PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

MIEJSCOWA STERYDOTERAPIA W CHOROBIE PEYRONIEGO
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1997/50/1.

autorzy

Janusz Dembowski, Marek Górecki, Zenona Jabłońska
Katedra i Klinika Urologii AM we Wrocławiu
Kierownik: prof. dr habil. med. J. Lorenz

słowa kluczowe

prącie choroba Peyroniego sterydoterapia

streszczenie

Cel pracy. Ocena skuteczności miejscowej sterydołerapii w leczeniu cho-
roby Peyroniego.
Materiał i metoda. Leczono 21 pacjentów z chorobą Peyroniego przy po-
mocy wstrzyknięć deksametazonu do płytki w dawce 2-4 mg w okresie 6
miesięcy co 10-14 dni. Oceniano wielkość płytki, obecność bólu przy wzwo-
dzie, funkcję seksualną, wpływ na skrzywienie prącia..
Wyniki. U 9 chorych (43%) po leczeniu zmiany ustąpiły całkowicie a u 6
29%
33%) i u 8 (38%
wano powikłań i objawów ubocznych.
Wnioski. Miejscowa sterydoterapia deksametazonem jako leczenie z wy-
boru jest przydatna w leczeni choroby Peyroniego

Choroba Peyroniego występuje u dorosłych mężczyzn najczęściej w szóstej

dekadzie życia. Po raz pierwszy opisał jąFrancois de la Peyronie w XVIII wieku i stąd jej nazwa. Objawia się ona obecnościąjednej lub kilku bliznowatych płytek w obrębie osłonki białawej ciał jamistych prącia, powodując dolegliwości bólo- we oraz często rozmaite trudności w życiu seksualnym a nawet impotencję. Nie- wyjaśniona etiologia tej choroby powoduje brak jednolitego sposobu leczenia. Jednym z nich jest miejscowe stosowanie sterydów kory nadnerczy w postaci wstrzyknięć do płytki w osłonce ciał jamistych prącia.


MATERIAŁ I METODA


Do leczenia w trybie ambulatoryjnym zakwalifikowano 21 mężczyzn w wieku od 49 do 67 lat, średnio 54 lata. Rozpoznanie ustalono na podstawie wywiadu i badania fizycznego. Do oceny wyników leczenia wykorzystano następujące pa- rametry: umiejscowienie płytki, jej wielkość w centymetrach ocenianą suwmiar- ką i przy pomocy ultrasonografii, obecność skrzywienia prącia, ból przy wzwo- dzie, obecność zaburzeń w czynności seksualnej w tym impotencję.


W leczeniu stwardnienia plastycznego prącia stosowano fosforan sodowy dek- sametasonu (Dexaven-Polfa) w postaci wstrzyknięć do zmiany chorobowej i w jej okolice w dawce 2-A mg w odstępach 10-14 dniowych. Leczenie takie pro- wadzono przez 6 miesięcy, a u 10 pacjentów przez 8 miesięcy. Pacjenci dodatko- wo otrzymywali witaminę E 3 razy lOOmg dziennie. U wszystkich chorych wy- konano badania: moczu, posiewy moczu, ultrasonografię narządu moczowego i wykluczono choroby układu moczowo-płciowego jako ewentualną przyczynę choroby Peyroniego. W jednym przypadku stwierdzono obecność cukrzycy i w jednym przypadku znamienny bakteriomocz wymagający podania leków prze- ciwbakteryjnych. W badanej grupie chorych płytki umiejscowione były na grzbiecie prącia. Ich wielkość wahała się od 0,5 do 3,2 cm. Skrzywienie prącia w czasie wzwodu obserwowano u 17 chorych (81%). Jego wielkość wahała się od 15° do 60°. Dolegliwości bólowe przy wzwodzie obecne były u wszystkich leczonych. Na impotencję skarżyło się 12 chorych (57%).


WYNIKI


Zmiany stwardnieniowe – płytka, po leczeniu ustąpiły całkowicie u 9 chorych (43%), u 6 (29%) zmniejszyły się znacznie (tabela I). Skrzywienie prącia ustąpiło całkowicie u 7 chorych (33%) a znacznie zmniej- szyło się u 8 (38%) umożliwiając życie płciowe (tab. II). U wszystkich 12 chorych skarżących się na impotencję po leczeniu uzyskano poprawę (tab. III). Dolegliwości bólowe w trakcie leczenia zmniejszyły się u wszyst- kich chorych po 2-3 miesiącach i ustąpiły całkowicie w czasie dalszej terapii. Chorzy dobrze znosili leczenie. Nie obserwowano żadnych objawów ubocznych.


DYSKUSJA


Etiologia i patogeneza choroby Peyroniego nie jest jednoznacznie określona.


Jej wystąpienie może być związane między innymi z chorobą Dupuytrena [9].


