Raveron jest lekiem produkowanym przez szwajcarską firmę Ro-bapharm AG, Basel. Preparat zawiera odbiałczony wyciąg gruczołów krokowych cieląt. Producent zaleca stosowanie Raveronu u chorych z gruczolakiem stercza w początkowym okresie choroby z zaleganiem moczu nie przekraczającym 150 ml, w przypadkach zapalenia stercza, w nietrzymaniu moczu po adenomektomii oraz jako przygotowanie przedoperacyjne przed wyłuszczeniem gruczolaka stercza. Z piśmiennictwa zagranicznego (2, 4, 5, 6) wynika, że lek ten w blisko połowie przypadków gruczolaka stercza wywiera korzystny wpływ powodując zmniejszenie dolegliwości przy oddawaniu moczu oraz zmniejszając częstość oddawania moczu. Na podstawie badań skuteczności działania Raveronu, prowadzonych w Polsce (3, 7) stwierdzono, że Raveron nadaje się do zachowawczego leczenia chorych z gruczolakiem stercza, szczególnie we wczesnym okresie choroby. Niewielkie dotychczas możliwości leczenia farmakologicznego gruczolakowatego przerostu stercza skłoniły nas do przeprowadzenia badania wartości klinicznej Raveronu w tych przy-padkach.
Materiał i wyniki
Badaniu poddano 30 chorych z gruczolakiem stercza w wieku od 53 lat do 82 lat. Rozpoznanie choroby stawiano na podstawie wywiadu, badania fizykalnego oraz urografii i badania uroflowmetrycznego. Ponadto u wszystkich chorych wykonano badania morfologiczne i biochemiczne krwi, badanie drobnowidowe osadu moczu oraz posiew moczu. Do leczenia kwalifikowano chorych, u których dolegliwości trwały nie dłużej niż rok (27 przypadków) lub chorych, u których istniały względne przeciwwskazania do leczenia operacyjnego z uwagi na stan układu krążenia i oddychania (3 przypadki). 30 chorych miało częstomocz, chorzy ci w nocy oddawali mocz od 3 do 5 razy. 24 chorych podawało konieczność parcia w czasie mikcji, 19 odczuwało pieczenie i bóle w cewce moczowej, 3 skarżyło się na uczucie rozpierania w kroczu. Na podstawie badania per rectum u wszystkich chorych stwierdzono powiększenie stercza o cechach przerostu gruczolakowatego, przy czym u 19 chorych stercz był miernie powiększony, u 4 chorych stwierdzono obecność włóknistego gruczolaka niewielkich rozmiarów i u 7 rozpoznano duży gruczolak stercza. Skład morfologiczny krwi, poziom mocznika we krwi, kreatyniny w surowicy oraz poziom fosfatazy kwaśnej i zasadowej u wszystkich chorych były prawidłowe. Prawidłowy wynik badania drobnowidowego moczu oraz jałowy posiew moczu stwierdzono u 22 chorych, leukocyturię stwierdzono u 8 chorych, a u 4 z nich badanie bakteriologiczne moczu ujawniło zakażenie pałeczką E. coli.
Badania urograficzne wykonane u wszystkich chorych przed leczeniem w 28 przypadkach wykazały wpuklanie się gruczolaka stercza do pęcherza oraz przerost mięśnia wypieracza. U 2 chorych nie stwierdzono uniesienia dna pęcherza przez powiększony gruczoł krokowy, jednak ściana pęcherza Była pogrubiała, a badanie per rectum potwierdzało rozpoznanie gruczolaka stercza. Zdjęcia okolicy pęcherza wykonane po mikcji pozwoliły na orientacyjne okrślenie objętości zalegającego moczu. Na tej podstawie u 20 chorych nie stwierdzono zalegania moczu w pęcherzu, natomiast u 7 chorych nie przekraczało ono 100 ml, a U S~ wynosiło "około 150 ml. Badania uroflowmetryczne potwierdziły istnienie przeszkody podpęcherzowej u wszystkich chorych.
Raveron stosowano w postaci głębokich wstrzyknięć domięśniowych po 2 ampułki co drugi dzień. W ciągu miesięcznej kuracji chorzy otrzymywali 30 ampułek leku w 15 injekcjach. U 8 chorych, u których stwierdzono cechy zapalenia dróg moczowych, jednocześnie stosowano leki przeciwbakteryjne: sulfonamidy, nitrofurantoinę lub nevigramon. 3 chorych otrzymywało leki ze wskazań internistycznych. W czasie leczenia Raveronem nie stosowano leków rozkurczowych i uspokajających.
