PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

WSTĘPNA OCENA PRZEŻYCIA CHORYCH NA RAKA PĘCHERZA MOCZOWEGO LECZONYCH CYSTEKTOMIĄ PO UPRZEDNIM NAPROMIENIENIU DAWKĄ 2000 RADÓW
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1984/37/1.

autorzy

Andrzej Borkowski, Andrzej Borówka, Tadeusz Krzeski, Maciej Niemierko, Danuta Gajl
Z Kliniki Urologii Instytutu Chirurgii AM w Warszawie Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. T. Krzeski Z Instytutu Onkologii im. M. Curie-Skłodowskiej
Kierownik Instytutu: prof. dr hab. med. T. Koszarowski

streszczenie

Na podstawie obserwacji 31 chorych, u których wykonano cystek­tomię totalną z powodu raka pęcherza w tym u 26 w stopniu zaawan­sowania T3 po uprzednim napromienieniu telekobaltem 60 w dawce 2000 radów, wstępnie oceniono 1,5 i 3-letnie przeżycie. Stwierdzono, że chorzy ci mają 50,0% szans na przeżycie 1,5 roku i 21,4% na przeżycie 3 lat po operacji.

Radykalne leczenie raka pęcherza moczowego nie doczekało się jak dotychczas jednolitej metody, która dowiodłaby swej wyższości nad innymi metodami dotychczas stosowanymi (1, 2). Na ogół uważa się, że w grupie chorych na raka pęcherza moczowego w stopniu na­ciekania T2 i T3 oraz w stopniu zróżnicowania histologicznego G2, G3 i G4 radioterapia poprzedzająca cystektomię z usunięciem węzłów chłon­ nych daje najlepsze wyniki (3, 4, 5, 6). Brak jednak ciągle danych po­ równywalnych z innymi metodami leczenia, nie ustalono optymalnych dawek napromienienia, relacji czasowych między napromienieniem i ope­ racją, a przede wszystkim nie wiadomo jak metoda ta sprawdzi się w długoletnich obserwacjach.

Od 1975 roku w Klinice Urologii AM w Warszawie w ramach pro­gramu rządowego PR-6 oceniamy metodę leczenia raka pęcherza mo-czowego cystektomią po uprzednim napromienieniu dawką 2000 radów. Dokładny opis metody, ocena sposobów odprowadzania moczu po wy­cięciu pęcherza moczowego oraz wpływ napromienienia przedoperacyj-nego omówiono w uprzednim doniesieniu (1).

Celem niniejszej pracy jest wstępna ocena przeżycia chorych leczo­ nych tą metodą. Mamy nadzieję, że po ukończeniu pracy i zebraniu wy­ ników odległych, jej wyniki będzie można porównać z rezultatami osią­ gniętymi innymi metodami leczenia i będzie można dokonać próby wprowadzenia jednolitego postępowania u chorych na raka pęcherza

moczowego.

Od 1975 r. do 30. 09. 1982 r. leczono w Klinice 31 chorych na raka pęcherza moczowego powyższą metodą. W grupie tej znajdowało się 2 chorych ze stopniem zaawansowania Tl, 3 ze stopniem zaawansowa­ nia T2 i 26 ze stopniem zaawansowania nowotworu T3. Wiek chorych w poszczególnych grupach zaawansowania nowotworu przedstawia ta­ bela I.

Dwóch chorych zmarło bezpośrednio po operacji. Jeden wskutek krwotoku z przewodu pokarmowego, drugi z powodu zapalenia otrzew­nej spowodowanej przetoką z jelita cienkiego. Dwóch chorych zmarło w okresie 1 miesiąca po operacji z powodu progresji nowotworu. W grupie dotychczas operowanych, 17 chorych przekroczyło okres od ope­racji 3 lata, a 24 chorych 1,5 roku. Dla tych chorych można już ułożyć krzywą przeżycia w zależności od stopnia zaawansowania nowotworu T (ryc. 1 i 2).

Jak wynika ze wstępnej próby określenia 1,5 rocznego i 3 letniego okresu przeżycia chorych, najlepsze szanse mają chorzy ze stopniem zaawansowania nowotworu Tl i T2. Przy stopniu T3 szanse te spa­dają do 50,0% po 1,5 roku i do 21,4% po 3 latach.

Zbyt późne kwalifikowanie chorych do operacji wynikało z wahań co do podjęcia decyzji wykonania ciężkiej i okaleczającej operacji u cho­rych z niskim stopniem zaawansowania nowotworu.

Już wstępne wyniki skłoniły nas do tego, że obecnie zwiększyła się liczba chorych na raka pęcherza moczowego w stopniu Tl i T2 kwa­lifikowanych do operacji, zwłaszcza jeżeli stwierdza się u tych chorych niski stopień zróżnicowania histologicznego komórek (G). Ocenę prze­życia bez względu na czas obserwacji zebrano w tabeli II.

