PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

SPRAWOZDANIE Z XLVI KONGRESU NIEMIECKIEGO TOWARZYSTWA UROLOGICZNEGO - Stuttgart 14-17.09 1994 r.
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1995/48/1.

autorzy

Mirosław Kazoń
Z Kliniki Urologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Swoją relację ograniczę do uwag i komentarzy, oraz informacji dotyczących nowości i odrębności, ponieważ nie jestem w stanie treściwie podać czytelnikowi to, co na Kongresie przedstawiono w kilkuset referatach, plakatach i wideofilmach.


Kongres zgromadził, prócz urologów niemieckich, tradycyjnie wielu przedstawicieli tej dyscypliny ze wszystkich części świata, w szczególności prawie z całej Europy, obu Ameryk, Azji, Afryki i Australii. Dość licznie byli reprezentowani przedstawiciele Europy Środkowej i Wschodniej. Ta grupa uczestników była zwolniona z opłat zjazdowych hotelowych i otrzymała częściowy zwrot kosztów podróży.


Grupa urologów polskich liczyła ok. 10 osób: profesorowie: Wesołowski, Kazoń, Lorenz, dr med. Jan Szymanowski, dr med. Bolesław Kuzaka, dr Artur Antoniewicz, dr Jan Bykowskii inni.


Zjazdy urologów niemieckich od wielu lat organizowane są, w odróżnieniu od polskich, nie na temat, lub tematy główne. Zainteresowani przysyłają na adres Komitetu Organizacyjnego Kongresu doniesienia na dowolny, przez siebie wybrany temat. Z nadesłanych 800-900 referatów Komisja wybiera 400-500 i szereguje je tematycznie, przydzielając odpowiednim zespołom. W ten sposób układa się program Zjazdu, otrzymując wszystkie zgłoszenia do końca miesiąca lutego, a więc termin nadsyłania prac jest znacznie krótszy, niż u nas. Praktycznie w ten sposób każdy niemiecki Kongres, odbywający się co roku, umożliwia uczestnikom przegląd całej urologii i nowości tak technicznych, jak i naukowych. Przed Kongresem odbywa się, jak i u nas od dwóch lat, jednodniówka szkoleniowa, której program wypełniają referaty i wykłady, prowadzone przez zaproszonych w tym celu wybitnych znawców tematu. Prezydent Kongresu wybierany jest na rok, na Kongres. Prezydentem Kongresu w Stutt- garcie był prof. Richard Hautmann, kierownik Kliniki Urologii w Ulm. Zadaniem Prezydenta jest zorganizowanie Kongresu, on dobiera sobie współpracowników. Natomiast cała praca, związana z ciągłym kierowaniem Niemieckim Towarzystwem Urologicznym, spoczywa w rękach wybranego przez Walne Zgromadzenie Sekretarza Towarzystwa, który funkcję tę pełni przez kilka lat. Wybór potwierdza każdorazowo Walne Zgromadzenie. Aktualnym Sekretarzem Niemieckiego Towarzystwa Urologicznego jest od paru lat prof. Rolf Ackermann, kierownik Kliniki Urologii w Dusseldorfie. Bardzo trafnie funkcja ta spoczywa w rękach niezwykle organizacyjnie utalentowanego i energicznego człowieka. Jak wspomniałem, nadesłane do końca lutego prace na Kongres, są rozpatrzone w ciągu paru tygodni, a najdalej na początku czerwca zainteresowane osoby otrzymują zawiadomienie o przyjęciu lub nie ich pracy, z dokładnym podaniem dnia, sesji i miejsca prezentacji i jej formy.


Zwykle w miesiąc później rozsyłane są programy Kongresu. Jest to możliwe dzięki przekazaniu całej strony administracyjnej zawodowej firmie, od wielu lat tej samej. Urolodzy zajmują się tylko stroną naukową Kongresu. Ten tryb postępowania w zasadniczy sposób odróżnia organizację Kongresu Niemieckich Urologów od organizacji Kongresu Urologów Polskich. Jak powiedziałem, w Niemczech zawodowa firma, organizująca Kongresy, w tym urologiczne, jest pod względem profesjonalnym i ambicji zawodowych bez zarzutu.


Na Zjazdach Urologów Niemieckich istnieje dwojakie zróżnicowanie opłat Kongresowych, a mianowicie: po pierwsze, urolodzy ze wschodnich Landów (byłej (NRD) płacą połowę tego, co ich koledzy z zachodnich Landów, po drugie ? opłata dla ordynatora, kierownika Kliniki jest dwukrotnie wyższa, niż dla asystenta, studenci są zwolnieni z opłat. Trzeba podkreślić wielokrotnie wyższy liczbowo udział firm medycznych i farmaceutycznych w Kongresach niemieckich, niż w Kongresach polskich, co stanowi znaczną różnicę finansową dla or- ganizatorów, na korzyść urologów niemieckich. Dzięki temu też liczba imprez towarzyszących jest liczbowo i pod względem atrakcyjności bogatsza.


