PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

STOPIEŃ HISTOLOGICZNEJ ZŁOŚLIWOŚCI RAKA PRZEJŚCIOWOKOMÓRKOWEGO PĘCHERZA MOCZOWEGO, A ANTYGEN GRUPOWY KRWI I WIEK CHORYCH
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1988/41/3.

autorzy

Wojciech Szewczyk, Andrzej Prajsner, Adam Szkodny
Z I Katedry i Kliniki Urologii Śląskiej Akademii Medycznej im. Ludwika
Waryńskiego w Katowicach Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. A. Szkodny

streszczenie

Przeprowadzono retrospektywną analizę 436 chorych z rakiem przejściowokomórkowym pęcherza moczowego. Stwierdzono, że odsetek chorych z poszczególnymi grupami krwi w badanej grupie i porówna­nie ich z ludźmi zdrowymi był podobny. Nie stwierdzono statystycznie znamiennej zależności pomiędzy antygenem grupowym krwi chorego, a stopniem histologicznej złośliwości nowotworu. Natomiast stwierdzo­no, że najczęściej rak przejściowokomórkowy pęcherza moczowego wy­stępuje w przedziale wieku 51?80 lat (86,5% wszystkich guzów). Sto­pień histologicznej złośliwości wzrastał z wiekiem chorych i był naj­wyższy w przedziale 71?80 lat.

Rak pęcherza moczowego stanowi poważny problem pomimo postę­pu, jaki dokonał się w ostatnich latach zarówno w diagnostyce jak i w leczeniu. W 1981 roku zmarło w Polsce z powodu raka pęcherza moczo­wego 1499 chorych, a w USA umiera rocznie około 10000 chorych (10, 11). Histologicznie rozróżniamy 4 grupy raków pęcherza moczowego: 1) rak przejściowokomórkowy (TCC) z jego odmianami, 2) rak płaskona­błonkowy, 3) gruczolakorak i 4) rak niezróżnicowany. Spośród nich naj­częściej spotykamy TCC.

Rokowanie tych chorych zależy od zaawansowania klinicznego i stop­nia histologicznego zróżnicowania raka (grading ? G) zwanego też stop­niem histologicznej złośliwości. Dla oceny G stosuje się trójstopniowy po­dział oparty na określeniu anaplazji komórkowej. Dany podział Brodersa na cztery stopnie używają nadal niektórzy autorzy (9). Raki z mniejszym stopniem zróżnicowania histologicznego, a więc raki o większej złośliwości rokują gorzej. W ostatnich latach podjęto próby określania potencjalnej złośliwości nowotworu za pomocą pomiaru izoantygenów tkankowych A, B, O/H) w komórkach nowotworowych, które wychodzą nie tylko z na­błonka dróg moczowych, lecz także z innych narządów np. z przewodu pokarmowego i płuc (1, 3, 12). Wykazano, że komórki nowotworowe na­błonka dróg moczowych posiadają na swojej powierzchni antygeny gru­powe grup krwi A, B, O/H/ w ilości mniejszej niż komórki zdrowego na­błonka oraz, że ilość tych antygenów maleje wraz ze wzrostem anaplazji czyli histologicznej złośliwości (2, 6, 12).

Niektórzy autorzy stwierdzili, że częściej guzy pęcherza moczowego o wysokiej anaplazji komórkowej występują u chorych z grupą krwi O/H/ (10).

Przebadano chorych z guzem pęcherza moczowego (TCC) i porówna­no ich z grupami wiekowymi. Wykazano, że ryzyko zachorowania na raka pęcherza moczowego oraz stopień jego histologicznej złośliwości rośnie wraz z wiekiem (4, 11, 12).

Celem pracy było sprawdzenie czy u chorych z TCC pęcherza moczo­wego istnieje zależność pomiędzy grupami krwi a potencjalną złośliwoś­cią histologiczną guza oraz czy złośliwość ta zależy od wieku chorych.

MATERIAŁ I METODA

Materiałem badań była grupa 436 chorych z rozpoznaniem histopato­logicznym raka przejściowokomórkowego i oznaczonym stopniem histolo­gicznej złośliwości. Wszystkim chorym oznaczano grupę krwi przy przy­jęciu do Kliniki. Ponieważ nie we wszystkich badaniach grup krwi uwzględniono podgrupy Al i A2 podział ten zaniechaliśmy. Nie dzieliliś­my również chorych z grupą krwi AB na dwie podgrupy. Ocenę histo­logicznego zróżnicowania guza przeprowadzono według trzystopniowej skali, gdzie Gl oznacza nowotwór dobrze zróżnicowany z małą anaplazją komórkową, G2 średnio zróżnicowany, a G3 słabo zróżnicowany z dużą anaplazją komórkowa. Grupę kontrolną, obrazującą częstość występowa­nia grup krwi w populacji zdrowej, stanowiło 17080 krwiodawców zare­jestrowanych w Centralnej Stacji Krwiodawstwa w Katowicach. Niezależ­nie od grup krwi podzielono chorych na następujące grupy wiekowe: 30?40 lat, 41?50, 51?60, 61?70, 70?80 i powyżej 80 lat.

