PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

DWA PRZYPADKI OBUSTRONNYCH ZŁOŚLIWYCH NOWOTWORÓW NEREK
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1995/48/4.

autorzy

Andrzej Musierowicz, Zbigniew Kubicz
Z Oddziału Urologicznego Szpitala Chirurgii Urazowej w Warszawie
Ordynator: Prof. dr hab. med. A.Musierowicz

streszczenie

Obustronne nowotwory złośliwe nerek stanowią poważny problem diagnostyczny
i leczniczy. Niedawno wykrywane byty rzadko i stanowiły 0,3% wszystkich złośliwych
nowotworów nerek u dorosłych (1,2,4,7). Obecnie w oparciu o dane z piśmiennictwa
światowego liczba ta wzrosła do 3,8% (2,4,5,6,7,9). Biorąc pod uwagę stały wzrost
zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce należy sądzić, że wzrastać będzie rów-
nież ilość obustronnych, złośliwych nowotworów nerek (10). W dostępnym nam pi-
śmiennictwie krajowym znaleźć można nieliczne doniesienia na ten temat (8). Zachęci-
ło to nas do opublikowania nader skromnego materiału własnego. W ostatnich 10
lalach w oddziale urologicznym Szpitala Wolskiego w Warszawie wykonaliśmy 148
nefrektomii z powodu złośliwych nowotworów nerek. W tym czasie leczyliśmy 2 przy-
padki obustronnych, złośliwych nowotworów nerek, co stanowi 1,3% wszystkich nefre-
ktomii nowotworowych.

OPIS PRZYPADKÓW


1. Chora D.S. 117. Nr hist. chor. 456/85 przyjęta z powodu bólów w nadbrzuszu i bezbole- snego krwiomoczu. Dolegliwości pojawiły się kilka tygodni przed przyjęciem do szpitala. Ba- daniem fizykalnym z odchyleń od stanu prawidłowego wyczuwało się dolny biegun nerki pra- wej. Badania pomocnicze ujawniły zmiany zwyrodnieniowe mięśnia sercowego, miernego stopnia nadciśnienie oraz łagodnąpostać starczej cukrzycy reagującej na leki doustne. Badania labora- toryjne: morfologia, jonogram, wartości w surowicy kreatyniny, mocznika, kwasu moczowego w granicach normy, wmoczu ujawniono obecność krwinek czerwonych. Rentgen pluć nie ujawnił obecności przerzutów.


Usg dróg moczowych: mała nerka lewa całkowicie zmieniona nowotworowo, prawa nerka powiększona, w dolnym biegunie obecny guz, otorbiony, nieprawidłowa masa o średnicy około 4-5 cm – nowotwór dolnego bieguna. Nie stwierdzono powiększonych węzłów chłonnych zao- trzewnowych ani przerzutów w wątrobie. Urografia ujawniła nieczynnąnerkę lewą, obraz nerki prawej, taki jak w usg. Tomografia komputerowa potwierdziła rozpoznanie. Chorą leczono operacyjnie. Z dostępu od strony jamy brzusznej Wyłuszczono guz nowotworowy średnicy oko- ło 5 cm z dolnego bieguna nerki prawej. Krwawienie mierne. Jamę po guzie wypełniono uszy- pułowanym płatem tkanki okołonerkowej. W czasie zabiegu nie zaciskano szypuły naczynio- wej. Następnie dokonano usunięcia lewej nerki z nadnerczem i tkanką okołonerkową bez wę- złów chłonnych z okolicy dużych naczyń brzusznych. Wynik badania histopatologicznego: w nerce lewej i w guzie nerki prawej rak jasnokomórkowy. Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Chora z raną zagojoną opuściła szpital w 2 tygodnie po operacji. Kontrola po 7 latach. Chora czuje się dobrze. Badania laboratoryjne nie wykazały odchyleń od stanu prawidłowego. Cu- krzyca ustabilizowana nadal reaguje na leki doustne przeciwcukrzycowe i dietę. Rentgen klatki piersiowej nie ujawnił obecności przerzutów. Usg Nerka prawa bez cech wznowy nowotworo- wej , wątroba bez przerzutów, to samo węzły pozaotrzewnowe. Chora wyleczona. 2. Chora H.Z. 1 60 Nr hist. chor. 279/91 przyjęta z powodu bóli w prawym podżebrzu, pobolewania w okolicy lędźwiowej oraz okresowego, bezbolesnego krwiomoczu. Choroba roz- poczęła się około 3 miesięcy przed hospitalizacjąogólnym osłabieniem, krwiomoczem bezbo- lesnym. Wykonane badania wykazały obecność nowotworu prawej nerki. Chora nie zdecydo- wała się na proponowane wtedy operacyjne usunięcie prawej nerki. Badaniem fizykalnym z odchyleń od stanu prawidłowego wyczuwalne bieguny obu nerek, bolesność w rzucie woreczka żółciowego. Badania pomocnicze wykazały wydolny układ sercowo-płucny. Badania labora- toryjne w normie. Rentgen pluć nie wykazał obecności przerzutów. Usg dróg moczowych: ner- ka prawa obecność w dolnym biegunie nerki nieprawidłowej masy – nowotwór o średnicy 3-4 cm. W nerce lewej w dolnym biegunie torbiel o średnicy 4-5 cm, w której znajduje się niepra- widłowa masa. Węzły chłonne pozaotrzewnowe nie powiększone, wątroba nie wykazuje prze- rzutów. Woreczek żółciowy wypełniony złogami. Urografia, tomografia komputerowa potwier- dziły rozpoznanie obustronnych zmian nowotworowych.


