WIELOLETNIA WĘDRÓWKA KULI KARABINOWEJ ZAKOŃCZONA W PĘCHERZU MOCZOWYM
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1984/37/2.

autorzy

Ferdynand Tyloch, Zdzisław Jarzemski: Z Oddziału Urologicznego Szpitala XXX-lecia PRL w Bydgoszczy
Kierownik Oddziału: dr med. H. Gajewski
Dyrektor Szpitala: lek. M. Boguszyński

streszczenie

Przedstawiono obserwację 61-letniego mężczyzny postrzelonego w prawy pośladek. Po 41 latach kula karabinowa przedostała się do pęcherza moczowego skąd usunięto ją operacyjnie.

Ciała obce pęcherza moczowego spotykamy najczęściej u osób, które podczas samogwałtu wprowadzają do cewki moczowej różnego rodzaju przedmioty: rurki gumowe, szklane ampułki, spinki do włosów, długopisy, kawałki drutu, parafinę itp. (3, 4, 5, 6, 7, 8). Zwykle są to osoby młode, częściej kobiety (6).

W świetle pęcherza moczowego mogą znaleźć się również ciała obce pozostawione podczas wykonywania zabiegów urologicznych takie jak gaziki, igły, dreny, sondy, złamane ramię litotryptora i inne. Niekiedy spotyka się w pęcherzu moczowym oderwaną główkę cewnika Pezzera lub inkrustowane zakończenie cewnika (6).

Do bardzo rzadkich ciał obcych pęcherza moczowego należą przenikające do światła przedmioty z sąsiednich narządów. Najczęściej są to kule karabinowe lub odłamki granatu. Po zranieniu wędrują z sąsiedztwa i z czasem przebijają ścianę pęcherza moczowego, pozostając w jego świetle (6). W obserwacji Bandurskiego u żołnierza postrzelonego w okolicę lewego łuku żebrowego, kula karabinowa przedostała się do pęcherza moczowego i spowodowała trudności w oddawaniu moczu (1). Czyż i Rajewski opisali wędrówkę kuli karabinowej z okolicy szyi do prawego moczowodu (2).

OPIS PRZYPADKU

Chorego J. K., lat 61 (nr hist. chor. 48/310/80), przyjęto do szpitala z powodu gruczolaka stercza oraz obecności ciała obcego w pęcherzu moczowym kształtem przypominającego kulę karabinową. W 1939 roku, w czasie działań wojennych, postrzelony został w prawy pośladek. Wykonane wówczas zdjęcie rentgenowskie wykazało obecność kuli karabinowej w okolicy lewego stawu krzyżowo-biodrowego na wysokości L5 ? S1 (ryc. 1). Mimo natychmiastowej operacji, kuli karabinowej nie usunięto. W 1974 roku w czasie pobytu w szpitalu z powodu niedrożności jelit, miał wykonaną autografie.. Wykazała ona obecność kuli karabinowej w miednicy mniejszej, ale jeszcze nie w świetle pęcherza moczowego (ryc. 2). Kuli karabino-wej nie usunięto. W 1980 roku u chorego wystąpił krwiomocz oraz trudności w oddawaniu moczu. Cystoskopia wykazała obecność w pęcherzu moczowym ciała obcego kształtu owalnego, pokrytego grubą warstwą osadu. Urografia potwierdziła obecność w pęcherzu metalicznego ciała obcego, kształtu owalnego, przypominającego kulę karabinową (ryc. 3). Urografia. Kula karabinowa w pęcherzu moczowym

Badanie fizykalne: w okolicy prawego pośladka blizna po wlocie kuli karabinowej. Blizna pooperacyjna w linii środkowej dolnej. Badaniem przez odbyt wyczuwa się gruczolak stercza wielkości mandarynki, gładki, elastyczny, ostro od otoczenia odgraniczony. Badania laboratoryjne. Mocz: białko 1,34 %o, osad ? krwinki białe usiane pole widzenia, krwinki czerwone 30?40 w pw, nieliczne szczawiany wapnia. Krew: krwinki czerwone 3.200.000 w mm3, krwinki białe 7.875 w mm3. Hb 11,5 g/100 ml, hematokryt 30,0, OB 60/90 w mm, poziom w surowicy krwi mocznika 5,0 mmol/L (30,0 mg%), kreatynina 96,8 umol/L (1,1 mg°/o). EKG: nor- mogram, rytm zatokowy, miarowy, utrudnione przewodnictwo w prawej komorze. RR: 150/90 mm Hg.

Wykonano operację. Z cięcia środkowego dolnego, po odsłonięciu pęcherza mo-czowego nacięto podłużnie jego ścianę, po czym wydobyto pocisk pokryty grubą warstwą osadu. Następnie Wyłuszczono gruczolak stercza i po wprowadzeniu na stałe cewnika Dufoura, pęcherz zeszyto dwuwarstwowo na głucho. Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Chorego wypisano w stanie dobrym do domu.

OMÓWIENIE

Obserwację przedstawiliśmy ze względu na rzadkość występowania tego rodzaju wędrówki ciała obcego do pęcherza moczowego. Na podkreślenie zasługuje długi okres ? 41 lat wędrówki kuli karabinowej bez jakichkolwiek dolegliwości. Dopiero objawy gruczolaka stercza skłoniły chorego do leczenia szpitalnego i zwróciły uwagę na obecność ciała obcego w pęcherzu.

W badaniach rozpoznawczych należy wykonać cystoskopię i urografię. Metodą z wyboru jest leczenie operacyjne. Usunięcie kuli oraz gruczolaka stercza doprowadziły do wyleczenia chorego.

piśmiennictwo