english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Najczęstszą przyczyną zwężeń cewki u mężczyzn jest jej uszkodzenie pourazowe (1). Do pourazowego zarośnięcia cewki dochodzi bardzo rzadko. Jedynym sposobem leczenia zarośnięcia cewki było do niedawna leczenie operacyjne. Udoskonalenie techniki uretrotomii optycznej, wprowadzonej w 1973 roku przez Sachsego (3), stworzyło możliwość nieoperacyjnego leczenia niektórych chorych z zarośnięciem cewki (2).

MATERIAŁ I METODA

W latach 1984—1990 w Klinice Urologii AM w Warszawie metodą endoskopową leczono 5 chorych w wieku od 10 do 60 lat, z pourazowym zarośnięciem cewki. U 4 chorych do zarośnięcia doszło wskutek pęknięcia cewki towarzyszącego złamaniu kości miednicy. U 1 chorego zarośnięcie nastąpiło po uszkodzeniu cewki w czasie brzuszno-kroczowego odjęcia odbytnicy. U wszystkich chorych wobec niemożności oddawania moczu przez cewkę, wcześniej wytworzono przetokę nadłonową. Miejsce i długość zarośniętego odcinka cewki określano przed przystąpieniem do leczenia endoskopowego na podstawie uretrografii i cystografii wykonywanej w czasie parcia na mocz.

Operowano 4 chorych w znieczuleniu zewnątrzoponowym i 1 (10-let-niego chłopca) w znieczuleniu ogólnym. Po ułożeniu chorego w pozycji ginekologicznej wziernikowano cewkę przednią uretrotomem Sachsego i identyfikowano dystalną granicę zarośniętego odcinka cewki. Następnie przez wytworzoną wcześniej przetokę nadłonową wprowadzano do pęcherza optykę światłowodową i po zidentyfikowaniu przez nią ujścia wewnętrznego cewki wsuwano możliwie najgłębiej do cewki tylnej. Po wyłączeniu światła w uretrotomie obserwowano przezeń przeświecanie światła optyki znajdującej się po przeciwnej stronie zarośnięcia. Miejsce zarośnięte rozcinano w kierunku światła widocznego z przeciwka, kontrolując jednocześnie położenie uretrotomu i drugiej optyki palcem od strony odbytnicy (ryc. 1).

Po rozcięciu zarośniętego odcinka wprowadzano do pęcherza przez cewkę cewnik, jednocześnie usuwano cewnik z przetoki nadłonowej. Cewnik modelujący cewkę utrzymywano przez 3 do 9 tygodni.

WYNIKI

Opisaną metodą uzyskano u wszystkich chorych udrożnienie cewki. We wczesnym okresie po usunięciu cewnika modelującego doszło u 3 chorych do zwężenia cewki i zatrzymania moczu. Wykonano u nich doraźnie optyczną uretrotomię wewnętrzną. Odległy wynik leczenia jest dobry u 4 chorych. U 1 chorego upłynęły od operacji 4 miesiące. Chory oddaje mocz bez trudu. Zbyt jest jednak wcześnie, by ocenić u niego odległy wynik operacji. Dla przykładu: chory W. D., lat 10 (nr historii choroby 948/90): Cystografia (próba mikcji) przed operacją (ryc. 2) i Cystografia mikcyjna po operacji (ryc. 3).

OMÓWIENIE

Opisaną metodę endoskopowej tunelizacji cewki opisał Gonzales i współpracownicy w 1983 roku (2). Do leczenia tą metodą kwalifikują się chorzy, u których zarośnięcie obejmuje krótki (1,0—1,5 cm) odcinek cewki. Leczenie dłuższego zarośnięcia cewki stwarza ryzyko zboczenia z osi cewki. Niezbędnym warunkiem powodzenia operacji jest kontrolowanie przez operatora, palcem wprowadzonym do odbytnicy, szczytu optyki światłowodowej w kikucie proksymalnym cewki oraz szczytu uretrotomu optycznego. W sytuacji, w której przyrządy wyczuwa się palcem, można jednocześnie przeprowadzić operację nawet wówczas, gdy nie dostrzega się światła wysyłanego przez optykę wprowadzoną do kikuta proksymalnego cewki.

Endoskopowa tunelizacja jest metodą alternatywną leczenia operacyjnego pourazowego zarośnięcia cewki tylnej. Zarośnięcie cewki przedniej lepiej operować ze względu na dogodny dostęp.

1. 1. Borówka A., Wolski Z., Borkowski A., Hanecki R., Czaplicki M., Milewski J., Krzeski T.: Wyniki leczenia zwężeń cewki moczowej metodą wewnętrznej uretrotomii optycznej. Pol. Tyg. Lek., 1986, 41, 2, 42. —
2. 2. Gonzales R., Chiou R.-K.,Hekmat K., Fraley E. E.: Endoskopic reestablishment of urethral continuity after traumatic disruption of the membranous urethra. J. Urol., 1983, 130, 785. —
3. 3. Sachse H.: Die transurethrale scharfe Schlitzung der Harnrohrensłrictur mit einem neuen Sichturethrotom. Verh. dt. Ges. Urol., 1973, 25, 142.

lek. med. Cezary Brzozowski, 02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4, Klinika Urologii AM