SPRAWOZDANIE Z NAUKOWEJ CZĘŚCI KONGRESU


Znaczną liczbę poświęcono łagodnemu rozrostowi stercza. Należy wspomnieć, że naturalna historia tej choroby charakteryzuje się możliwością regresji w ok. 10-20% przypadków. W leczeniu farmakologicznym dominują dwie grupy leków: alfa 1 ? blokery adrenergiczne i inhibitory 5 alfa reduktazy. Grupa pierwsza ma zastosowanie głównie u chorych z prze- wagą objawów podrażnienia, leki tej grupy mogą dość znacznie zmniejszyć zaleganie 20-40%, oraz znacznie poprawić przepływ moczu. Leki grupy drugiej są drogie, stosowane czas dłuższy doprowadzają do redukcji masy gruczolaka o ok. 25-33%. Stojąca nieco w tyle grupa leków roślinnych oceniania jest w efekcie działania na równi z placebo, preparaty te mogą jednak poprawiać mikcję i zmniejszyć objawy podrażnienia. Nie są drogie. Wśród metod leczenia zabiegowego BPH największe zainteresowanie i kontrowersje wzbudza leczenie pro- mieniami lasera. Wadą zabiegu jest opóźniona mikcja (od 0 do 41 dni), w tym też czasie usuwa się wytworzoną rutynowo punkcyjną przetokę nadłonową. Bezsporną zaletą jest moż- liwość wykonywania w ramach ?one day treatment”. Modyfikacją zabiegu jest nacięcie szyi pęcherza (TUIP) i resekcja tkanki nekrotycznej. Wadą zabiegu jest brak materiału do badania histologicznego. Ograniczeniem stosowania promieni lasera w BPH jest wiel- kość stercza ponad 60 g. Powikłania po laserze to: zwężenie cewki u ok. 5% chorych, konieczność resekcji lub otwartej operacji u ok. 10% operowanych. Promienie lasera mogą znaleźć zastosowanie jako Paljatywne leczenie wysoko zróżnicowanego raka stercza. Pa- nuje opinia, że w małych gruczolakach lepiej jest wykonać TURP niż TULAP (leczenie przezcewkowe laserem gruczolaka stercza). O ile jak wspomniano wyżej, po laserze mikcja jest opóźniona, to po TURP mikcja jest w pełni wydolna przeciętnie w 19 dni po operacji. TULAP jest na pewno lepszy, niż spirala. Większość urologów pokłada w leczeniu laserem BPH wielkie nadzieje, ale nadal poszukuje rozwiązania idealnego. Przypomniano, że więk- szość chorych z łagodnym przerostem stercza ma objawy zarówno obstrukcyjne, jak i podraż- nieniowe. Utrzymywanie się tych ostatnich po operacji zmusza do stosowania leczenia farmakologicznego. U chorych z hyperaktywnym pęcherzem w grę wchodzą leki z grupy antycholinergicznych.


RAK STERCZA


Przebieg tej choroby jest nieprzewidywalny, a większość chorych umiera nie z powodu raka stercza, a z powodu chorób układu krążenia. W Niemczech większość przypadków raka stercza wykrywają interniści. Poza badaniem palcem w badaniach przesiewowych raka stercza wykorzy- stuje się badanie transrektalne, PSA i na koniec z eliminacji ? punkcję stercza. Ostatnio spore PSA znaczenie przypisuje się tzw. gęstości PSA. Jest to iloraz: waga stercza To pojęcie liczbowo im niższe, tym bliżej diagnozy ? rak stercza. Np. kiedy wartość gęstości PSA (PSAD)-PSA dichte ? niem., PSA density ? ang. wynosi poniżej 2,0 ng ? to możemy spodziewać się raka i to o wzroście zewnątrzsterczowym. Im niższe wartości PSAD, tym bardziej potrzebne jest wykonanie biopsji stercza.


Za najbardziej właściwe leczenie radykalne raka stercza jest uważane w Niemczech leczenie chirurgiczne; to znaczy prostatektomia radykalna jest najlepszym postępowaniem i to nie tylko w raku ograniczonym do stercza, jak uważają jedni (prostatektomia radykalna lecząca), lecz także w zaawansowaniu węzłowym i przy dodatnim brzegu cięcia chirurgicznego (prostatektomia radykalna paliatywna). W razie lokalnej wznowy stosuje się leczenie promieniami, przy rozsie- wie ? hormonoterapię. Podkreślano, że największego doświadczenia od operatora wymaga usuwanie ?apex prostatae”. Sądzę, że w naszym Kraju kilkanaście ośrodków powinno przeprowadzać radykalną prostatektomię. Na razie jest ich kilka.


