english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

U większości chorych we wczesnym okresie po wytworzeniu zastępczego

pęcherza jelitowego obserwuje się trudności w utrzymaniu drożności cewni- ka Foleya. Obficie wydzielany przez błonę śluzowąjelita śluz gromadzi się w jeszcze nie wypełnionym moczem zbiorniku. Niewielkie ilości moczu spły- wające z drenowanych cewnikami nerek i moczowodów do pęcherza nie są w stanie doprowadzić do wydalenia śluzu przez cewnik pęcherzowy. Często dochodzi do całkowitego zamknięcia światła cewnika przez trudny do ewa- kuacji czop śluzowy. Wymiana cewnika może być ryzykowna. Zamknięcie światła cewnika, gromadzący się śluz, mocz oraz skrzepy krwi mogą dopro- wadzić do tamponady i spowodować zaburzenie gojenia się pęcherza jelito- wego [3].

Prostym sposobem ułatwiającym ewakuację śluzu, zapobiegającym powi- kłaniom jest okresowe płukanie pęcherza jelitowego lekiem mukolitycznym. W Klinice od ponad roku stosujemy w tym celu Mistabron.

MATERIAŁ I METODA

Mistabron (Natrium 2-mercaptoaethanosulfonicum, Mesna) jest lekiem mu- kolitycznym o działaniu podobnym do acetylocysteiny, jednak bardziej od niej aktywnym. Produkowany jest przez Zakłady Farmaceutyczne POLFA w posta- ci ampułek zawierających 3 ml 20% roztworu leku. Cena preparatu jest przy- stępna. Mistabron, przez rozbicie połączeń dwusiarczkowych mukopolisacha- rydów odpowiedzialnych za lepkość śluzu, ułatwia jego wydalenie bez szkodli- wego działania na błony śluzowe. Jest on z powodzeniem stosowany w aneste- zjologii, otolaryngologii i pulmonologii do usuwania wydzieliny śluzowej z oskrzeli, ucha środkowego i zatok przynosowych. Stosuje się go w postaci ae- rozoli lub wlewek. Ma on działanie antagonistyczne w stosunku do antybioty- ków aminoglikozydowych [2].

Mistabron zastosowano u 26 chorych, 15 mężczyzn i 11 kobiet w wieku 44 – 80 lat leczonych w Klinice Urologii AM w Bydgoszczy od stycznia 1995 do czerwca 1996 roku. Preparat podawano dopęcherzowo co 8-12 godzin przez cewnik Foleya, rozcieńczając 1 ampułkę leku w 20 ml soli fizjologicznej. Roz- twór utrzymywano każdorazowo w pęcherzu jelitowym przez około 20 minut. U 23 chorych (21 z wytworzonym zastępczym pęcherzem jelitowym Studera, 2 po ileocystoplastyce) zastosowano preparat we wczesnym okresie pooperacyj- nym, rozpoczynając wlewki w 3 lub 4 dobie po operacji, utrzymując je do czasu usunięcia cewnika tj. przez 8?14 dni. Już po pierwszych wlewkach zauważono zmniejszenie się lepkości śluzu obficie wydzielanego przez błonę śluzową pęche- rza jelitowego, który łatwo się ewakuował, nie tworząc czopów.

Nie obserwowano u żadnego chorego zamknięcia światła cewnika ani obja- wów miejscowych lub ogólnych związanych z zastosowanym lekiem. Nie obser- wowano zaburzeń gojenia się pęcherza jelitowego.

Podobne wlewki zastosowano u 3 innych chorych, którzy zostali przyjęci do Kliniki w 7-10 tygodni po operacji z powodu zaburzeń wodno-elektrolitowych, kwasowo-zasadowych oraz znacznego zalegania moczu w zastępczym pęcherzu jelitowym. Przyczyną zaburzeń w odpływie moczu z pęcherza jelitowego były u tych chorych znaczne ilości śluzu, które nie zostały wydalone samoistnie przez cewkę z powodu zbyt małej diurezy i osłabionej tłoczni brzusznej. Wykonanie u tych chorych dopęcherzowych wlewek z Mistabronu pozwoliło na szybkie i sku- teczne opróżnienia pęeherza jelitowego z zalegających w nim mas śluzowych.

