KOD: 21 - Szybka diagnostyka patomorfologiczna nowotworów jądra. Doniesienie wstępne
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Roman Sosnowski ¹, Iwona Skoneczna ¹, Bożena Sikora ¹, Agata Wlazło ¹, Marcin Ligaj ², Ewa Kraszewska ³, Tomasz Demkow ¹

¹ Klinika Nowotworów Układu Moczowego, Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie
² Zakład Patologii, Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie
³ Biuro Badań Klinicznych i Biostatystyki, Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie. Ze względu na wysoki indeks proliferacyjny i potencjalną złośliwość nowotworów jądra w przypadkach zaawansowanych chemioterapia powinna rozpoczynać się jak najszybciej. Ocena patomorfologiczne jest podstawą rozpoznania i wdrożenia terapii onkologicznej.

Cel pracy. Celem pracy była ocena stopnia zgodności wyniku patomorfologicznego badania śródoperacyjnego z usuniętego jądra z ostatecznym rozpoznaniem w oparciu o skrawki tkankowe z bloczków parafinowych.

Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano trzynastu chorych poddanych orchidektomii z powodu guza jądra lewego i prawego odpowiednio u sześciu i siedmiu chorych, w wieku od 25 do 67 lat (mediana 28 lat). Markery biochemiczne AFP i HCG w granicach normy występowałaby u dziesięciu chorych, u pozostałych były podwyższone. Powiększone węzły chłonne przestrzeni zaotrzewnowej w oparciu o badania obrazowe stwierdzono u trzech chorych. Metoda pobierania. Po usunięciu jądra przez kanał pachwinowy, przecinano je w osi długiej, dokonując oceny makroskopowej. Następnie pobierano wycinki z guza do badania skrawka mrożonego, barwionego rutynowo hematoksyliną - eozyną (H-E) oraz wykonano preparat cytologiczny odciskowy. Rozpoznanie ostateczne uzyskiwano z materiału tkankowego z bloczków parafinowych, barwionego rutynowo H-E.

Wyniki. W badaniu śródoperacyjnym: nie stwierdzono komórek nowotworowych u dwóch chorych, nowotwór zarodkowy stwierdzono u dziewięciu chorych, u jednego folliculoma, a u jednego chłoniak jądra. Ostateczne badanie patomorfologiczne we wszystkich przypadkach potwierdziło wcześniejsze rozpoznanie. Uzyskano 100% zgodność metodą porównawczą (współczynnik zgodności Kappa = 1,0; p<0,001). Zazwyczaj zaawansowanemu nowotworowi jądra towarzyszy znaczny wzrost biologicznych markerów nowotworowych (AFP, HCG, LDH), jednak zależność ta nie występuje u wszystkich chorych. U znacznej części chorych jedynym podwyższonym markerem może być niespecyficzne LDH, mogące ulegać podwyższeniu również w przypadku chłoniaków. Standardowym postępowaniem w przypadku podejrzenia nowotworu jądra pozostaje nadal orchidektomia z dostępu pachwinowego z następową oceną patomorfologiczną (czas wykonywania badania trwa łącznie około 14 dni). W związku z tym poszukuje się dodatkowych możliwości (narzędzi diagnostycznych), pozwalających na szybkie rozpoznanie i wdrożenie leczenia. Taką procedurą może być badanie śródoperacyjne z usuniętego jądra (ocena skrawków mrożonych i preparatów cytologicznych odciskowych). Badanie takie trwa do 15 min.

Wnioski. W przypadku zaawansowanych nowotworów jądra wymagających natychmiastowego rozpoczęcia leczenia onkologicznego chemioterapią szczególne znaczenie ma wykonanie szybkiej diagnostyki - patomorfologiczne badanie śródoperacyjne z usuniętego jądra. Badanie śródoperacyjne jest wiarygodnym narzędziem diagnostycznym zarodkowych nowotworów jądra.