Przeważająca większość operowanych chorych była w stopniu za­awansowania nowotworu T3, określonym przed napromienieniem i ope­racją. Badanie dwuręczne w uśpieniu jest oceną niedokładną. W obec­nych warunkach nie dysponujemy możliwościami oceny bardziej pre­cyzyjnej, takiej jak tomografia komputerowa lub Ultrasonografia, które określiłyby dokładniej stopień naciekania nowotworu. Napromienienie dawką 2000 radów przed operacją przyczynia się ponadto do częścio­wego zaniku nowotworu. Biorąc pod uwagę te dwie przyczyny, przed­stawiamy w tabeli III porównanie stopnia zaawansowania nowotworu przed operacją (T) z oceną, stopnia zaawansowania histologicznego (P) po operacji.

Odpowiednio, ocenę przeżycia chorych bez względu, na czas obser­wacji z uwzględnieniem stopnia histologicznego (P) przedstawiono w tabeli IV i rycinie 3.

Zwraca uwagę, że u 25 chorych stopień histologicznego zaawanso­wania nowotworu po operacji zgadzał się lub był niższy, niż oceniany przed operacją. Jedynie u 6 chorych oceniono stopień zaawansowania nowotworu na niższy, niż okazało się to po operacji.

W ocenie nowotworu uwzględniono również obecność przerzutów do węzłów chłonnych. Ponieważ limfografia nie jest badaniem zbyt dok­ładnym (fałszywe dodatnie i fałszywe ujemne wyniki), opierano się na wynikach histopatologicznego badania węzłów pobieranych do badania w czasie operacji. Do badań pobierano jedynie węzły chłonne biodro­we. Stwierdzenie przerzutu do węzła chłonnego określano jako N + , a brak przerzutu jako N?. Kiedy nie pobierano węzłów chłonnych (pierwsi operowani chorzy), a także kiedy pobrana do badania tkanka okołonaczyniowa nie zawierała węzłów, określano ten stan jako Nx.

Ze względu na fakt, że większość chorych operowano w stopniu za­awansowania nowotworu T-3(26/31), tylko dla tej grupy chorych okre­ślano przeżycie w zależności od przerzutów w węzłach chłonnych (tabe­la V i rycina 4).

Ocena odległych wyników ponadpęcherzowego odprowadzenia mo­czu u tych chorych będzie dalszym etapem pracy.

Do roku 1980 Pracownia Histopatologii przy PSK Nr 1 w Warsza­wie (kierownik zakładu prof. dr hab. med. S. Kruś), z którą współpra­cujemy, nie oznaczała stopnia histologicznego zróżnicowania nowotworu (G). Niektórzy chorzy byli przysyłani z innych ośrodków i również nie mieli tego oznaczenia. Dopiero w grupie ostatnio operowanych 12 cho­rych określamy stopień zróżnicowania komórek nowotworowych. Dla­tego też ocenę wyników z uwzględnieniem stopnia histologicznego po­damy w opracowaniu końcowym, gdyż będzie wymagać ponownej oce­ny przedoperacyjnej badań histopatologicznych chorych operowanych do 1980 roku.

WNIOSEK

Chorzy operowani w naszej Klinice na raka pęcherza moczowego w stopniu zaawansowania T3 leczeni cystektomią po uprzednim napro­mienieniu dawką 2000 radów mieli w naszym materiale 50,0% szans na przeżycie 1,5 roku i 21,4% na przeżycie 3 lat od operacji.

piśmiennictwo

  1. 1. Borkowski A., Krzeski T., Kazoń M., Gajl D., Niemierko M., Sochacka B., Borówka A., Zachwiej J., Miecznikowski A.: Ponadpęcherzowe odprowadzenie mo­czu u chorych z rakiem pęcherza moczowego leczonych cystektomią po uprzednim napromienieniu typu Short (2000 rd). Urol. Pol., 1980, 33, 4, 265. ? 2. Borówka A., Krzeski T., Zachwiej J.: Ocena napromienienia przedoperacyjnego dawką 2000 radów na stan zespoleń moczowodowoesiczych u chorych poddanych totalnej cy­stektomii z powodu raka pęcherza moczowego. Nowotwory, 1981, 31, 237. ? 3. Boi-leau M. A., Johnson D. E., Chan R. C, Gonzales M. O.: Bladder carcinoma. Re­sults with preoperative radiation therapy. Urology, 1980, 16, 569. ? 4. Cifuentes D. L., Garcia de la Pena E., Vela Navarrete R.: Survival rates of patients with bladder tumors. An experience of 1744 cases (1950?1978). Brit. J. Urol., 1982, 54, 267. ? 5. Kutscher H., Leadbetter G. Jr., Vinson R.: Survival after radical cys­tectomy for invasive transitional cell carcinoma of bladder. Urology, 1981, 3, 231. ? 6. Withmore W. F. Jr.: Summary of all phases of bladder carcinoma. J. Urol., 1978, 119, 77.