english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

W dniach 17—18 maja 1978 r. odbyło się w Pradze kolejne czesko-słowacko--szwedzko-fińskie sympozjum urologiczne. Gospodarzem sympozjum zorganizowa­nego przez Czechosłowackie Towarzystwo Urologiczne oraz Lekarskie im. J. Pur-kynjego, był Kierownik Kliniki Urologicznej w Pradze Profesor E. Hradec.

Do uczestnictwa w obradach zaproszonych zostało trzech polskich urologów (J. Czopik, J. Stolarczyk, A. Musierowicz).

Program zjazdu miał cztery punkty:

1. Kamica nerkowa

2. Wolne tematy oraz filmy

3. Niewydolność nerkowa

4. Zastępowanie odcinków i narządów układu moczowego.

Kamicy nerkowej poświęcono 18 referatów. Między innymi J. Kridl i V. Revusowa (Czechosłowacja) przedstawili wstępne wyniki badań nad kamicą doświadczalną u szczurów.

Najczęstsze występowanie kamicy stwierdzono u zwierząt, u których zastoso-wano model polegający na obecności ciała obcego w pęcherzu moczowym oraz diecie, z dodatkiem glikolu etylenowego i ograniczeniem pirydoksyny.

Krizek V. (CSR) omówił problem kamicy cystynowej, w oparciu o materiał sanatorium w Mariańskich Łaźniach (268 chorych). Rozpoznanie ustalono na pod­stawie analizy kamieni i moczu. Cystynuria jest schorzeniem dziedzicznym. W wielu przypadkach udało się autorowi ustalić typ genetyczny tego schorzenia. U 62 pacjentów objawy kamicy występowały już w dzieciństwie. Tylko u dzieci prze­waża w tym schorzeniu płeć męska. Złogi usunięto operacyjnie u 128 pacjentów w tym u 58 dzieci. Schorzenie w dużej liczbie przypadków było obustronne, poza nerkami często spostrzegał autor kamicę pęcherza.

Wczesne wykrywanie skazy cystynowej umożliwia skuteczne leczenie zacho­wawcze. W tym sposobie leczenia odgrywa rolę alkalizacja moczu, dobra diureza D-Penicillamina i thiola stanowią leki wspomagające. Ograniczenia dietetyczne nie mają większego wpływu na przebieg schorzenia.

Giertz (Szwecja) na podstawie analizy chorych leczonych w szpitalach w Szwecji z ostatnich 30 lat zwrócił uwagę na wzrost zapadalności na kamicę nerkową w tym kraju i omówił postępy w jej rozpoznaniu i leczeniu.

Zvara V. i wsp. (CSR) zasygnalizowali zjawisko zmniejszenia się zachorowań na kamicę moczową u dzieci w Słowacji w ciągu ostatnich lat. Autorzy przypisują to zjawisko poprawie warunków socjalno-bytowych, masowym badaniom profi­laktycznym, wykrywaniu i leczeniu możliwie wcześnie zakażeń dróg moczowych i wad wrodzonych u dzieci.

Hradcova L. i wsp. (CSR) stwierdzili następujący skład i częstość występowania kamieni moczowych u dzieci: szczawian wapnia 61,7%, kwas moczowy 26,4°/o, złogi fosforanowe 8,8%, cystynowe 2,9%. W pierwszych dwóch latach życia u dzieci naj­częściej występuje kamica moczanowa, której towarzyszy podwyższenie poziomu kwasu moczowego we krwi.

Hradec E. i wsp. (CSR) omówili kamicę nerkową u chorych z torbielowatością rdzenia nerki. Materiał autorów dotyczył 7 przypadków. W dwóch z nich wy­kryto zwiększone wydalanie dobowe wapnia. Revusova V. (CSR) omówiła zasady leczenia zachowawczego kamicy dróg moczowych, nie odbiegające od powszechnie przyjętych.

Helmlund D. i wsp. (Szwecja) na podstawie wyników badań doświadczalnych i prób klinicznych wykazali korzystny wpływ indometacyny na bóle w kolce nerkowej. Indometacyna jest inhibitorem prostaglandyny E2, która wytwarzana w istocie rdzennej nerki pod wpływem wzrostu ciśnienia w układzie miedniczkowo­-kielichowym, prowadzi do zwiększenia przepływu krwi przez nerkę oraz diurezy. Podanie indometacyny świniom prowadziło do zmniejszenia diurezy i obniżenia ciśnienia powyżej sztucznie wywołanej przeszkody w moczowodzie. Dawka u ludzi wynosiła 50 mg dożylnie. Efekt przeciwbólowy uzyskano w prawie 80% przy­padków.