UWAGI DOTYCZĄCE INNYCH NOWOTWORÓW


Powierzchowny rak pęcherza moczowego. Panuje opinia, że podanie dopęcherzowe epirubicyny natychmiast po zakończonej przezcewkowej elektroresekcji guza przynosi zmniej- szenie liczby nawrotów o 20%. W raku naciekającym mówi się o tzw. wczesnej cystektomii, ze względu na szerokie zastosowanie szczelnego, jelitowego zbiornika na mocz, oraz ze względu na pogląd, że wyniki cystektomii są w istocie lepsze w niższym stadium zaawansowania. Istnieje pogląd inny, oparty o przeświadczenie, że tylko w stadium guza Tj-T2 można liczyć na możliwość ocalenia pęcherza.


RAK NERKI


W jednoczasowym, obustronnym raku nerki nie ma przeżyć pięcioletnich. W raku też obustronnym, ale różnoczasowym szanse na 5-letnie przeżycie ma ok. 60% chorych. W raku jądra skojarzenie leczenia chirurgicznego z chemioterapią pozwala osiągnąć dobre wyniki ? np. po limfadenektomii + chemioterapia progresja występuje tylko u 6% chorych, natomiast po samej limfadenektomii progresję obserwuje się u 49% chorych.


UROLOGIA DZIECIĘCA


Wiele wad rozwojowych wykrywa się sonograficznie w życiu płodowym, a operuje po urodzeniu. Przy rekonstrukcji wynicowanego pęcherza trzeba wziąć pod uwagę inne jego unerwienie i w rezultacie nietrzymanie moczu. Jest to często nadczynny pęcherz, który wymaga krzyżowej neuromodulacji. Niektórzy wykonują ileocystoplastykę. Ostatnio do powiększenia pęcherza używa się segmentów żołądka. Leczenie odpływów pęcherzowo-moczowodowych. W Niemczech wielu stosuje endo- skopowe leczenie tej wady, przy pomocy kolagenu. Sukcesy już po pierwszym wstrzyknięciu sięgają 60-70%. 5-10% wszystkich dializowanych chorych ? to pacjenci z nefropatią refluksowa.


Nowotwory narządów układu moczowego i płciowego męskiego stanowią 25% wszystkich nowotworów u dzieci. Pytanie ? kto ma leczyć dziecko chore na nerki? Odpowiedź ? wszyscy lekarze pediatrzy, nefrolodzy, urolodzy, chirurdzy dziecięcy.


NIEPŁODNOŚĆ MĘSKA


Ostatnio propaguje się w diagnostyce badanie jąder przy pomocy rezonansu magnetycz- nego, zamiast biopsji. Przy sztucznym zapłodnieniu wykorzystuje się technikę mikrochirurgicz- ną w celu bezpośredniego wstrzyknięcia (zapłodnienia) jajeczka plemnikami. Uzyskuje się prawie 100% ciąż, ale ok. 21% poronień. Również u noworodków obserwuje się wady rozwojowe, np. wargę zajęczą, nerkę podwójną. Wyjątkowo spotykano krytyczne wady np. bezmózgowie. Innym rozwiązaniem dla uzyskania potomstwa jest implantacja embrionu, który oczekiwał na tę chwilę w stanie zamrożenia.


TRANSPLANTACJE NEREK


W 18 ośrodkach w Niemczech przeszczepia się nerki. Rocznie wykonuje się 2000 zabiegów, z tego połowa w klinikach. Prawo transplantacyjne. Czy śmierć mózgu jest śmiercią człowieka? Oto pytanie. Istniejące w Niemczech prawo transplantacyjne daje, jak sądzę, większe niż w Polsce, prawo chirurgowi. Transplantologia niemiecka cierpi jednak na brak dawców. Kolejka oczekujących na przeszczep liczy kilka tysięcy osób.


Jako ciekawostkę techniczną podano możliwość operacji na odległość przy pomocy robota i satelity.


Urolodzy polscy wygłosili 4 referaty ? 2 dr med. Jan Szymanowski i po jednym prof. Kazoń i dr med. Bolesław Kuzaka. Miałem możność wraz z profesorem Wesołowskim zwiedzić słynne muzeum urologii. Podziwialiśmy niezwykłe w swej oryginalności eksponaty, zgromadzo- ne przez prof. Hansa Reutera z niezwykłą pieczołowitością.


Jak zwykle, organizatorzy Kongresu uprzyjemnili uczestnikom pobyt w Stuttgarcie, organizując interesujące spotkania wieczorne.


Nadal urologia niemiecka zajmuje jedno z czołowych miejsc na świecie. W stosunku do urologów polskich Niemcy zajmują przyjazne stanowisko.