Wpływ toksyny botulinowej (BTX) na kodowanie chemiczne włókien nerwowych,
zaopatrujących pęcherz moczowy psa Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.
autorzy
-
Sylwia Lew, Agnieszka Bossowska, Joanna Wojtkiewicz, Andrzej Borkowski, Piotr Radziszewski, Zygmunt Kuleta, Mariusz Majewski
- Zespół Chorób Wewnętrznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Katedra Fizjologii Człowieka, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
streszczenie
Wprowadzenie. BTX jest selektywnym blokerem uwalniania acetylocholiny z zakończeń nerwowych, co powoduje blokadę transmisji neuronalnej. Podanie jej w postaci iniekcji do pęcherza moczowego powoduje jego denerwację chemiczną, gdzie uszkodzeniu ulega zarówno płytka nerwowo-mięśniowa, jak i cały akson. Brak jest danych dotyczących wpływu BTX na zmiany w unerwieniu pęcherza moczowego u psów, jednego z gatunków mogących być modelem zwierzęcym niektórych ze schorzeń dolnych dróg moczowych człowieka.
Cel pracy. Zbadanie dystrybucji i kodowania chemicznego włókien nerwowych zaopatrujących pęcherz moczowy psów przed iniekcją toksyny, jak i w tydzień po iniekcji, w celu poszerzenia naszej wiedzy o mechanizmie działania BTX. Materiały i metody. Niniejsze badania przeprowadzono na 6 klinicznie zdrowych sukach rasy mieszanej. Od zwierząt pobrano wycinki pęcherza moczowego do badań immunohistochemicznych w celu określenia dystrybucji i kodowania chemicznego włókien nerwowych zaopatrujących pęcherz moczowy. Następnie wykonano zabieg nastrzykania pęcherza moczowego toksyną botulinową i po tygodniu pobrano materiał do dalszych badań. Kodowanie chemiczne włókien nerwowych badano na 10 μm
- skrawkach mrożeniowych pełnego przekroju ściany narządu, używając rutynowej techniki pojedynczych barwień immunohistochemicznych, wykorzystujących
- różnogatunkowe przeciwciała pierwotne skierowane przeciwko Leu5-enkefalinie (LENK), neuropeptydowi Y (NPY), peptydowi kodowanemu genem kalcytoniny (CGRP), transporterowi pęcherzykowemu ACh (VAChT), wazoaktywnemu peptydowi jelitowemu (VIP), syntazie tlenku azotu (NOS), galaninie (GAL), substancji P (SP), peptydowi aktywującemu cyklazę adenylową przysadki (PACAP), β-hydroksylazie dopaminy (DβH) oraz hydroksylazie tyrozyny (TH). Kompleks antygen-przeciwciało uwidaczniano za pomocą wtórnych przeciwciał znakowanych FITC i CY-3.
Wyniki. Wszystkie z badanych substancji występowały w włóknach nerwowych zaopatrujących mięśniówkę pęcherza moczowego psa. W największej ilości występowały włókna zawierające VAChT, tworząc gęstą sieć, podczas gdy włókna zawierające NPY lub VIP były średnio gęste; w mniejszej liczbie włókien obserwowano obecność CGRP i LENK. Włókna zawierające NOS oraz GAL spotykane były sporadycznie. W błonie podśluzowej obserwowano średnio liczne włókna NPY, sporadycznie natomiast terminale zawierające LENK, CGRP, VAChT, VIP i NOS. Pod urotelium widoczne były nieliczne włókna zawierające NPY oraz VIP. W materiale pobranym po iniekcji BTX występowały znaczące różnice w liczbie włókien zawierających poszczególne badane neurotransmitery: i tak po podaniu toksyny zaobserwowano znaczący spadek neuronów zawierających
- VAChT, CGRP lub VIP, przy jednoczesnym wzroście liczby włókien zawierających NPY i NOS.
Wnioski. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że podanie BTX w ścianę pęcherza moczowego psa prowadzi już w tydzień po podaniu toksyny do wyraźnego przemodelowania wzoru jego unerwienia, wskazując przy tym, iż działaniu BTX podlegają komponenty zarówno czuciowego, jak i przywspółczulnego układu nerwowego, a procesowi degeneracji towarzyszą także objawy procesów naprawczych (w tym zapalnych, o czym świadczy wzrost liczebności włókien NPY- lub NOS-IR). Jednakże poznanie dokładnego mechanizmu działania BTX u tego gatunku wymaga dalszych badań.
|