Andersson L. i wsp. (Szwecja) na podstawie 200 przypadków omówili wskaza­nia i technikę, przezskórnego wytwarzania przetoki nerkowej. Korzystając z wy­tworzonego kanału autorom udało się w kilku przypadkach tą drogą za pomocą kleszczyków lub pętli, usunąć złogi z miedniczki. Nie spostrzegano powikłań po tego rodzaju postępowaniu. Autorzy są zdania, że metodę tę należy stosować u chorych z dużym ryzykiem operacyjnym lub w przypadkach, kiedy dostęp do nerki jest utrudniony z powodu zwłóknienia okołonerkowego po uprzednich ope­racjach.

Lingardh G. i wsp. (Szwecja) omówili technikę instrumentarium i wskazania do śródoperacyjnej pyeloskopii. W przypadkach trudności diagnostycznych autorom wielokrotnie udało się dzięki tej metodzie ustalić właściwe rozpoznanie. Referat był ilustrowany pięknymi zdjęciami z pieloskopii.

Kucera J. (CSR) zajął się leczeniem operacyjnym kamicy odlewowej nerek. Jeżeli drogą rozszerzonej pielotomii nie udaje się usunąć w całości złogu, stosuje w miejscowej hypotermii rozległe nacięcie miąższu nerkowego. Uzyskane wyniki u 14 chorych operowanych tym sposobem są zachęcające.

Svoboda P. i wsp. (CSR) omówili technikę instrumentarium służące do miejsco­wej hypotermii nerkowej. Stosując tę metodę, >bez szkody dla miąższu nerki za­ciskano jej szypułę na okres nawet dochodzący do 68 minut.

Hradec E. (CSR) omówił na materiale 176 przypadków zagadnienie rozpozna­wania i leczenia pierwotnej nadczynności przytarczyczek i kamicy nerkowej. W 1l7 przypadkach autor stwierdził współistnienie tych dwóch schorzeń. U 93% operowanych badanie drobnowidowe potwierdziło obecność gruczolaka przytarczyc. Ten sam autor w następnym referacie poruszył trudny problem leczenia chorych z nawrotową kamicą nerkową w jedynej nerce, u których powstało zwężenie moczowodu lub całkowita atonia po wielokrotnych operacjach. U trzech takich pacjentów autor zastąpił moczowód pętlą jelita cienkiego, uzyskując bardzo dobre wyniki odległe.

Tematy wolne oraz filmy Alftan O. (Finlandia) przedstawił dwa filmy produkcji amerykańskiej, o zastosowaniu sztucznych protez w leczeniu nietrzymania moczu i o organicznej impotencji. Na podstawie obserwacji poczynionych podczas pro­jekcji filmów, technika wszczepiania protez wydaje się stosunkowo prosta, a wy­niki zachęcające.

Zvara V (CSR) przedstawił film szkoleniowy o radykalnym leczeniu złośliwych guzów jądra.

Hornak M. (CSR) zademonstrował film o leczeniu zwężeń cewki tylnej za pomocą plastyki płatkiem skórnym wytworzonym z moszny. W ramach tematów wolnych wygłoszono 6 referatów. Poniżej przedstawiamy streszczenia najciekawszych.

Salmela H. (Finlandia) przedstawił 61 przypadków prostatektomii przezpęche-rzowych, bez pozostawienia cewnika w cewce moczowej. Sączkowanie zapewniały dwa cewniki wprowadzone — jeden do loży gruczolaka, a drugi do pęcherza moczowego, wyprowadzone z osobnych cięć. System odprowadzenia moczu był zamknięty i jałowy, przy pomocy zbiorników z podciśnieniem. Dreny usuwano po oczyszczeniu się moczu, przeciętnie po 3—4 dniach.

Lethonen T. i wsp. (Finlandia) przy, masywnych krwawieniach z nieoperacyj­nych nowotworów pęcherza moczowego stosowali miejscowo u 10 pacjentów 4% roztwór formaliny. Po opróżnieniu pęcherza ze skrzepów i wprowadzeniu cewnika na stałe, wlewano na 20—30 minut 100—200 ml formaliny. Zabiegi wykonywano w znieczuleniu ogólnym lub nad-oponowym. U 6 pacjentów udało się krwawienie opanować.

