Zastosowanie wybiórczej embolizacji gałązki tętnicy nerkowej do opanowania późnego krwawienia po resekcji dolnego bieguna
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1982/35/1-2.

W ostatnim dziesięcioleciu dokonał się olbrzymi postęp w dziedzinie radiologii naczyniowej. Opanowanie technik wykonywania tych badań u-możliwiło nie tylko uwidocznienie struktury naczyniowej poszczególnych narządów, lecz również dokonywanie zabiegów terapeutycznych do jakich zalicza się embolizację tętnic patologicznie zmienionych narządów lub ich części (1, 2, 3, 4, 5, 6).

Materiałem używanym do embolizacji są: własne tkanki chorego (np. skrzepy krwi, tkanka mięśniowa), materiały biologiczne (np. skrawki wełny), materiały syntetyczne {np. Spongostan, ivalon, kleje cyjanoakry­lowe), metal (np. spirale Gianturco).

Poniżej przedstawiamy przypadek chorego, któremu dzięki wybiór­czej embolizacji krwawiącej gałęzi tętnicy nerkowej w miejscu usunięte­go dolnego bieguna lewej nerki udało się uniknąć usunięcia całego na­rządu. Pacjent uniknął powtórnej operacji i ewentualnej niewydolności nerkowej na którą byłby prawdopodobnie narażony w związku z nie­pełną wydolnością pozostałej nerki.

Opis przypadku: Chory lat 50 N. A. nr hist. chor. 978/158 rencista, przyjęty do Kliniki z powodu nawrotowej kamicy dolnego kielicha lewej nerki. W 1975 r. dokonano usunięcia kamienia z miedniczki prawej nerki i plastyki zwężenia po­łączenia miedniczkowo-moczowodowego sposobem Anderson Hynesa. Pacjenta za­kwalifikowano do resekcji dolnego bieguna lewej nerki. Zabieg wykonano zgod­nie z planem. W ciągu 6 dni po operacji stan chorego był dobry a przebieg po­operacyjny niepowikłany. W 6 dobie pooperacyjnej pojawił się silny ból okolicy lewej nerki i wystąpił masywny krwiomocz z zatrzymaniem moczu na skutek tamponady pęcherza. Założono cewnik i usunięto obfite skrzepy. Z rany poopera­cyjnej przez dreny zaczęła wydobywać się jasna krew. Wieczorem stan chorego pogorszył się. Ciśnienie tętnicze obniżyło się do 60/40 mmHg i wystąpiło przy­spieszenie akcji serca. Podano Dextran, litr krwi i hydrokortyzon w dużych daw­kach. Obserwacja chorego, kontrola morfologii krwi, hematokrytu i ciśnienia tęt­niczego wskazywały na utrzymywanie się krwawienia i narastania anemizacji. Rozważano celowość usunięcia nerki ze wskazań życiowych. Z uwagi na to, że chory przebył operację drugiej nerki z powodu zwężenia połączenia miedniczko­wo moczowodowego i kamicy z wodonerczem, istniały zastrzeżenia co do wydol­ności tej nerki. Z tego powodu postanowiono podjąć próbę ratowania lewej nerki przez zlokalizowanie i zablokowanie krwawiącego naczynia przy pomocy selek­tywnej embolizacji.

Badanie naczyniowe wykazało obecność krwawiącego naczynia dolnej gałęzi tętnicy nerkowej, w okolicy której wytworzyła się przetoka tętniczo-żylna. Przez tę przetokę krew przepływała do żyły nerkowej (ryc. 1). Cewnikiem wprowadzo­nym superselektywnie do dolnej gałęzi tętnicy nerkowej podano skrzepy własnej krwi chorego. Przepłynęły one do żyły nerkowej. Po dotętniczym podaniu przez cewnik noradrenaliny i obkurczeniu się naczyń udało się zamknąć krwawiącą tęt­niczkę. Po 20 minutach doszło jednak do ponownego udrożnienia (ryc. 2). Dopiero wtedy wprowadzono przezskórnie do żyły udowej cewnik Swan-Ganza nr 7 i ba­lonikiem obturowano czasowo żyłę nerkową. Następnie spongostanem embolizo-wano dolną gałąź tętnicy nerkowej. Wykonane po 30 minutach zdjęcie potwier­dziło skuteczność zabiegu (ryc. 3). Po dalszych 30 minutach usunięto cewnik z żyły. Chory przestał krwawić a ciśnienie podniosło się do wartości prawidłowych. Stan pacjenta szybko ulegał poprawie i w 16 dobie po embolizacji wypisano go do domu z całkowicie zagojoną raną pooperacyjną bez cech niewydolności nerek.

Podany powyżej przykład przekonuje o celowości i korzyściach jakie daje wybiórcza embolizacja naczynia odpowiedzialnego za krwotok po zabiegach na miąższu nerki. Przypadek nasz przedstawiamy także dla­tego, by zachęcić do współpracy z radiologami tam, gdzie istnieją odpo­wiednie warunki techniczne umożliwiające wykonanie badań angiogra­ficznych i embolizacji w leczeniu podobnych powikłań pooperacyjnych.

1. Bischoff W., Goelettler V.: Ballonverschluss .und Embolisation der Nieren-arterien. Indykation und erste klinische Ergebnisse. Symposion Nierentumoren ? Essen 1977, 6, 25.
2. Bucheler E., Hupe W., Herrel E., Klosterhalfen H.: Kathe-terembolisation von Nierentumoren. Roentgenstr. 1976, 124, 134.
3. Dick R.: Therapeutic Angiographic embolisation. Br. J. Radiology, 1975, 50, 241.
4. Fras-son F., Fugazzola C, Bianchi G., Franzolin N., Caressano A., del Favero G., Co-melli S.: Selective arterial embolisation in renal tumors. Radiol. Clin., 1978, 47, 239.
5. Pevsner P.: Microbaloon catheter for supraselective angiography and therapeutic occlusion. Am. J. Roentg., 1977, 128, 225.
6. Vlahos E., Giannopou-los P-, Benakis W., Biamopoulos G., Pontifex C: Transcatheter arterial emboli-sationin the management of tumors of the urinary tract. Eur. Urol., 1978, 3, 106.