Guzy jąder stanowią 1 % wszystkich nowotworów u mężczyzn i są z reguły nowotworami złośliwymi dającymi szybko przerzuty. Według Co-llinsa i Pugha (3) najczęściej napotyka się nasieniaki w 40% i potworniaki w 32%. Guzy mieszane, nasieniaki i potworniaki stanowią 14% wszystkich guzów jądra. Część guzów jest hormonalnie czynna i może powodować zaburzenia hormonalne zależne od rodzaju wydzielanych hormonów (5). Według podanych wskaźników, Schwartz i Reed (6) oceniają prawdopodobieństwo raka jądra w całej populacji męskiej na 0, 15 do 15 roku życia, w starszym wieku spada zapadalność na raka jądra i w 7 do 8-go dziesiątku lat życia spada do 0, 02. Wśród 13089 zebranych guzów jąder w piśmiennictwie światowym aż 1288 przypadło na chorych z niezastąpionym jądrem, tj. 9, 8 % (6).
Campbell (2) opisał 2119 przypadków niezstąpionych jąder, w tym postaci brzusznych 302 i 1817 pachwinowych. Guzy jąder rozpoznał w postaci brzusznej u 33 a w postaci pachwinowej u 35 chorych.
Jeżeli po pierwszym roku życia nie stwierdza się obecności jądra lub jąder w mosznie, należy kwalifikować dziecko do operacji zwiadowczego poszukiwania jąder w jamie brzusznej i ewentualnego ich sprowadzenia do moszny. Zabieg ten winien być wykonany przed 5—6 rokiem życia (4, 7). Również w jądrach sprowadzonych do moszny rozpoznawano nowotwory złośliwe, częściej jednak u tych chorych, u których wykonano zabieg operacyjny w starszym wieku (1). W literaturze opisano 166 przypadków guzów jąder po operacyjnym sprowadzeniu ich do moszny, ale tylko 5 guzów u tych chorych, którzy byli operowani przed dziesiątym rokiem życia (4). Rozpoznanie guza jądra jest łatwe kiedy jądro znajduje się w mosznie. Jeżeli natomiast guz dotyczy jądra leżącego w jamie brzusznej możemy napotkać znaczne trudności diagnostyczne, zwłaszcza przy dość często spotykanej niechęci lekarzy do badania zewnętrznych narządów płciowych.
W Klinice Urologicznej Instytutu Chirurgii AM w Łodzi leczyliśmy chorego S. T. lat 28, kawalera, rolnika, który został skierowany przez lekarza rejonowego w dniu 10. IX. 1975 roku z powodu olbrzymiego guza w brzuchu.
W Izbie Przyjęć rozpoznawano guz wielkości głowy dziecka, twardy, niebolesny związany z pęcherzem moczowym oraz brak lewego jądra w mosznie. Z wywiadu wynikało, że choroba rozpoczęła się w czerwcu 1975 roku pobolewaniem w lewej okolicy lędźwiowej. W lipcu br. chory wymacał sobie w podbrzuszu niebolesny guz. Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego nie podawał. Mocz oddawał normalnie, 3—4 razy dziennie, bez trudności. Krwi w moczu nie zaobserwował.
Badania pomocnicze: morfologia krwi, badanie moczu, poziom mocznika w surowicy krwi — prawidłowe, OB 46/57. Zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej bez odchyleń od normy. Urografia: mocz cieniujący wydziela tylko nerka prawa. Układ kielichowo miedniczkowy tej nerki poszerzony. Pęcherz moczowy uciśnięty przez twór wpuklający się od zewnątrz. Badaniem oburecznym w znieczuleniu ogólnym rozpoznano guz wielkości głowy dziecka nad spojeniem łonowym, nie związany z pęcherzem. Wziernikowaniem pęcherza rozpoznano prawidłową błonę śluzową pęcherza oraz objawy ucisku górnej ściany przez guz od zewnątrz.
Na podstawie całokształtu badań i wobec braku jądra lewego w mosznie podejrzewano guz niezstąpionego jądra leżącego w jamie brzusznej. W dniu 16. IX. 1975 roku wykonano przy udziale chirurgów Kliniki Chirurgicznej Instytutu Endokrynologii AM zabieg operacyjny. Otwarto jamę brzuszną i stwierdzono olbrzymi guz w miednicy małej leżący wewnątrz-otrzewnowo, ruchomy, częściowo zrośnięty z otaczającymi jelitami. Guz usunięto w całości po podwiązaniu szypuły, w której stwierdzono nasieniowód. Wzdłuż tętnicy biodrowej zewnętrznej, wspólnej i aorty aż do nerki lewej stwierdzono liczne pakiety powiększonych węzłów chłonnych zwłaszcza w okolicy wnęki nerkowej.
Pobrano węzeł do badania histopatologicznego. Preparat usuniętego guza jądra sfotografowano (ryc. 1) i wysłano do badania histopatologicznego. Badania histopatologiczne guza — seminoma cum necrosi focali et calci-ficacionibus, węzła chłonnego — metastates seminomatis in lymphonodes.
Usunięcie śródoperacyjne węzłów chłonnych było niemożliwe ze względu na rozległość przerzutów i wielkie prawdopodobieństwo przerzutów w węzłach śródpiersia. Rana zagoiła się przez rychłozrost i chory został przeniesiony do Ośrodka Onkologicznego w celu leczenia energią promienistą.
Opisany przypadek guza podbrzusza nakazuje pamiętać, że w rozpoznawaniu różnicowym guzów jamy brzusznej nie należy zapominać o nowotworach niezstąpionych jąder.
W Klinice Urologicznej AM w Łodzi przez ostatnie 10 lat nie obserwowaliśmy podobnego przypadku co skłoniło nas do opublikowania niniejszego doniesienia.
Piśmiennictwo
- Altman B. L., Malament M.: Carcinoma of the testis following orchidopexy. J. Urol., 1967, 97, 498.
- Campbell H. E.: The incidence of malignant growth of the undescended testicle: a reply and re-ewaluation. J. Urol., 1959, 81, 663.
- Collins D. M., Pugh R. C. B.: Classification and frequency of testicular tumours. In. the patology of Testicular Tumours. Brit. J. Urol., 1964, 36, do nr 2.
- Martin D. C, Menck H. R.: The undescendent testis. Menagement after puberty. J. Urol., 1975, 144, 77.
- Pawlikowski T., Stąpor K„ Zieleniewski J., Jeromin L., Rożniecki M., Jeżewska-Musial M., Kolaszyński J.; Guzy feminizujące jąder. Endokryn. Pol., 1974, 25, 147.
- Schwartz J. W., Reed J. F. Jr.: The patology of cryptorchims. J. Urol., 1956, 76, 429.
- Whitaker R. H.: Menagement of the undescended testis. Brit. J. Hosp. Med., 1970, 4, 25.
- Adres autora
-
Klinika Chirurgii AM
ul. Pabianicka 62
93-513 Łódź