W Zjeździe niemiecko-duńskim w Odense wziąłem udział na zaproszenie gospodarzy: ze strony niemieckiej prof. Melchiora Hansjórga, Kierownika Kliniki Urologicznej w Kassel, a ze strony duńskiej prof. Melchiora Nissena, Kierownika Klinika Urologicznej w Odense.
Właściwy Zjazd by poprzedzony seminarium szkoleniowym o kamicy moczo-wej. Tematem seminarium, odbywającego się przed południem 3 czerwca były zagadnienia patogenezy, diagnostyki, leczenia i zapobiegania kamicy. Dla potrzeb kliniki pracują liczne i dobrze wyposażone laboratoria, stoją do dyspozycji nowoczesne urządzania i aparaty do diagnostyki oraz operacja (aparatura ultradźwię-kowa , z zastosowaniem śródoperacyjnym, kruszenie kamieni w nerce przy pomocy przezskórnej nefrostomii).
Uzyskanie tych informacji uświadamia, o ile pozostajemy w tyle my urolodzy w Polsce, tym bardziej, że potok informacji, płynący do nas, ograniczono do bardzo wąskiego strumienia czasopism z krajów socjalistycznych.
W Polsce w chwili obecnej chemiczne badanie składu kamienia moczowego jest poważnym problemem % powodu braków technicznych i personalnych.
Interesującym był referat C. Chaussy z Monachium o pozaustrojowym stosowaniu fal ultradźwiękowych w celu rozbijania kamieni nerkowych w nerce. Cala operacja odbywa się w specjalnej wannie, w której jest zanurzony chory, znieczulany zewnątrzoponowo. Zabieg trwa około godziny. Udaje się kruszyć nawet mnogie kamienie nerkowe, kamienie w moczowodzie i kamienie zakażone. Referat ten wzbudził 'zrozumiałe zainteresowanie. Nowa metoda leczenia stanowi rewolucję w leczeniu kamicy.
Klinika monachijska jest na razie jedynym ośrodkiem na świecie, w której rozbija się kamienie moczowe bez operacji. Wykonano około 600 zabiegów, praktycznie bez powikłań z doskonałymi rezultatami. Istnieje ogromna kolejka czekających na kruszenie kamieni z Republiki Federalnej Niemiec, z Europy, a nawet ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.
Właściwy Zjazd zgromadził ponad 200 urologów głównie zachodnio-niemiec-kich i duńskich oraz kilku z Europy Zachodniej. Byłem jedynym urologiem z Pol- ' ski.
W czasie obrad omawiano następujące zagadnienia.
Zaburzenia w czynności wypieracza pęcherza,
przewlekłe zapalenia pęcherza moczowego,
? nietrzymanie moczu,
przetoki moczowe,
wynicowanie pęcherza,
operacje odtwórcze pęcherza z użyciem pętli jelita.
Był to więc jednotematyczny Zjazd urologów dwóch sąsiednich państw. Re-feasaity wygłaszano w większości po niemiecku, rzadziej po angielsku, lub duńsku bez tłumaczenia.
Trzeba podkreślić, że zaburzania czynności wypieracza pęcherza zarówno pochodzenia neurogennego, jak i przeszkodowe, objawowe czy samoistne są do ustalenia przy pomocy badań urodynamicznych. Dopiero ścisłe ustalanie rozpoznania pozwala na zastosowanie odpowiedniego leczenia.
U nas, poza Stołecznym Centrum Rehabilitacji w Konstancinie i Reptami Śląskimi, nie ma ośrodków rehabilitacji pęcherza moczowego. Wielu chorych z pęcherzem neurogennym nie jest właściwie leczonych i ginie z powodu zakażenia i niedomogi nerek.
Jedną z metod leczenia naglących parć na mocz jest rozciąganie wypieraczem pęcherza. W postępowaniu z pęcherzem neurogennym po poprzecznym uszkodzeniu rdzenia, w grę wchodzą następujące metody leczenia:
stosowanie leków cholinergicznych,
stosowanie alfa ? blokerów,
stosowanie prostaglandyn,
? opukiwanie pęcherza a wyciskanie moczu sposobem Credego,
? opróżnianie pęcherza przez cewnikowanie sdę (samocewnikowanie ? przez
chorego),
? opróżnianie pęcherza przez okresowe pozostawianie cewnika ,na stałe".
Kiedy zawiodą inne metody postępowania najlepszym wyjściem jest samo-cewnikowanie się. Jako ostateczność pozostaje wytworzenie ?ileal conduit".
Kilku referentów wypowiadało się pozytywnie o leczeniu śródmiąższowego zapalenia pęcherza i pęcherza popromiennego ergotoniną.
Nowoczesne metody badawcze pozwalają dokładnie sklasyfikować nietrzymanie moczu u kobiet. Thiiroff podał, że wśród 448 przebadanych chorych 61,4% miało wysiłkowe nietrzymanie moczu, 21,7% naglące parcia na mocz, 9,8% cierpiało zarówno na wysiłkowe nietrzymanie moczu jak i na naglące parcie na mocz, 4,9% miało nietrzymanie moczu pochodzenia neurogennego i 3,6% nietrzymanie z powodu zalegania moczu. W szeregu 'referatach omówiono metody leczenia operacyjnego wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet.
Kolejna grupa referentów omawiała leczenie operacyjne przetak pęcherzowo-pochwowych.
Wśród referatów przedstawiających wyniki operacji powiększenia pęcherza przy pomocy pętli jelita, zwracały uwagę prace doświadczalne nad zastosowaniem konserwowanych przeszczepów skórnych u zwierząt.
Wieland przedstawił wyniki leczenia zaburzeń w odpływie moczu z pęcherza po adenomektomii lub elektroresekcji przy pomocy plastyki Y ? V szyi pęcherza.
Wśród wystąpień, przedstawiających wynikli leczenia operacyjnego wynicowania pęcherza, przeważały wyniki po operacjach wycięcia wynicowanego pęcherza i odprowadzenia moczu sposobem Brickera.
Panuje powszechna opinia, że leczenie wynicowania pęcherza i pęcherza neurogennego powinno być interdyscyplinarne. W skład zespołu wchodzą: pediatria, urolog, ortopeda i neurochirurg. Kierowniczą rolę ma pediatria.
W szeregu wystąpień przedstawiano wielkie liczbowo zestawienia operacji i tak np. 95 operacji Brickera w ciągu 10 lat, 170 operacji Wiallaoe'a również w ciągu 10 lat. Ogłoszono wyniki nadpęcherzowego odprowadzenia moczu przez przetokę moczowodowo-skórną z wytworzeniem specjalnego skórnego kanału ? (zamiast pętli jelita).
Jeden z referentów przedstawił dobre odległe wyniki wszczepienia moczowodów do esicy wg Goodwina u 146 chorych w ciągu 18 lat.
Vólter przedstawił wyniki leczenia pacjentów przy pomocy pęcherza wytworzonego z odbytnicy.
Wśród kilku prac doświadczalnych nad zastępczym pęcherzem wymienię prace Gerlacha i współpracowników, którzy zastąpili pęcherz zbiornikiem ze sztucznego tworzywa.
Przedstawiłem dwa referaty:
Uwagi o nadpęcherzowym odprowadzeniu moczu sposobem Brickera.
Badania doświadczalne mad odrostem pęcherza moczowego u psów.
Dzięki gościnności gospodarzy miałem możność poznać Odense ? miasto rodzinne sławnego bajkopisarza Andersena.