Niektóre leki jak (3-blokery, metotreksat stosowane przewlekle mogą przyczy- niać się do wystąpienia tej choroby [9,11].


Badania histopatologiczne wskazują, że choroba Peyroniego ma charakter za- palenia okołonaczyniowego w początkowym okresie z następowym włóknieniem, czasem również zwapnieniem i kostnieniem płytki [3, 6, 11], obserwowanym nawet u 25% pacjentów [11].


Płytki w chorobie Peyroniego cechuje większy niż normalnie stosunek zawar- tości kolegenu typu III do kolagenu typu I z równoczesną wyraźnie mniejszą za- wartością włókien elastycznych, co upodabnia ją do choroby Dupuytrena [9].


W leczeniu choroby Peyroniego stosuje się wiele leków. Spośród witamin naj- większe zastosowanie znalazły witamina E oraz witamina K, wpływające na prze- mianę tkanki łącznej [2, 5,6]. Skuteczności tych witamin nie należy jednak prze- ceniać. W leczeniu choroby Peyroniego stosowano także DMSO (dwumetylosul- fotlenek), orgoteinę, ultradźwięki, rentgenoterapię, czy okłady borowinowe [2,3, 4, 5, 6]. Powszechnie stosowany jestparaaminobenzoesan potasu (Potaba) [12]. Ponieważ choroba ma charakter przewlekłego zapalenia o hipotetycznym podłożu alergicznym, być może autoimmunologicznym częste są próby jej leczenia le- kami sterydowymi w tym również w postaci stosowania miejscowego w formie wstrzyknięć do zmiany chorobowej [10]. Stosując deksametazon wstrzykiwany do płytki i okolicy uzyskaliśmy wyleczenie u 43% pacjentów. Ponieważ wyniki stosowanych form leczenia w dalszym ciągu nie są zadawalające poszukuje się nowych sposobów terapii i nowych leków. W ostatnich czasach podjęto próby z miejscowym stosowaniem interferonu a-2b [9]. Wyniki leczenia interferonem jak do tej pory nie wskazują na jego większa skuteczność od dość powszechnie sto- sowanego miejscowego podawania preparatów sterydowych. Jeśli farmakoterapia nie daje pozytywnego rezultatu pozostaje możliwość le- czenia chirurgicznego, które zwłaszcza u młodszych pacjentów stwarza możli- wość powrotu prawidłowych czynności seksualnych [8].

piśmiennictwo

  1. [1] Benson, G. S.: Peyronie s disease. J. Urol., 1993, 149, 1326
  2. [2] Chojna, J. W.: Stwardnienie plastyczne prącia, problem do rozwiązania. Pol. Tyg.
  3. Lek., 1979, 15, 593
  4. [3] Darewicz, J., Werel, T., Darewicz, B., Gałek, L.: Ocena wyników leczenia pacjen-
  5. tów z chorobą Peyronie po zastosowaniu miejscowych injekcji orgoteiny. Urol. Pol.,
  6. 1995, 48, 214-216
  7. [4] Jeromin, L., Olszewska, Z.: Próba leczenia choroby Peyronie (stwardnienia ciał
  8. jamistych prącia) dwumetylosulotlenkiem (DSMO). Pol. Tyg. Lek., 1977, 37, 1795
  9. [5] Leńko, J., Augustyn, M., Bili, K.: Próby leczenia stwardnienia plastycznego prą-
  10. cia borowiną. Pol. Tyg. Lek., 1983, 38, 65
  11. [6] Leńko, J.: Choroba Peyronie - zagadnienie lecznicze. Urol. Pol., 1979, 32, 105
  12. [7] Montorsi, F., Guazzoni, G., Bergamashi, F., Consonni, P., Rigatti, P, Pizzini, G.,
  13. Miani, A.: Yascular abnormalities in Peyronie s disease: the role ofcolor Doppler
  14. Sonography, J. Urol., 1994, 151, 373-375
  15. [8] Raz, S., de Kernion, J. J., Kaufman, J. B.: Surgical treatment of Peyronie s dise-
  16. ase: a new approach. J.Urol., 1977, 117, 598
  17. [9] Wegner, E. H., Andresen, K., Knipsel, H. FL, Miller, K: Treatment of Peyronie s
  18. disease with local interferon a-2b. Eur. Urol., 1995, 28, 236-240
  19. [10] Winter, C.,C, Khana, K..1 Peyronies disease; results with dermo-jet injection ofde-
  20. xametazone. J. Urol., 1975, 114, 898-900
  21. [11] Vahlensieck, W. K. G. Jr., Schaefer, H. E., Westenfelder, M.: Penile ossification and
  22. acąuiredpenile deviation. Eur. Urol., 1995, 27, 252-256
  23. [12] Zarefonetis, C. J. D., Horrax, T. M..1 Treatment of Peyronie 's disease with potassium
  24. paraaminobenzoate (Potaba). J. Urol., 1959, 81, 770