Wlewki stosowano przez cały okres utrzymania cewnika w pęcherzu i wyrówna- nia zaburzeń homeostazy.

OMÓWIENIE

Produkcja śluzu oraz wchłanianie zwrotne składników moczu są nieodłączną funkcjąbłony śluzowej ściany jelita użytego do operacji wytwórczych dróg mo- czowych [4]. Nadmierna produkcja śluzu przez błonę śluzową jelita jest reakcją na działanie hipoosmotycznego moczu. Obfite wydzielanie śluzu obserwuje się zwłaszcza w zastępczych pęcherzach jelitowych uformowanych z długich odcin- ków przewodu pokarmowego. Niekiedy nadmiar śluzu może być nawet przyczy- ną tamponady i zaburzeń gojenia się pęcherza jelitowego [3]. Śluz może być też powodem zaburzeń odpływu moczu z górnych dróg moczowych u chorych z moczowodem jelitowym [1]. Te cechy jelita włączonego do dróg moczowych były wskazaniem do badań doświadczalnych i klinicznych nad zastosowaniem izolowanej pętli jelita cienkiego pozbawionego błony śluzowej [4].

Płukanie cewnika i pęcherza płynami odkażającymi, solą fizjologiczną u cho- rych z zaburzeniami odpływu moczu spowodowanych śluzem jest zwykle mało skuteczne. W celu zmniejszenia lepkości śluzu, ułatwienia jego wydalenia, zasto- sowano leki mukolityczne, podobnie jak w przypadku konieczności łatwego od- prowadzenia śluzu z dróg oddechowych. Acetylocysteina była pierwszym lekiem z tej grupy podanym we wlewkach i doustnie u chorego z moczowodem jelito- wym i zaburzeniami w odpływie moczu z górnych dróg moczowych [1]. W Klinice Urologii AM w Bydgoszczy zastosowaliśmy z powodzeniem Mi- stabron, lek o silniejszym działaniu mukolitycznym niż acetylocysteina. Wyko- nane we wczesnym okresie pooperacyjnym u 19 chorych wlewki do pęcherza jelitowego lub powiększonego jelitem zapewniły dobrą drożność cewnika, za- pobiegły tworzeniu się czopów śluzowych, nie powodując przy tym zaburzeń gojenia się jelita.

Mistabron okazał się również skutecznym lekiem u 3 innych naszych chorych, u których w odległym okresie po operacji stwierdzono tamponadę pęcherza jeli- towego śluzem.

Na podstawie naszych wstępnych obserwacji można stwierdzić, że okreso- we wlewki dopęcherzowe z Mistabronu pozwalają skutecznie zapobiegać two- rzeniu się czopów śluzowych, ułatwiają wydalanie śluzu przez cewnik, uspraw- niając tym samym opiekę pooperacyjną nad chorym z zastępczym pęcherzem jelitowym.

Szybki efekt działania mukolitycznego, brak reakcji ubocznych, przystępna cena Mistabronu są dodatkowymi zaletami tego preparatu.

1. [1] Benderev, T.: Acetyloeysteine for urinary tract mucolysis. J. Urol. 1988, 139, 2, 353
2. [2] Pharmindex, praca zbiorowa pod red. M. Chomickiego, A. Doroby. Medi Media,
3. Warszawa 1994, Mistabron
4. [3] Wenderoth, U. Bachor, R., Egghart, G., Frohneberg, D., Miller, K., Hautmann, R.:
5. The ileal neobladder: Experience and results of more than 100 concecutive cases.
6. J. Urol. 1990, 143, 3, 492
7. [4] Wolski, Z.: Poszerzenie moczowodu izolowaną pętlą jelita eienkiego pozbawioną
8. błony śluzowej. Badania doświadczalne i spostrzeżenia kliniczne. Praca habilita-
9. cyjna. Akademia Medyczna w Warszawie, 1994