stosowano osłonowo antybiotyków, a postępowanie po zabiegu ograniczało się do podaży typowych środków przeciwbólowych (gł. Paracetamol) oraz z okładów z lodu na mosznę przez 2-3 dni.

Wyniki. W okresie 1996-2005 stwierdzono ogółem 74 ciąże z plemników najądrzowych (PESA) i 57 z jądrowych (TESA). Weryfikacja skuteczności zabiegów opiera się na niepełnych (niestety) danych, otrzymanych od rodziców do końca 2005 roku: Grupa ICSI-PESA: urodziło się 48 zdrowych dzieci, w tym 10 bliźniąt (26 cięć cesarskich, 12 porodów siłami natury), waga urodzeniowa 2070-4230 g (ciąża pojedyncza) oraz 1720-2860 g (ciąża bliźniacza). Ponadto, poronienia stwierdzono u dziewięciu kobiet. Grupa ICSI-TESA: urodziło się 35 zdrowych dzieci, w tym 12 bliźniąt (19 cięć cesarskich, 16 porodów siłami natury), waga urodzeniowa 2250-4130 g (ciąża pojedyncza) oraz 1810-2580 g (ciąża bliźniacza). Ponadto poronienia stwierdzono u siedmiu kobiet. U mężczyzn z obu grup nie obserwowano istotnych powikłań po zabiegu oraz przerw w aktywności (praca, nauka, sprawność seksualna).

Wnioski. Zastosowanie plemników pozyskanych z najądrzy lub jąder w procedurze ciąży pozaustrojowej mikromanipulacji IVF/ICSI umożliwia zostanie ojcem pacjentom z azoospermią obstrukcyjną (ICSI-PESA) lub nieobstrukcyjną (ICSI-TESA). Przezskórne pobranie gamet jest prostą, bezpieczną i relatywnie tanią procedurą małoinwazyjną.