PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Przezskórne usuwanie kamieni w r.erce jedynej
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1991/44/4.

autorzy

Andrzej Noga, Adam Szkodny, Andrzej Prajsner, Wojciech Szewczyk, Grzegorz Szkodny
Z I Katedry i Kliniki Urologii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach Kierownik Katedry i Kliniki: prof. zw. dr hab. n. med. A. Szkodny

streszczenie

Przedstawiono wyniki przezskórnego (PCN) usunięcia kamienia z nerki jedynej u 38 chorych. U 5 z nich stwierdzono przewlekłą niewydolność nerek, ze znacznie podwyższonym poziomem kreatyniny w surowicy krwi. Nie zauważono zwiększonego ryzyka wykonywania PCN u chorych z jedyną nerką.

Usunięcie operacyjne kamieni moczowych z jedynej nerki może stwarzać poważne trudności, zwłaszcza u tych chorych, którzy byli uprzednio operowani. Rozwój techniki przezskórnego usuwania kamieni nerkowych w latach 80 oraz większe doświadczenie w tego typu zabiegach, pozwoliło usuwać przezskórnie kamienie z nerki jedynej. Jako pierwszy opisał PCN u chorego z jedyną nerką Alken w 1981 roku (1), a Jones i współpracownicy w latach 1981—1985 wykonali ten zabieg u 53 chorych (6).

MATERIAŁ I METODA

W Klinice Urologii w Katowicach od 1.03.1988 do 31.10.1990 usunięto przezskórnie kamienie z jedynej nerki u 38 chorych. Wśród nich było 16 kobiet i 22 mężczyzn. Wiek chorych wahał się od 22 do 65 lat i wyniósł średnio 43 lata. U 19 chorych była to kamica nawrotowa, w tym 10 było uprzednio operowanych z tego powodu 2 razy, 6 chorych 3 razy i 3 chorych 4 razy. U 5 stwierdzono niewydolność jedynej nerki ze znacznie podwyższonym poziomem kreatyniny w surowicy krwi. Lokalizację kamieni w układzie kielichowo-miedniczkowym przedstawiono w tabeli I

Zabiegi wykonywano w sposób typowy, używając sprzętu firmy Storz. U 21 chorych, ze względu na wielkość i twardość kamienia, zabieg wykonywano w 2 lub 3 etapach przez tę samą przetokę nerkową, a u 6 chorych do całkowitego usunięcia kamieni zmuszeni byliśmy wytworzyć więcej niż jedną przetokę w nerce.

WYNIKI

Po przezskórnej litotrypsji, 23 chorych (60,5%) było wolnych od kamieni. U 15 chorych pozostały drobne kawałki kamieni, które rozbito za pomocą fali uderzeniowej generowanej pozaustrojowo (ESWL). Łączna skuteczność PCN i ESWL wyniosła 86,8%.

U 33 chorych, u których poziom kreatyniny w surowicy krwi przed zabiegiem był w normie, po zabiegu nie uległ podwyższeniu. U 5 chorych z przewlekłą niewydolnością nerki, poziom kreatyniny we krwi w 1 i 2 dobie po zabiegu uległ podwyższeniu. W trzeciej dobie i kolejnych wrócił do stanu wyjściowego lub uległ obniżeniu

U 2 chorych (5,3%) w czasie zabiegu rozszerzadłami nefroskopu uszkodzono miedniczkę nerkową, która zagoiła się samoistnie nie dając żadnych powikłań. W okresie pooperacyjnym u 2 chorych (5,3%) wystąpiło krwawienie z drenu pozostawionego w nerce. Krwawienie to nie wymagało poza podaniem krwi i środków przeciwkrwotocznych dodatkowych zabiegów. U 6 chorych (15,8%) stwierdzono po PCN podwyższoną temperaturę do 38°C, która utrzymywała się dłużej niż 3 dni. Powikłania wystąpiły łącznie u 6 chorych (22,8%).Łączna liczba powikłań w naszym materiale jest porównywalna z danymi z piśmiennictwa (2, 6, 7, 8, 9). W naszym materiale nie stwierdziliśmy uszkodzenia narządów sąsiednich czy wytworzenie się przetoki tętniczo-żylnej, jak to opisują niektórzy autorzy (9). W dostępnym nam piśmiennictwie nie spotkaliśmy doniesień na temat przezskórnego usuwania kamieni u chorych z niewydolnością nerek. Niektórzy autorzy uważają, że przezskórne usuwanie kamieni z nerki jedynej jest zbyt ryzykowne (3, 5), a niektórzy nawet, że jedyna nerka jest przeciwwskazaniem do tego typu zabiegów (4).

Na podstawie naszego materiału możemy stwierdzić, że kamienie z nerki jedynej można usunąć drogą przezskórną, z tym zastrzeżeniem, że będzie to wykonywane przez urologa, który posiada duże doświadczenie w tego rodzaju zabiegach. Uważamy również, że droga przezskórna jest bezpieczniejsza i łatwiejsza w porównaniu do operacji, szczególnie u tych chorych, którzy z tego powodu byli uprzednio już operowani raz lub kilka razy.

piśmiennictwo

  1. 1. Alken P,, Hutschenreiter C, Giinther R., Marberger M.: Percutaneous stone manipulation. J. Urol., 1981, 125, 463.
  2. 2. Culcin. D. J., Wheeler J. S., Canning J. R.: Nephro-duodenal fistula: complication of Percutaneous nephrolithotomy. J. Urol., 1985, 134, 528. —
  3. 3. Eickenberg H. U.: Perkutane Nephrostolithotomie. Technik und Lernkurve. Urol. A., 1985, 24, 259. —
  4. 4. Gomuła A.: Dwa zabiegi przezskórne na jedynej nerce. Urol. Pol., 1990, 43, 1, 52. —
  5. 5. Heinrichs B., Lutzeyer W.: Komplikationen der perkutanen Nierenchirurgie-Vermeidung und Beherrschung. Urol. A., 1985, 24, 132. —
  6. 6. Jones D. J., Russell G. L., Kellett M. J., Wickham J. E. A.: The changing practice of Percutaneous surgery. Review of 1000 Cases 198:1—1988. Brit. J. Urol., 1.990, 66, 1. —
  7. 7. Miller K., Fuchs G„ Rassweiler J,, Eisenberger F.: Perkutane Nephrolithotomia (PCN) als Moglichkeit der Indikationserweiterung der beruhrungsfreien Nierensteinzertrummerung bei komplizierter Nephrolithiasis. Urologe B, 1985, 25, 1.1. —
  8. 8. Segura J. M., Le Roy A. J.: Percutaneous ultrasonic lithotrypsy. Urology, 1984, 6, 7. —
  9. 9. Zajączkowski T., Straube W., Laarmann S.: Powikłania przezskórnej nefrolitolapakcji. Urol. Pol., 1989, 42, 2.

adres autorów

lek. med. Andrzej Noga, I Katedra i Klinika Urologii Śl. AM, 40-073 Katowice, ul. Strzelecka 9