PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Złamanie prącia z urazem cewki moczowe
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2002/55/2.

autorzy

Dariusz Borowiec, Krzysztof Bar, Jerzy Michalak
Klinika Urologii Akademii Medycznej w Lublinie Kierownik kliniki: prof, dr hab. Krzysztof Bar

słowa kluczowe

prącie, złamanie, uraz cewki, leczenie operacyjne

streszczenie

Przedstawiono przypadek 46-letniego chorego, który w czasie stosunku płciowego doznał urazu prącia. Skutkiem urazu było złamanie prącia z jednoczesnym przerwaniem ściany cewki moczowej. Chorego leczono operacyjnie z pomyślnym wynikiem.
WSTĘP Złamanie prącia stanowi rzadkie (ok. 1%) następstwo urazów tego narządu [1,2]. Mechanizm uszkodzenia polega na gwałtownym zgięciu prącia znajdującego się w stanie wzwodu. Powoduje to rozerwanie osłonki białawej i uszkodzenie ciał jamistych. Uraz obejmować może także ciało gąbczaste i cewkę moczową. Stłuczenie lub mechanizm podobny do tego, który prowadzi do złamania prącia, może być przyczyną przerwania żyły grzbietowej prącia, dając w efekcie obraz kliniczny imitujący złamanie. Do złamania prącia dochodzi zwykle w czasie stosunku płciowego, ale opisywano również urazy będące wynikiem upadku, masturbacji czy snów erotycznych [1,3,4,5]. Złamanie objawia się nagłym, bardzo silnym bólem, często z towarzyszącym odgłosem, przypominającym trzask łamanej gałęzi. Uszkodzenie ciała jamistego powoduje pojawienie się szybko narastającego krwiaka, obejmującego i zniekształcającego prącie, często przechodzącego na mosz-nę, a nawet na krocze. Wzwód ustępuje; mogą natomiast wystąpić trudności w oddawaniu moczu, a nawet jego całkowite zatrzymanie. Chory może być w stanic wstrząsowym. OPIS PRZYPADKU Chory R. D. lat 46 (nr historii choroby 21093) został przyjęty do kliniki urologii z powodu obrzęku, zniekształcenia i zasinienia prącia. Trzy godziny wcześniej, podczas stosunku płciowego, poczuł gwałtowny ból. W czasie badania stwierdzono obrzęk i zasinienie prącia, jego charakterystyczne wygięcie w kształcie saksofonu (ryc. 1) oraz krwawienie z cewki moczowej i zatrzymanie moczu. Choremu założono punkcyjną cystostomię i operowano w trybie nagłym w znieczuleniu ogólnym. Po okrężnym nacięciu skóry prącia w rowku zażołędnym zsunięto ją, ewakuowano krwiak, uwidaczniając w połowic długości prącia po jego stronie brzusznej około centymetrowe pęknięcie osłonki białawej lewego ciała jamistego. Zauważono również towarzyszące rozerwanie cewki moczowej. Pod kontrolą wzroku do pęcherza założono cewnik Foleya 14 Fr. Następnie zszyto cewkę moczową szwami pojedynczymi vicryl 4-0 i osłonkę białawą pojedynczymi szwami dexonowymi. Założono szwy na skórę prącia. Choremu podano antybiotyk. Przebieg pooperacyjny był nicpowikłany. W siódmej dobie usunięto cewnik z cewki moczowej, a w dziesiątej dobie, po kontrolnej uretrografii, cystostomię. Wykonane po trzech miesiącach badania kontrolne wykazały prawidłowe oddawanie moczu i zachowane funkcje płciowe (ryc. 2). OMÓWIENIE Przedstawiono przypadek złamania prącia z towarzyszącym mu uszkodzeniem cewki moczowej. W piśmiennictwie opisano pojedyncze urazy tego typu [2,3]. Rozpoznanie złamania jest stosunkowo proste ze względu na mechanizm urazu i charakterystyczny wygląd prącia. Zdarza się, że w wyniku urazu prącia dochodzi do rozerwania żyły grzbietowej prącia, co może imitować obraz kliniczny przemawiający za jego złamaniem [4,6]. Ultrasonografia ułatwia rozpoznanie złamania prącia, poprzez ocenę ciągłości osłonki białawej ciał jamistych [6]. Decydujący jest jednak obraz kliniczny. Duży i narastający krwiak skłania do interwencji chirurgicznej niezależnie od przyczyny jego powstania. W opisanym przypadku wystąpiło także krwawienie z cewki moczowej i zatrzymanie moczu, co należałoby wiązać z uszkodzeniem cewki moczowej i dużym kątowym wygięciem prącia. Dlatego, rezygnując z wykonania uretrografii (postulowanej przez wielu autorów), podjęto decyzję o wczesnej interwencji operacyjnej [5]. Zastosowane leczenie przyniosło dobre efekty, potwierdzając tym samym opinię większości urologów o wyższości postępowania operacyjnego nad leczeniem zachowawczym [1,7,8] Trzeba jednak pamiętać, że opisywano przypadki skutecznego zachowawczego leczenia złamań prącia. Wydaje się jednak, że ryzyko powstania skrzywień pourazowych prącia jest wtedy większe [9].

piśmiennictwo

  1. 1. Borkowski A, Borówka A: Urazy narządów miednicy mniejszej i zewnętrznych narządów płciowych. Warszawa, PZWL, 1990, 126-127.
  2. 2. Rogowski K, Darcwicz J, Malczak F:Złamanie prącia z uszkodzeniem cewki moczowej w trakcie stosunku płciowego. Uroi Pol 1988; 2: 132-134.
  3. 3. Maharaj D, Naraynsingh V: Fracture of the penis with urethra! rupture. Injury. 1998; 29: 483-485.
  4. 4. Nicely ER, Costabile RA, Moul JW:Rupture of the deep dorsal vein mimicking fracture of the penis. Br J Urol 1999; 84: 178-180.
  5. 5. Tkocz M, Bar K: Złamanie prącia jako problem urologiczny. Urol Pol 1993; 46,1: 63-65.
  6. 6. Karadeniz T, Topsakal M, Ariman A, Erton H, Basak: I\\\\\\\'eni-le fracture: Differential diagnosis, management and outcome. Br J Urol 1996; 77: 279-281.
  7. 7. El-Sharif AE, Dauleh M, Allowneh N, Vijayan: Managment of fracture of the penis in Qatar. Brit J Urol 1991:68:622.
  8. 8. Suhayl S, Kalash MD, John D, Young Jr, MD: Fracture of penis: Controversy of surgical versus conservative treatment. Urology 1984; 24: 21.
  9. 9. Mydło JH, Gershbein AB, Mącenia RJ:Nonoperative treatment of patients with presumed penile fracture. J Urol 2001; 165: 424-425.

adres autorów

Dariusz Borowiec
Klinika Urologii AM
20-954 Lublin
ul. Jaczewskiego 8
tel: (0-81) 742 55 73