Badania naczyniowego czynnika wzrostu śródbłonka VEGF w raku nerki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2003/56/4.

autorzy

Janusz Dembowski, Paweł Kowal, Michał Wróbel, Anna Kołodziej, Romuald Zdrojowy, Tomasz Szydełko, Tadeusz Niezgoda

Katedra i Klinika Urologii Akademii Medycznej we Wrocławiu
Kierownik kliniki: prof. dr hab. Jerzy Lorenz

słowa kluczowe

nerka, rak nerki, VEGF, angiogeneza

streszczenie

wstęp

Zależność wzrostu nowotworów od angiogenezy potwierdzają liczne dane doświadczalne. Jednym z najważniejszych czynników pobudzających angiogenezę jest naczyniowy czynnik wzrostu śródbłonka (Vascular Endothelial Growth Factor – VEGF). W raku nerki angiogeneza może odgrywać szczególną rolę, ponieważ jedna trzecia pacjentów ma przerzuty w momencie rozpoznania lub w krótkim czasie obserwacji. W związku z tym ocena ekspresji VEGF może mieć istotne znaczenie jako czynnik prognostyczny.

materiał i metoda

Immunohistochemicznie (komercyjny zestaw AF-293-NA R&D Systems®) oznaczano ekspresję VEGF w próbkach z centrum i obwodu guza oraz makroskopowo niezmienionego miąższu nerki usuwanej operacyjnie. Ekspresję oceniano półilościowo (0, 1, 2, 3, 4), a następnie badano korelację ze stopniem zaawansowania guza (T), stopniem złośliwości (nuclear grade G) oraz wystąpieniem choroby zaawansowanej (N+, M+) i śmiercią z powodu nowotworu.

wyniki

Ekspresja VEGF w tkankach raka nerki była wyższa w próbkach z obrzeża guza niż w próbkach z centrum guza i w makroskopowo niezmienionym miąższu nerki. Średnie wartości ekspresji VEGF wynosiły odpowiednio: 2,37; 1,73 i 0,77 a modalne 3; 2; 1. Nasilenie ekspresji na obrzeżu guza jest znamiennie wyższe w grupie pacjentów, którzy zmarli z powodu nowotworu w okresie obserwacji (n=10) w porównaniu z pozostałymi pacjentami (n=22) (średnie wartości ekspresji VEGF odpowiednio 3,1 i 2,0). Ponadto, ekspresja VEGF korelowała dodatnio ze stopniem złośliwości G (R = + 0,4), a nie stwierdzono korelacji ze stopniem zaawansowania guza T.

wnioski

Ekspresja VEGF na obrzeżu guza jest wyższa niż w centrum i w miąższu nerki. Wysoka ekspresja VEGF wiąże się z bardziej agresywnym typem nowotworu (wysoki stopień złośliwości) i dużym ryzykiem śmierci z powodu choroby nowotworowej. Badanie nasilenia ekspresji VEGF może w przyszłości pomóc w kwalifikacji pacjentów z zaawansowanym rakiem nerki do leczenia antyangiogennego.