PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Obustronne zespolenie ciała jamistego prącia z żyłą odpiszczelową wielką jako leczenie priapizmu
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1978/31/1.

autorzy

Jerzy Hampel
Oddział Urologii Szpitala Wojewódzkiego im. K. Miarki w Opolu
Ordynator: lek. A. Warzok

streszczenie

W latach 1973 i 1975 w Oddziale Urologicznym w Opolu leczono operacyjnie cztery przypadki priapizmu metodą podaną przez Grayhacka: Corpus cavernosum-Vena saphena-anastomosis. W dwu przypadkach uzyskano wynik dobry — chorzy mają wzwody.

Ciągotka (priapismus, priapizm) jest to długotrwały, zwykle bolesny wzwód prącia nie połączony z podnieceniem płciowym. W piśmiennictwie (1, 5) wymieniane są cztery grupy przyczyn tego schorzenia: 1) psychiczne i ner­wowe, jak długotrwałe podniecenie seksualne, urazy ogona końskiego, stany pozapalne mózgu i rdzenia, guzy rdzenia kręgowego i inne, 2) miejsco­we czynniki mechaniczne i zapalne: uraz prącia, zapalenie napletka, za­krzepowe zapalenie żył miednicy ma­łej i ciał jamistych prącia, 3) chemicz­ne, jak zatrucie tlenkiem węgla, yohim-biną, kantarydyną, lub przedawko­wanie testosteronu, 4) czynniki krwio­pochodne, stanowiące 1/4 przyczyn priapizmu, to białaczki szpikowa i limfatyczna oraz niedokrwistość sier-powata.

Wzwód może ustąpić samoistnie w ciągu kilku godzin, lub utrzymy­wać się przez kilka dni a nawet — tygodni. Jeżeli wzwód nie ustąpi szybko samoistnie lub pod wpływem leczenia, przegródki ciał jamistych ulegną zwłóknieniu, co w następstwie powoduje niemoc płciową. Istotną rolę odgrywa okres, w którym chory zgłosi się do leczenia. Leczenie far­makologiczne może dać pomyślny wynik w okresie do sześciu godzin trwania choroby (1). Stosowane są środki uspokajające, rozkurczowe, przeciwbólowe, wyłącznie nowokaino-we u podstawy prącia, oraz nowokai-na dożylnie. Spostrzegano ustąpienie priapizmu po zastosowaniu znieczu­lenia przewodowego rdzeniowego, lub znieczulenia ogólnego z zastosowa­niem środków zwiotczających (skoli-na, kurara). Pomyślne efekty dawały naświetlenia promieniami rtg śledzio­ny i kości udowych w przebiegu bia­łaczki szpikowej. Ulm stosował z do­brym efektem kroplówkę z arfonadem obniżając ciśnienie tętnicze do 60— 80 mm/Hg na okres 20—30 min. Krauss stosował z podobnym efektem pendiomid (1). W każdym przypadku należy wykonać lewatywę z lodowatej wody (4). Stosuje się opróżnienie ciał jamistych z mazistej krwi przez nakłu­cie a następnie przepłukiwania roz­tworami heparyny, hialuronidazy (2) i zastosowanie ucisku opaską elasty­czną. Przy utrzymującym się, mimo leczenia wzwodzie, wykonuje się na­cięcia długości 2 cm u podstawy prącia. Wreszcie można stosować zespo­lenie jednego z ciał jamistych z ciałem gąbczastym cewki.

W Oddziale Urologicznym w Opolu w latach 1973 i 1975 wykonano w czte­rech przypadkach ciągotki operację podaną przez Grayhacka (1) polega­jącą na zespoleniu żyły odpiszczelowej z ciałem jamistym prącia (Curpus cavernosum- Vena saphena-anastomo-siś). Zespolenia te usuwają zaleganie żylne co zapobiega zwłóknieniu ciał jamistych i ma nie dopuszczać do im­potencji. W zarysie operacja ta przed­stawia się następująco: na powierzchni bocznej u podstawy prącia odsłania się ciało jamiste i wycina eliptyczne okienko długości 1 cm. Usuwa się mazistą krew przez ucisk i przepłuki­wanie aż do wypłynięcia krwi utleno-wanej jasnoczerwonej. Żyłę odpiszcze­lową wypreparowuje się na długości 10—15 cm, podwiązuje obwodowo i przecina. Jej dogłowowy odcinek przeciąga się przez wytworzony na tępo tunel podskórny i zespala szwami naczyniowymi z brzegami eliptycznego okienka w ciele jamistym. Ucisk ma­nualny na wytworzone połączenie żylne ma wywoływać erekcję prącia.

