PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

FIBROHISTIOCYTOMA MALIGNUM RENIS
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1996/49/4.

autorzy

Jerzy Świerż, Andrzej Łęcki, Jacek Ogrodnik
Z Kliniki Urologii Centralnego Szpitala Klinicznego WAM w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. B. Stawarz

słowa kluczowe

nerka nowotwory fibrohistiocytoma malignum

streszczenie

Przedstawiono chorego z fibrohistiocytoma malignum nerki z powodu rzad-
kości występowania tego rodzaju utkania mikroskopowego guza nerki, a
także znacznych trudności diagnostycznych. Bóle brzucha i podwyższone
OB skłoniły do ostrożności w podjęciu decyzji o wykluczeniu istnienia nowo-
tworu. 3 miesiące po operacji stwierdzono zmiany o charakterze przerzu-
tów w wątrobie.

Nowotwory złośliwe nerek stanowiąponad 2% wszystkich nowotworów złośli-

wych.


Mogą one wywodzić się z różnych tkanek narządu: z nabłonka kanalików, z resztek tkanki płodowej, z tkanki łącznej tłuszczowej i naczyniowej. Najczęściej spotykanym nowotworem nerki u dorosłych jest rak jasnokomórkowy (carcino- ma clarocellulare), który stanowi około 90% wszystkich nowotworów nerek, a u dzieci złośliwy nerczak płodowy (nephroblastoma, guz Wilmsa), który stanowi około 7% nowotworów nerki. Do niezwykle rzadkich postaci złośliwych guzów nerki można zaliczyć nowotwór o utkaniu fibrohistiocytoma [1,2,3].


OPIS PRZYPADKU


62-letni chory, F. N. (nr hist. choroby 10928 i 12751) został przyjęty do Kliniki Urologicznej CSK WAM w dniu 2. 08. 1989 z powodu utrzymujących się od dwóch miesięcy nie charakterystycznych bólów brzucha oraz podwyższonego OB (130 po 1 godz.). W badaniu przedmiotowym z odchyleń od normy stwierdzono ropień okołozębowy na tle zgorzeli zębów. W badaniu ultrasonograficznym i tomo- grafii komputerowej jamy brzusznej uwidoczniono torbiel w górnym biegunie nerki prawej. Usunięto zmienione zęby, zastosowano antybiotykoterapię i wypisano do domu z zaleceniem kontroli urologicznej za 30 dni. Chory zgłosił się do kontroli już po trzech dniach zaniepokojony wystąpieniem krwiomoczu ze skrzepami. Bada- niem fizykalnym nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. W badaniach dodatkowych: OB 122 po 1 godz., kreatynina w surowicy 167,9 umd/1. W badaniu ultrasonograficznym jamy brzusznej stwierdzono zmianę rozrostową górnego bie- guna nerki prawej o średnicy 5 cm, obok której znajduje się torbiel o średnicy 4 cm i objętości 65 cm. W związku z tym ponownie przeanalizowano (inny radiolog) poprzednio wykonane tomografy komputerowe jamy brzusznej i stwierdzono w górnym biegunie nerki prawej ognisko hipodensyjne, nieregularne o wymiarach 4×2,5 cm. Na poziomie tego ogniska w warstwie korowej widoczna była torbiel wielkości 4×3 cm. Węzły chłonne przestrzeni zaotrzewnowej nie były powięk- szone. Chorego operowano 25.09.89. Po otwarciu powięzi Geroty stwierdzono w górnym biegunie nerki prawej lity guz naciekający otrzewną ścienną i penetrujący w kierunku wątroby. Nieco poniżej guza stwierdzono torbiel. Wykonano rozsze- rzoną nefrektomię. Przebieg pooperacyjny – bez powikłań. W badaniu mikrosko- powym (nr 5398/89) stwierdzono utkaniefibrohistiocytoma malignum renis. Guz naciekał miedniczkę nerkową, nadnercze, tkankę okołonerkową oraz otrzewną. 1/5 guza obejmowała martwica. Obok guza znaleziono torbiel o średnicy 4 cm (Zakład Patomorfologii CSK WAM, prof. dr med. Z. Dumański). Poza tym miąższ nerki – z licznymi ogniskami zapalnymi. W czasie kolejnego badania kontrolnego (3 miesiące po operacji) stwierdzono zmiany o charakterze przerzutów w wątrobie.


OMÓWIENIE


Przedstawiono chorego z powodu rzadkości występowania tego rodzaju utka- nia mikroskopowego guza nerki a także znacznych trudności diagnostycznych. Najczęstszym objawem nowotworu nerki jest bezbolesny krwiomocz (około 65%). U 1/3 chorych objawy guza nerki są niecharakterystyczne i mogą być powodem trudności w ustaleniu właściwego rozpoznania. Większość autorów przedstawia- jących opisy chorych z utkaniem tego nowotworu zwróciło uwagę na skąpy obraz kliniczny występujący prawie u wszystkich chorych [1,2,3]. Czasami zmiana o charakterze torbieli może zasłaniać ognisko nowotworowe i interpretacja wyni- ków badań ultrasonograficznych i tomogramów komputerowych może napotkać znaczne trudności, szczególnie gdy obraz kliniczny jest n i echaraktery styczny. U naszego chorego jedynie bóle brzucha i podwyższone OB skłoniły do ostrożności w podjęciu decyzji o wykluczeniu istnienia nowotworu. Wydaje się, że doświad- czenie radiologa oceniającego badanie tomografii komputerowej ma istotne zna- czenie dla ustalenia właściwego rozpoznania i wpływa na szybkie dalsze postępo- wanie lecznicze. Należy zwrócić uwagę na skojarzenie skąpego obrazu kliniczne- go ze znacznym zaawansowaniem miejscowym procesu nowotworowego oraz szybką dynamiką choroby, o czym mogą świadczyć przerzuty w wątrobie stwier- dzone 3 miesiące po operacji.

piśmiennictwo

  1. [1] Gabert H., Wagner R., Becht E.\ Malignant fibrous histiocytoma (MFH) of the
  2. kidney capsula. J. Cancer Res. Chir. Onocol.,1981,100,285.
  3. [2] Hita-Rosino E., Hita-Villaplana G., Lopez-Cubillana R, Asensio-Egea L.,
  4. Raghraiah N.: Malignant fibrous histiocytoma of kidney. J. Urol., 1980,123,951.
  5. [3] Selver-Falgas G.: Malignant fibrohistiocytoma coexisting with papillary tumor of
  6. the kidney pelvis: report of a case. Actas Urol. Esp.,1994,18,833-5.