PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Występowanie raka u osób przed przeszczepieniem nerki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2005/58/4.

autorzy

Michael Fischereder, Karl-Walter Jauch
Transpl Int 2005, 18, 779-784

Cel pracy

Celem pracy było określenie częstości występowania nowotworów złośliwych różnych układów i narządów u potencjalnych biorców nerek.

Materiał

Autor analizował dane 382 pacjentów z listy oczekujących, wśród których 38 miało 45 nowotworów złośliwych. Stanowiło to 9,9% badanej populacji. U 20 stwierdzono raka układu moczowego, siedmiu chorych (pięciu mężczyzn i dwie kobiety) miało raka pęcherza moczowego, siedmiu (pięciu mężczyzn i dwie kobiety) raka nerki, a sześciu raka stercza.

Wyniki

W grupie oczekujących na przeszczep nerki chorych na raka pęcherza moczowego dwóch leczonych paliatywnie zmarło, trzem odłożono transplantację na czas po zakończeniu leczenia, jeden zmarł z powodu guza wtórnego, jednemu przeszczepiono nerkę po wyleczeniu raka pęcherza, ale zmarł wskutek powikłań krążeniowych.

Siedmiu chorym (5 mężczyznom i 2 kobietom) wykonano nefrektomię z powodu raka nerki. Jeden zmarł w wyniku powikłań septycznych, jednego zakwalifikowano do przeszczepu, dwóm termin odłożono, jednego usunięto z listy do leczenia paliatywnego, jednemu wykonano przeszczep nerki.

U sześciu oczekujących, znajdujących się na liście potencjalnych biorców, rozpoznano raka stercza; jeden zmarł z powikłań krążeniowych, jednego chorego zakwalifikowano do przeszczepu nerki, dwóm termin przeszczepu odłożono, jednego usunięto z listy oczekujących i zakwalifikowano do leczenia paliatywnego, u jednego chorego wykonano przeszczep nerki.

Spośród 20 pacjentów z listy oczekujących na przeszczep nerki, u których rozpoznano przed przeszczepem raka układu moczowego, sześciu zmarło w okresie oczekiwania, ośmiu pozostawiono na liście oczekujących, w jednym przypadku okres oczekiwania przedłużono. Trzech oczekujących skreślono z listy z przyczyn ogólnych, obecności guza metachronicznego i z powodu przeciwwskazań naczyniowych.

Podsumowanie

Spośród 382 potencjalnych biorców nerki z listy oczekujących na przeszczep u 38 wykryto 45 nowotworów złośliwych, co stanowi 9,9% badanej populacji. Raki układu moczowego stwierdzono u 20 pacjentów. Zwraca uwagę duży odsetek raków układu moczowego i mały odsetek zakwalifikowanych do przeszczepu nerki. Wydaje się, że istnieje potrzeba opracowania programu monitorowania potencjalnych biorców nerek, zwłaszcza zagrożonych rakami układu moczowego. Nowotwory tego układu w szczególny sposób dyskwalifikują potencjalnych biorców nerek.

Komentarz

Autor artykułu zwraca uwagę na brak właściwej strategii postępowania, mającej na celu identyfikację biorców z ryzykiem zachorowania na nowotwór, w celu dokładnego monitorowania tej grupy biorców. Według autora brakuje zaleceń opartych na wyższych poziomach wiarygodności dawców, szczególnie dla nowotworów układu moczowego. Ilustracją powyższego twierdzenia byłoby nieuwzględnienie w materiale dotyczącym biorców ? chorych na raka układu moczowego ? międzynarodowej terminologii określającej zaawansowanie kliniczne i histopatologiczne guzów (TNM i G).

W transplantologii rozpoznanie raka ma szczególne znaczenie terapeutyczne. Potencjalny biorca może być skreślony z listy oczekujących lub termin przeszczepu może być odroczony do czasu, gdy ryzyko nawrotu guza zostanie uznane za niskie (wg zaleceń European Association of Urology).

Potencjalni biorcy nerki z listy biorców, leczeni z powodu raka pęcherza moczowego, mogą być zakwalifikowani do przeszczepu po okresie wolnym od nowotworu krótszym niż dwa lata w wypadku raka niskiego stopnia złośliwości, raka in situ lub pojedynczego, małego guza. Okres ten winien być dłuższy niż dwa lata w wypadku raka naciekającego.

Potencjalni biorcy, oczekujący na przeszczep nerki i znajdujący się na liście biorców z aktywnym rakiem nerki, nie są kwalifikowani do przeszczepu ze względu na zagrożenie przerzutami i uogólnieniem procesu. Przebyty rak nerki u biorcy nie jest przeciwwskazaniem do przeszczepu. Biorca, u którego usunięto raka nerki objawowego lub dużych rozmiarów, może być zakwalifikowany do przeszczepu nerki po upływie dwóch lat wolnych od guza.

Zalecany okres wolny od raka po usunięciu raka nerki wykrytego przypadkowo może być krótszy od dwóch lat.

Biorcy, oczekujący na przeszczep nerki i leczeni z powodu raka stercza, mogą być zakwalifikowani do przeszczepu po okresie wolnym od raka dłuższym niż dwa lata.

Okres oczekiwania na przeszczep nerki ocenia się indywidualnie w zależności od rodzaju guza i jego zaawansowania. Okres ten niekiedy może być przedłużony do pięciu lat w przypadkach raków źle rokujących i zaawansowanych i zależy od okresu wolnego od raka, potwierdzonego badaniami diagnostycznymi. Uważa się, że w okresie dwuletniego okresu oczekiwania można się spodziewać u 64% biorców braku nawrotów raka w wypadku raka pęcherza moczowego i u 61% w wypadku raka nerki.

adres autorów

prof. dr hab. Józef Matych
Oddział Urologii i Transplantacji Nerek
Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa
90-531 Łódź, ul. Wólczańska 195
urologiapirogow@op.pl