PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

KOD: 7.2 - Znaczenie podwyższenia stężenia swoistego antygenu sterczowego w surowicy, wyniku badania palcem przez odbytnicę oraz wyniku ultrasonografii przezodbytniczej dla rozpoznania raka stercza
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Stanisław Szempliński, Jakub Dobruch, Elza Modzelewska, Artur A. Antoniewicz, Przemysław Szostek, Andrzej Borówka
Klinika Urologii CMKP, I Zespół Dydaktyki Urologicznej - Oddział Urologii Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie. Raka stercza (PCA) rozpoznaje się na podstawie biopsji, wykonywanej z reguły igłą tru-cut pod kontrolą TRUS. Wskazania do biopsji stercza stanowią: podwyższenie stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA) w surowicy, podejrzenie PCA powzięte na podstawie badania stercza palcem przez odbytnicę (DRE) lub/i na podstawie ultrasonografii przezodbytniczej (TRUS).
Cel pracy. Celem pracy jest ocena znaczenia podwyższenia stężenia PSA w surowicy (sPSA), nieprawidłowego wyniku DRE i nieprawidłowego wyniku TRUS dla rozpoznania PCA na podstawie biopsji.
Materiał i metoda. Analizą objęto dane 854 mężczyzn, u których wykonano biopsję gruczołu krokowego z powodu podwyższonego sPSA (ł4.0 ng/ml) i/lub nieprawidłowego wyniku DRE i/lub nieprawidłowego wyniku TRUS. U wszystkich mężczyzn wykonano biopsję rdzeniową pod kontrolą TRUS (TRUScoreBx). U mężczyzn, u których jedynym wskazaniem do poszukiwania PCA było podwyższenie sPSA, wykonywano wielomiejscową (,,mappingową") TRUScoreBx, pobierając od 3 do 10 wycinków z każdego płata stercza. Jeśli wynik DRE lub/i TRUS był nieprawidłowy, wykonywano biopsję 'celowaną' miejsc podejrzanych o istnienie PCA, przy czym u potencjalnych kandydatów do leczenia radykalnego uzupełniano ją biopsją wielomiejscową.
Wyniki. PCA rozpoznano u 497 (58%) mężczyzn. PCA zidentyfikowano u 95 (19.2%) mężczyzn, u których jedyne wskazanie do biopsji stanowiło podwyższenie sPSA, u ośmiu (1,6%), u których jedynym wskazaniem do biopsji był nieprawidłowy wynik DRE, u sześciu (0,7%), u których biopsję wykonano jedynie z powodu nieprawidłowego wyniku TRUS - z powodu niewielkiej ilości tej ostatniej grupy pominięto ją w dalszych rozważaniach. Rozpoznanie PCA uzyskano u 21 (4,2 %) mężczyzn poddanych biopsji z powodu podwyższenia sPSA i nieprawidłowego wyniku DRE, u 291 (58,6%), u których występowało podwyższenie sPSA, nieprawidłowy wynik DRE i nieprawidłowy wynik TRUS. Opierając się na tych wynikach określono dodatnią wartość przepowiadającą (PPV) istnienia PCA. PPV podwyższenia sPSA, nieprawidłowego wyniku DRE wyniosła odpowiednio 28,6%, 21,6%, zaś PPV podwyższenia sPSA i nieprawidłowego wyniku DRE, nieprawidłowego wyniku zarówno DRE jak i TRUS, podwyższenia sPSA i nieprawidłowego wyniku TRUS oraz podwyższenia sPSA, nieprawidłowego wyniku DRE i nieprawidłowego wyniku TRUS oceniono odpowiednio na 47,7%, 64%, 78,6% oraz 89,5% (tab. I).
Wnioski. Najmniejsze prawdopodobieństwo rozpoznania PCA dotyczy mężczyzn, u których jedynym wskazaniem do TRUScoreBx jest nieprawidłowy wynik DRE. Największe prawdopodobieństwo rozpoznania PCA dotyczy mężczyzn, u których TRUScoreBx wykonuje się z powodu podwyższenia sPSA oraz nieprawidłowego wyniku DRE i TRUS. Prawdopodobieństwo rozpoznania PCA w przypadku jedynie podwyższenia sPSA wynosi prawie 30%.