Niewydolności nerkowej poświecono 5 referatów. Między innymi Reznicek J. i wsp. (CSR) zajęli się patologicznymi zmianami w dolnych drogach moczowych u chorych z przewlekłą niewydolnością nerkową. Za pomocą cystografii u 35 chorych 7-krotnie stwierdzono obecność zmian chorobowych.

Jande J. i wsp. (CSR) przedstawili spostrzeżenia na temat długotrwałej dializy otrzewnowej u dzieci z przewlekłą niewydolnością nerkową. Autorzy zwracają uwagę na utratę białek, wymagającą stałego uzupełniania. Zastępowanie odcinków i narządów układu moczowego bvło tematem 6 referatów.

W. Prat i wsp. (Czechosłowacja) za pomocą hippuranu znakowanego J181 badali opróżnianie pęcherza moczowego u chorych poddanych przeszczepieniu nerki. Upośledzone opróżnianie stwierdzono najczęściej u chorych z zakażeniem dolnych dróg moczowych. Autorzy sądzą, że chodzi tu o wsteczne zmiany w zakresie pęcherza u chorych z długotrwałym bezmoczem oraz zaburzenia związane z ope­racją przeszczepienia moczowodu.

Hahn M. i wsp. (CSR) w poszukiwaniu przyczyn zakażenia dróg moczowych po przeszczepieniu nerek zajęli się zagadnieniem częstości występowania u tych chorych odpływów pęcherzowo-nerkowych.

Wśród 158 pacjentów z przeszczepionymi nerkami u 29 stwierdzono odpływy. W żadnym przypadku nie były one przyczyną usunięcia nerki ani zejścia śmier­telnego.

Hradec E. (Czechosłowacja): Spośród 98 chorych, których pęcherz moczowy został uzupełniony lub zastąpiony pętlą jelita, 29 (było ponownie operowanych z róż­nych powodów po upływie 15—20 lat. Badania tej grupy chorych wykazały pełną przydatność użytego jelita w zmienionych warunkach.

Kontturi M. i wsp. (Finlandia) badali czynność różnych części jelita, za pomocą którego powiększano lub zastępowano pęcherz moczowy. Decydującą rolę w opróż­nianiu się pęcherza jelitowego autorzy przypisują działaniu tłoczni brzusznej. W dyskusji zabierał głos Musierowicz. Poddał on krytycznej ocenia stosowanie wlewek z formaliny w krwiomoczu z pęcherza w nowotworach pęcherza. Następ­nie na podstawie doświadczeń Ośrodka Białostockiego zaproponował w tych przypadkach embolizację obu tętnic biodrowych wewnętrznych.

Program sympozjum był treściwy i ciekawy. Referaty były na wysokim po­ziomie, były bogato ilustrowane tabelami i przeźroczami. Zwracała uwagę dyscy­plina referujących i dyskutujących, co pozwoliło na zakończenie zjazdu w ter­minie po całkowicie wyczerpanym programie. Uczestnicy sympozjum mieli moż­ność zwiedzenia kliniki urologicznej w Pradze, kierowanej przez prof. E. Hradca. Nowoczesna, licząca 100 łóżek klinika mieści się w pięknym, doskonale zaplano­wanym, siedmiopiętrowym budynku wzniesionym przez specjalnie zaangażowane rumuńskie przedsiębiorstwo. Klinika jest świetnie wyposażona w nowoczesną aparaturę rozpoznawczą i leczniczą produkcji f-my Siemens. Cztery sale opera­cyjne pracują na zasadzie ruchomych stołów operacyjnych i posiadają duży oddział wzmożonego nadzoru pooperacyjnego. Oddzielna sala operacyjna przezna­czona jest dla zabiegów endoskopowych. Sale chorych są wyłącznie jedno-, dwu-lub trzyłóżkowe i każda posiada własne pomieszczenie sanitarne.

Bardzo estetyczne i funkcjonalne jest wyposażenie pomieszczeń dla personelu oraz dziennego pobytu chorych. Klinika posiada doskonale zorganizowany system wewnętrznej łączności. Całość robi imponujące wrażenie i wzbudza u zwiedza­jących uzasadnione uczucie zazdrości.

Udział w sympozjum pozwolił nam na poszerzenie wiedzy i poznanie postępów w zakresie urologii w ośrodkach skandynawskich i czechosłowackich. Skrupulatne przygotowanie naszego wyjazdu przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej PRL zapewniło odpowiednie warunki pobytu w Pradze. Ze strony gospodarzy spotkaliśmy dużo serdeczności i życzliwości.

Klinika Urologii AMB
Andrzej Musierowicz
ul. Skłodowskiej 24
Białystok