Guz chromochłonny ? pheochromocytoma ? stwierdza się u 0,5% chorych na nadciśnienie tętnicze krwi (3, 4). Kliniczne objawy tego guza są tak różne, że niektórzy autorzy polecają wykonanie badań dla jego wykrycia u wszystkich chorych cierpiących na chorobę nadciśnieniową (1). Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu metodami radioenzymatycz-nymi podwyższonego stężenia kwasu 3-metoksy-4-hydrdksymigdałowego ? VMA ? metanefryny oraz noradrenaliny w surowicy krwi i w dobowej objętości moczu chorych na nadciśnienie tętnicze (1, 2). Kluczowe znaczenie w leczeniu chirurgicznym guza chromochłonnego ma jego lokalizacja (2). Guz ten wywodzi się z tkanki chromoehłonnej i u około 10,0% chorych jest umiejscowiony poza nadnerczem (2, 4). Urografia, nefrotomografia czy odma pozaotrzewnowa nie zawsze pozwalają zlokalizować guz. Arteriografia i flebografia żył nadnerczowych to badania inwazyjne, które mogą wywołać ostry napad nadciśnienia tętniczego krwi, a nie zawsze doprowadzają do ustalenia rozpoznania. Wymiary guzów chromochłonnych w odróżnieniu od gruczolaków kory nadnerczy, przekraczają zwykle 2?3 om średnicy, co umożliwia zastosowanie ultrasonografii i tomografii komputerowej dla ich rozpoznania (2). Badania te nie obciążają chorego, a uzyskane wyniki pozwalają na ścisłą lokalizację guza i prawidłowe zaplanowanie operacji, jedynej skutecznej metody leczenia.
OPIS PRZYPADKU
Chorą R. B., lat 74, (nr historii choroby 9132/84), przyjęto do Kliniki z powodu choroby nadciśnieniowej, leczonej od 5 lat, z okresami skoków ciśnienia tętniczego krwi do 240/1120 mmHg, ogólnego złego samopoczucia, bólów głowy, osłabienia i pobudliwości nerwowej. Na urogramach (ryc. 1) oraz w badaniu scyntygraficznym nerek nie stwierdzono zmian patologicznych.
Dobowe wydalanie z moczem: VMA średnio 26 mg, 17-KS średnio 2,6 mg, 17-OH-KS średnio 6,9 mg. W ekg stwierdzono cechy przeciążenia lewokomorowego z objawami niewydolności naczyń wieńcowych oraz skurcze dodatkowe. Ultrasonografia: struktura ultrasonograficzna obu nerek prawidłowa, powyżej górnego bieguna prawej nerki widoczny dobrze odgraniczony obszar obniżonej echogeniczności o średnicy około 2,5 cm. Tomografia komputerowa: między prawą nerką, a żyłą główną dolną stwierdza się okrągły, ostro odgraniczony twór o średnicy około 4 cm, o gęstości 46 j. H. (ryc. 2).
Na podstawie obrazu klinicznego i wyników badań dodatkowych chorą zakwalifikowano do operacji. Z cięcia między XI i XII żebrem dotarto do prawej nerki i przyśrodkowo od jej górnego bieguna stwierdzono guz o wymiarach 3X4 cm, leżący w bezpośrednim sąsiedztwie żyły głównej dolnej i wątroby. Guz wraz z prawym nadnerczem usunięto w całości i przesłano do badania histopatologicznego. W czasie operacji zaobserwowano skoki skurczowego ciśnienia krwi do 270 mm Hg, które opanowano regityną. Przebieg pooperacyjny bez powikłań, chorą wypisano do domu w 11 dobie po operacji.
Wynik badania histopatologicznego preparatu operacyjnego (nr 25604): pheochromocytoma. Badanie wykonała dr med. Ludwika Giernat w Zakładzie Anatomii Patologicznej AM w Łodzi. Trzy miesiące po operacji ciśnienie tętnicze krwi jest prawidłowe, a chora nie zgłasza poprzednich dolegliwości.
Niniejsze doniesienie publikujemy ze względu na przedoperacyjne trudności diagnostyczne i decydujące znaczenie ultrasonografii i tomografii komputerowej w rozpoznawaniu guza chromochłonnego u 74-let-niej chorej na nadciśnienie tętnicze krwi. Zastosowanie tych nieinwazyjnych badań umożliwiło nie tylko lokalizację guza, lecz także wybranie najoszczędniejszego dostępu operacyjnego i całkowite wyleczenie chorej.