Kontrolne badanie palpacyjne per rectum, badanie drobnowidowe i bakteriologiczne moczu, badania biochemiczne i morfologiczne krwi oraz badanie uroflowmetryczne wykonywano u chorych w 8 tygodni po ukończeniu leczenia. Badania biochemiczne i morfologiczne krwi wykonane u chorych po leczeniu nie ujawniły odchyleń od stanu prawidłowego. W badaniach laboratoryjnych moczu, wykonanych u chorych, u których stosowano jednocześnie leczenie przeciwbakteryjne stwierdzono ustąpienie cech zakażenia układu moczowego u 4 chorych, pozostałych 4 po leczeniu nadal miało leukocyturię i dodatnie wyniki posiewów moczu. Określenie skuteczności działania Raveronu opierano na subiektywnej ocenie chorego posługując się danymi z wywiadu, na badaniu palpacyjnym stercza per rectum oraz porównaniu wyników badania uroflowmetrycznego wykonanego przed leczeniem oraz w 8 tygodni po ukończeniu podawania leku. 23 spośród badanych chorych było zadowolonych z przeprowadzonego leczenia. Częstomocz nocny zmniejszył się lub ustąpił u 23 chorych, 14 chorych twierdziło, że po leczeniu mocz oddają bez odczuwanego poprzednio oporu, u 16 ustąpiły bóle i pieczenie w cewce moczowej. Ocenę subiektywną działania Raveronu przedstawiono w tabeli I.
Badaniem palpacyjnym per rectum nie stwierdzono zmniejszenia się gruczolaka w żadnym przypadku.
Badania uroflowemetryczne wykonano za pomocą aparatury oznaczającej automatycznie czas wypływu 100 ml moczu. Mechanizm zegarowy uroflowometru był włączany po oddaniu przez chorego 50 ml moczu, zaś jego wyłączenie następowało, gdy objętość oddanego moczu osiągnęła 150 ml (1). Czas wypływu 100 ml moczu przed leczeniem wynosił od 14,11 sek. do 8,37 sek. (średnio 11,03 sek.), przepływ moczu odpowiednio od 7,08 ml/sek, do 11,94 ml/sek, (średnio 9,06 ml/sek.). Po leczeniu czas wypływy 100 ml moczu wynosił od 12,73 sek. do 7,12 sek. (średnio 9,71 sek.), a przepływ od 7,85 sek. do 14,04 ml/sek, (średnio 10,30 ml/sek.). Średnia arytmetyczna różnic czasu wypływu 100 ml moczu u 30 chorych przed leczeniem i po leczeniu wynosiła 1,97 sek., średnia arytmetyczna różnic wartości przepływu odpowiednio 1,24 ml/sek. Różnica czasów wypływu 100 ml moczu przed leczeniem i po leczeniu obliczona jako odsetek czasu wypływu oznaczonego przed leczeniem określa pośrednio stopień zmniejszenia przeszkody podpęcherzowej. U 19 chorych stwierdzono wyraźne skrócenie czasu wypływu, wynoszące ponad 10% wartości tego parametru oznaczonego przed leczeniem, u pozostałych 11 chorych wynosiło ono średnio 6°/o.
Wyniki leczenia Raveronem przedstawiono w tabeli II.
W czasie obserwacji chorych leczonych Raveronem nie stwierdzono objawów ubocznych działania leku.
Omówienie
Leczenie Raveronem przeprowadzone u 30 chorych w 23 przypadkach spowodowało istotne zmniejszenie dolegliwości wywołanych przez gruczolak stercza. U 22 spośród tych chorych zarówno przed leczeniem jak i po leczeniu nie stwierdzano cech zakażenia układu moczowego, zaś dolegliwości spowodowane przeszkodą podpęcherzową nie trwały dłużej niż 12 miesięcy. U 4 spośród 7 chorych, którzy nie zauważyli poprawy po ukończeniu leczenia stwierdzono zakażenie układu moczowego również po ukończeniu kuracji, zaś u pozostałych dolegliwości trwały od ponad 2 lat, a próbę leczenia zachowawczego podjęto u nich z uwagi na istnienie względnych przeciwwskazań do leczenia operacyjnego. U 19 chorych poprawa subiektywna została potwierdzona korzystnymi wynikami badania uroflowmetrycznego. Badania uroflowmetryczne wykonane u 4 chorych, którzy nie stwierdzili zmniejszenia lub ustąpienia dolegliwości również nie ujawniły wyraźnej poprawy. Należy podkreślić, że mimo stwierdzonego uroflowmetrycznie u 11 chorych braku obiektywnej poprawy, 4 z nich pozytywnie oceniło działanie Raveronu twierdząc, że po leczeniu dolegliwości związane z chorobą wyraźnie się zmniejszyły.
Wnioski
1.Raveron jest lekiem przynoszącym subiektywną poprawę u chorych z gruczolakiem stercza we wczesnym okresie choroby, bez zakażenia układu moczowego.
2.W większości przypadków subiektywnie oceniana przez chorych poprawa po leczeniu Raveronem znajduje potwierdzenie w wynikach badania uroflowometrycznego.
3.Na podstawie badania palpacyjnego nie stwierdzono inwolucji gruczolaka po leczeniu Raveronem.