Chorą operowano: Z dostępu od strony jamy brzusznej odsłonięto obie nerki. Nerka lewa z torbielą w dolnym biegunie wypełniona nieprawidłowymi masami. Zaciśnięto szypułę nerki lewej na okres 6-7 minut i dokonano resekcji dolnego bieguna nerki wraz z guzem. Po zdjęciu zacisku nerka zaróżowiła się, krwawienia nie było. Następnie Wyłuszczono otorbiony nowo- twór dolnego bieguna nerki prawej bez zaciskania szypuły. Krwawienie male. Do jamy po wy- łuszczeniu guza wprowadzono uszypułowany płat z tkanki okołonerkowej. W przebiegu poo- peracyjnym okresowy wzrost mocznika, kreatyniny, który po lekach diuretycznych i nawodnie- niu wyrównał się po tygodniu. Chora z prawidłową kreatyniną, mocznikiem, z raną zagojoną opuściła szpital po 18 dniach pobytu. Wynik badania histopatologicznego: wyłuszczony guz prawej nerki rak jasnokomórkowy w lewej w torbieli rak brodawczakowaty z utkania nabłonka uroepitelialnego. Badania kontrolne 4 miesiące po operacji, badania laboratoryjne w normie. Usg nerki : nie stwierdza się Wznowy nowotworowej ani zmian w wątrobie i węzłach chłon- nych zaotrzewnowych.


OMÓWIENIE


Artykuł nasz ma na celu zwrócenie uwagi na możliwość wystąpienia obustronnych złośli- wych nowotworów nerki. Przed decyzjąradykalnej nefrektomii należy bardzo skrupulatnie oce- nić stan nerki drugiej. W przypadku obustronnych zmian należy zastosować chirurgię zacho- wawczą. Jak wynika z piśmiennictwa, pacjenci z nieleczonymi obustronnymi nowotworami złośliwymi nerek giną przed upływem 6 miesięcy od rozpoznania, chorzy poddani leczeniu chirurgicznemu z zachowaniem miąższu nerki przeżywają w 75% do 5 lat (1,2,6,7,9).

piśmiennictwo

  1. 1. Bazeed Al, Scharfe A., A.Becht T, Jurincic C, Alken P., Thiiroff J.: Conservative surgery of
  2. renel cell carcinoma Eur. Urol. 1986.12. 238. ? 2. Ecke M., Langer L.\ Nierenteilresection bei
  3. Nierentumoren Indikationen und Ergebnisse Z. Urol. Nephrol 1989. 92.173. ? 3. Hajdn S., Thomas
  4. A.: Renal cell carcinoma at autopsy. J. Urol, 1967. 47. 978. ? 4. Hubner G.: Organ preserving
  5. surgery for renel cell carcinoma in patients with Solitary kidney or bilateral tumors. Sem Surg Onkol
  6. 1988. 4.199. ? 5. Marshall F., Taxy J., Fishman E., Chang R.: The feasibility of surgical enuclea-
  7. tion for renal cell carcinoma J.Urol. 1986. 135. 231. ? 6. Novik A., Zinke E., Neres J.\ Surgical
  8. enucleation for renal cell carcinoma. J. Urol. 1986.135, 235. ?7. Sparwasser C, Bach D., Sparwas-
  9. ser H.: Das bilaterale hypernephrom. Akt. Urol. 1984.15.312. ? 8. Wigura A., Lechociński Z: Przy-
  10. padek obustronnego raka jasnokomórkowego. Pam. Zjazd. Dnia Urulog. w Katowicach 1963.38.
  11. 423. ? 9. Zincke H., Swanson S.: Bilateral renel cell carcinoma influence of synchronous and asyn-
  12. drous coccurence on patient survival. J. Urol. 1982.128.913. ? 10. Zatoński W., Tarkowski W.,
  13. Chmielewski W. i Tyczyński J.: Nowotwory złośliwe w Polsce 1989 r. Wyd. J. Onkologii Warszawa
  14. 1992r.