WYNIKI

Przeanalizowano 436 chorych z TCC pęcherza moczowego w wieku od 38?90 lat, średnio 68,4 lat. W grupie tej było 362 mężczyzn (83,0%) i 74 kobiet (17,0%). Odsetek występowania poszczególnych grup krwi wśród chorych z TCC był podobny do grupy kontrolnej (tab. I).

Najczęściej spotykaną grupą krwi była grupa A i to zarówno wśród chorych z TCC pęcherza moczowego, jak i w grupie kontrolnej. W na­stępnej kolejności występowały grupy krwi 0, B i AB. Nie stwierdzono zależności pomiędzy grupami krwi chorych z TCC, a częstością występo-powania poszczególnych stopni guzów (G). Odsetek chorych z Gl w po-

szczególnych grupach był zbliżony do siebie. Podobnie było u chorych z G2 i G3 zaawansowania TCC (ryc. 1).

Dane z ryciny 1 przeanalizowano statystycznie za pomocą testu Chi2 nie znajdując znamiennych zależności (Chi2 = 1,41 p

DYSKUSJA

Jak wynika z niektórych doniesień rak przejściowokomórkowy pęche­rza moczowego u chorych z grupą krwi 0 bywa częściej rakiem słabo zróżnicowanym, o większej histologicznej złośliwości (8, 10). Srinivas i wsp. wykazali również, że wskaźnik umieralności u chorych z TCC i grupą krwi 0 był wyższy niż w grupie chorych z antygenem grupowym A, jednak bez statystycznej znamienności (7, 10). Wyniki naszej pracy nie potwierdzają tych zależności, a zatem nie wydaje się aby grupa krwi mogła odegrać rolę prognostyczną. Natomiast potwierdziliśmy, zgodnie z doniesieniami innych autorów, że ryzyko zachorowania na TCC pęche­rza moczowego oraz stopień jego histologicznej złośliwości rosną wraz z wiekiem chorych (4, 12).

WNIOSKI

1.Stopień histologicznej złośliwości TCC pęcherza moczowego nie jest zależny od grupy krwi chorego.

2.Stopień histologicznej złośliwości wzrasta wraz z wiekiem cho­ rego.

piśmiennictwo

  1. 1. Bishop M.C: Blood group antigens and bladder cancer. Brit. Med. J., 1982, 284, 1424. ? 2. Coon J.S., Weinstein R.S.: Varia:bility in the expression of the O/H) antigen in human transitional epithelium. J. Urol., 1981, 125, 301. ? 3. Cowan W.K.: Blood group antigens on human gastrointestinal carcinoma cell. Brit. J. Cancer, 1962, 16, 535. ? 4. Fitzpatric JM., Reda M.: Bladder carcinoma in patients 40 years old or less. J. Urol., 1986, 135, 53. ? 5. Hammou J.C., Fella C, Vacant J., Maiolini R., Masseyeff R.: Improvement of the demonstration of A, B, H surface antigens in bladder tumors by a simple immunofluorescence techniąue. J. Urol., 1982, 128, 1183. ? 6. Paterson P.P.: A B H secretor status in patients with bladder tumours. Urol. Res., 1976, 4, 147. ? 7. Sprinivas V., Orihuela E., Lloyd K.O., Old L.J., Whit­more W.P. Jr.: Estimation of A B O/H) isoantigens expresion in bladder tumors. J. Urol., 1985, 133, 25. ? 8. Sprinivas V., Hansen P.A., Kiruluta H.G.: Single cell suspension of human bladder mucosa: possible use in quantitating A B O/H/ iso­antigens in transitional cell carcinoma of bladder. Urology, 1982, 20, 608. ? 9. Srini-vas V., Kiruluta H.G.: A B O/H/ isoantigens in bladder tumors: a new techniąue of quantitative analysis. J. Urol., 1984, 131, 254. ? 10. Srinivas V., Ali Khan S., Hoisington S., Varma A., Gonder M.J.: Relationship of blood groups and bladder cancer. J. Urol., 1986, 135, 50.
  2. 11. Zieliński J: Onkologia urologiczna. PZWL, Warszawa, 1986, 132. ? 12. Zincke H.: Symposium on advances in the management of urothelial cancer. The Urologic Clinics of North America. W. B. Saunders, Philadelphia, 1984, 4.