Przedstawiamy czterech chorych operowanych wyżej opisaną metodą.

Chory J. B. lat 36 (nr hist. chor. 823—73) zgłosił się w trzecim tygodniu trwania choroby. Morfologia krwi, analiza moczu, czas krwa­wienia i czas krzepnięcia w normie. Przyczyny powstania ciągotki nie udało się ustalić. Wy­konano zespolenie ciał jamistych z żyłami odpiszczelowymi. Przebieg pooperacyjny gładki. Wzwodów nie ma.

Chory Z. T. lat 57 (nr hist. chor. 288—75) przekazany w piątym dniu od wystąpienia wzwodu do Oddz. Urologicznego z Oddziału Neurologicznego z rozpoznaniem: Insultus cerebri. Haemiplegia dex. Arteriosclerosis ge-neralisata. Hypertonia arterialis. Dementia. Priapismus. Ciągotka wystąpiła u niego po ponad dwumiesięcznym leczeniu neurologicz­nym w okresie znacznej poprawy stanu ogól­nego. Wykonano obustronne zespolenie ciała jamistego z żyłą odpiszczelową. Przebieg pooperacyjny powikłany ropieniem ran na udach. Do kontroli w Przychodni Urologicz­nej nie zgłosił się ani razu, mimo wezwań.

Chory K. L. lat 22 (nr hist. chor. 318—75) od marca 1975 w leczeniu Kliniki Endokryno­logicznej w Warszawie z powodu Zespołu Klineferltera. W kilkanaście godzin po drugiej iniekcji Omnadrenu 250 wystąpił bolesny wzwód. Do Oddziału Urologicznego w Opolu zgłosił się w drugim dniu trwania choroby. Badaniem miejscowym stwierdzono prącie w sta­nie wzwodu, skrzywione ku stronie lewej, żywo bolesne. Palpacyjnie prawe ciało jamiste twarde, w stanie wzwodu, lewe miękkie. Wy­konano operację Grayhacka po stronie prawej, co spowodowało ustąpienie wzwodu. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Obecnie wzwody ma pełne.

Chory E. R. lat 34 (nr hist. chor. 611—75) zgłosił się w piątym dniu trwania choroby, która wystąpiła po nadużyciu alkoholowym i seksualnym. Morfologia krwi, analiza moczu, czas krwawienia i czas krzepnięcia w normie. Wykonanie zespolenie ciał jamistych z żyłami odpiszczelowymi. Przebieg pooperacyjny gładki. Obecnie ma wzwody niepełne, stosunki płciowe utrzymuje.

Przedstawiamy tę pracę z uwagi na zachęcające wyniki leczenia operacyjnego priapizmu metodą zespolenia ciała jamistego z żyłą odpiszczelową wielką, z zachowaniem podstawowego warunku jakim jest wczesne podjęcie leczenia.

Piśmiennictwo

  1. Dębieć T., Sieńko K.: Dwa przypadki priapizmu. Pol. Przeg. Chir. 1968, 475.
  2. Flemming F.: Urologische operationslehre Lieferung 3, Priapismus, 33. Leipzig 1969.
  3. Flochs R. H., Culp D. A. Bauer K. M.: Urologische operationslehre, Stuttgart, New York, 378.
  4. Smith D. R.: Podstawy Urologii Warszawa 1973, 495.
  5. Wójtowicz M., Śnieżycki Cz.: Priapismus, Pol. Przeg. Chir., 1969, 1626.
Adres autora
Oddział Urologiczny Szpitala Wojewódzkiego w Opolu
ul. Kośnego 53
Opole