PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

KOD: 5 - Wrażliwość in vitro gram-ujemnych uropatogenów szpitalnych na leki przeciwbakteryjne
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Katarzyna Kot, Alicja Rokosz, Iwona Serafin, Anna Sawicka-Grzelak, Mirosław Łuczak
Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej AM w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie. Zakażenia układu moczowego są jedną z najczęstszych chorób infekcyjnych, zarówno u pacjentów hospitalizowanych (40-50% zakażeń), jak i u pacjentów ambulatoryjnych (10-20% zakażeń). Czynnikami etiologicznymi ambulatoryjnych ZUM są bakterie stanowiące mikroflorę jelitową, głównie pałeczki Gram-ujemne, a zwłaszcza Escherichia coli (90% zakażeń). Są to najczęściej ,,dzikie" szczepy o dużej wrażliwości na leki. Wśród czynników odpowiedzialnych za zakażenia szpitalne dominują pałeczki okrężnicy (50%), jednak zwiększa się udział innych pałeczek Enterobacteriaceae, jak również pałeczek niefermentujących w etiologii ZUM. Leczenie empiryczne niepowikłanych zakażeń ambulatoryjnych jest zwykle skuteczne, ze względu na dużą wrażliwość szczepów. Natomiast w terapii empirycznej zakażeń szpitalnych najczęściej stosuje się antybiotyki o szerokim spektrum działania, co powoduje selekcję szczepów wielolekoopornych. Dlatego niezbędne jest wtedy jak najszybsze wykonanie posiewu moczu, identyfikacji i oznaczenia lekowrażliwości wyhodowanych szczepów, a następnie wprowadzenie terapii celowanej.
Cel pracy. Analiza występowania oraz lekowrażliwości Gram-ujemnych bakterii uczestniczących w zakażeniach układu moczowego u pacjentów szpitala klinicznego.
Materiał i metody. W ciągu dwunastu miesięcy zbadano próbki moczu uzyskane metodą ,,środkowego strumienia" od pacjentów Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus - Centrum Leczenia Obrażeń w Warszawie. Uropatogenne bakterie zidentyfikowano oraz określono ich lekowrażliwość w automatycznym systemie ATB Expression (bioMerieux sa). Szczepy wytwarzające beta-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym (ESBL) wykrywano metodą dwóch krążków (DDST) i/lub metodą krążka diagnostycznego (DD).
Wyniki. Analizie poddano 6131 próbek moczu, w których stwierdzono 1660 (27,1%) dodatnich posiewów. Najwięcej uropatogennych szczepów pochodziło od pacjentów oddziałów transplantologicznych. Wśród wyhodowanych uropatogenów dominowały pałeczki Enterobacteriaceae (1149 szczepów, 85,9%), zwłaszcza pałeczki okrężnicy (E. coli, 660 szczepów). W grupie pałeczek niefermentujących (188 szczepów) najwięcej szczepów należało do gatunków Pseudomonas aeruginosa (108; 57,4%) i Acinetobacter baumannii (45; 24%). Wykryto 83 szczepy ESBL-dodatnich pałeczek Gram-ujemnych (6,2%). Pałeczki jelitowe były najbardziej wrażliwe na imipenem (98% szczepów) i fosfomycynę (90%), a w dalszej kolejności na aminoglikozydy i cefalosporyny III generacji. Imipenem i fosfomycyna były najbardziej aktywne wobec uropatogennych szczepów pałeczek niefermentujących. Większa oporność na antybiotyki cechowała szczepy wyizolowane od pacjentów oddziałów transplantologicznych.
Wnioski. Wśród Gram-ujemnych bakterii wyizolowanych z próbek moczu od hospitalizowanych pacjentów dominowały pałeczki jelitowe, zwłaszcza E. coli. W grupie pałeczek niefermentujących wyhodowano najwięcej szczepów P. aeruginosa i A. baumannii. Wśród Gram-ujemnych bakterii uropatogennych wykryto szczepy ESBL-dodatnie. Lekami o największej aktywności in vitro wobec wyizolowanych bakterii Gram-ujemnych były imipenem i fosfomycyna.