english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Całkowita niedrożność moczowodu powoduje upośledzenie, a po dłuższym czasie, całkowite zniesienie funkcji odpowiadającej mu nerki (2). Ocenę morfologiczną i czynnościową takiej nerki przeprowadzamy najczęściej na podstawie urografii, badania ultrasonograficznego, radioizotopowego lub tomografii komputerowej. Żadne z tych badań nie jest w stanie określić zdolności nerki do podjęcia funkcji po usunięciu przeszkody (4, 5). Nie wiadomo też jak długo musi trwać niedrożność moczowodu, aby czynność nerki ustała nieodwracalnie. Badania na ten temat opierają się w większości na doświadczeniach. Lewis i Pierce opisali chorego, u którego nastąpił powrót czynności nerki po usunięciu przeszkody moczowodu trwającej 69 dni (1). W Polsce, Prajsner i współpracownicy przedstawili chorą, której moczowód był niedrożny przez 27 dni (3). Naszą chorą przedstawiamy jako przyczynek do dyskusji na ten temat.

OPIS PRZYPADKU

Chora Ł. J., lat 38 (nr hist. chor. 2043/88), przyjęta została do Kliniki z rozpoznaniem: Afunctio urographica renis dx. Ligatura ureteris dx. post adnexecto-miam susp. Przed trzema miesiącami przebyła operację usunięcia jajnika prawego z powodu licznych torbieli i podejrzenia zmiany nowotworowej (wynik badania histopatologicznego usuniętego jajnika: nr 930030 cystis simplex et cystis foliculla-re, nr 930031 cystadenoma papillare serosum (badanie wykonano w Wojewódzkiej Pracowni Histopatologii. Katowice ul. Mickiewicza, kierownik pracowni dr K. Ja-nuszewski). Po operacji w oddziale ginekologicznym wystąpiły w trzeciej dobie po operacji bóle w prawej okolicy lędźwiowej oraz dreszcze. Leczona antybiotykami i lekami przeciwbólowymi. Urografii ani USG nie wykonano. Po ustąpieniu dolegliwości chora wypisana w stanie ogólnym dobrym. Po dwu miesiącach, ze względu na pobolewania prawej okolicy lędźwiowej oraz w prawym podbrzuszu wykonano USG nerek i brzucha. Stwierdzono: umiarkowanego stopnia wodonercze po stronie prawej, grubość miąższu prawej nerki od 0,9 cm do 1,5 cm oraz poszerzenie początkowego odcinka moczowodu. Urografia nie uwidoczniła nerki prawej po 8 i 18 minutach oraz po 6 i 12 godzinach. Po stronie lewej drogi moczowe bez zmian.

Stan chorej przy przyjęciu do Kliniki: fizykalnie poza blizną w prawym podbrzuszu nie stwierdzono odchyleń od normy. Podstawowe badania laboratoryjne również mieściły się w granicach normy. Wykonano ureteropielografię, za pomocą której zakontraktowano jedynie początkowy, 2 cm odcinek moczowodu prawego

Sonda moczowodowa nr 4 Charr, napotkała również na 2 om opór nie do pokonania. Operację wykonano w naszej Klinice po 90 dniach od operacji ginekologicznej.

Opis operacji: z cięcia przez starą bliznę Wypreparowano poszerzony moczowód aż do części przypęcherzowej, gdzie stwierdzono zarośnięcie światła moczowodu spowodowane pierścieniowatą blizną. Moczowód w tym miejscu odcięto. Otwarto pęcherz moczowy i przeszczepiono podśluzówkowo prawy moczowód z zachowaniem mechanizmu przeciwodpływowego. Aby uniknąć napięcia linii szwów, uniesiono górną, prawą ścianę pęcherza i przyszyto ją trzema szwami katgutowymi do mięśnia lędźwiowego (tzw. psoas hitch). Moczowód szynowano sondą moczowodową nr 5 Charr. Pęcherz zamknięto szwem dwuwarstwowym i pozostawiono cewnik Foleya nr 16 Charr. Szwy powłok. Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Badanie moczu z sondy moczowodowej w drugim dniu po operacji: diureza 600 ml/dobę, ciężar właściwy 1010, leukocyty 4—6 w polu widzenia, erytrocyty 6—8 w polu widzenia, nieliczne bakterie. Posiew moczu z sondy moczowodowej w trzecim dniu po operacji: kilka rodzajów bakterii, miano 103. W trze-cim dniu po operacji nerka prawa wydzielała po 10 minutach podany dożylnie indygokarmin. Sondę moczowodową usunięto w 10 dobie po operacji, a cewnik Foleya dzień później. Chorą wypisano w stanie dobrym w 14 dobie po operacji. Kontrolna urografia wykonana 3 miesiące po operacji wykazała wydzielanie obustronne, jednoczasowe, układ kielichowo-miedniczkowy obustronnie bez zmian. Po stronie prawej uniesienie w górę pęcherza moczowego. Cystografia mikcyjna nie wykazała odpływu pęcherzowo-moczowodowego do nerki prawej.

OMÓWIENIE

Pomimo doświadczeń na zwierzętach oraz spostrzeżeń klinicznych nie jesteśmy w stanie przed operacja określić, czy po usunięciu przeszkody nerka powróci do normy. W praktyce klinicznej czas całkowitej niedrożności moczowodu jest często nieznany. Możemv z dużym prawdopodobieństwem przypuszczać, że u naszej chorej niedrożność trwała 90 dni. Jak wynika z własnej obserwacji, nawet po tak długotrwałej niedrożności moczowodu, nerka jest w stanie podjąć pracę z chwilą usunięcia przeszkody.

1. 1. Lewis H, Y., Pierce J. M.: Return of function after relief of complete ureteral obstruction of 69 days\\\\\\\' duration. J. Urol., 1962, 88, 377. —
2. 2. Obsen L.: Renal function in experimental chronic hydronephrosis. IV. Renal bandling of sodium and water. Scand. J. Urol., Nephrol., Suppl. 32, 1976, 15. —
3. 3. Prajsner A.. Szkodny A., Bar K.: Urazy dróg moczowych towarzyszące operacjom ginekologiczno-położniczym. Urol. Pol., 1985, 33, 4, 252. —
4. 4. Taha S. A.. Al-Mohaya S.. Abdulkader A., Kamal B., Yousif A., Anikwe R. M.: Prognosis of radiologically non-funetioning obstructed kidneys. Brit. J. Urol., 1988, 62, 209. —
5. 5, Vaunhnn E. D. Jr., Gillenwater J. V.: Recovery following complete chronic unilateraly ureteral occlusion: functional, radiologie and pathologic alterations. J. Urol., 1971, 106, 27.

dr med. Wojciech Szewczyk, I Klinika Urologii Śląskiej Akademii Medycznej, 40-073 Katowice, ul. Strzelecka 9