PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Ocena wartości uretrotomii wewnętrznej optycznej w leczeniu zwężeń cewki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1981/34/1.

autorzy

Zbigniew Piasecki, Marek Gałka
Katedra i Klinika Urologiczna AM w Krakowie
Kierownik: prof. zw. dr med. J. Leńko

streszczenie

Autorzy na podstawie własnego doświadczenia uważają, że uretro-tomia wewnątrzan optyczna, powinna być pierwszą próbą leczenia większości zwężeń cewki.

Niepowodzenia w leczeniu zwężeń cewki moczowej męskiej uretroto-mią wewnątrzną doprowadziły do wypracowania metod operacyjnych likwidujących zwężenie lub umożliwiających samoistną regenerację zwę­żonego odcinka cewki.

Badania nad regeneracją cewki (5, 6) otworzyły szersze możliwości zastąpienia rozległych i nierzadko wieloetapowych zabiegów operacyj­nych, rozcięciem wewnętrznym zwężonego odcinka.

Leczenie zachowawcze — rozszerzanie cewki ma ograniczone wskaza­nia. Niewłaściwe wskazania lub nieumiejętne rozszerzanie pogarsza zwę­żenie, co zmusza w końcu do leczenia operacyjnego. Sprowadza się ono do nacięcia zewnętrznego lub wewnętrznego zwężonego odcinka cewki lub wycięcia zwężenia i zespolenia kikutów. Przy rozległych zwęże­niach stosowano także marsupializację, stwarzając w drugim etapie ope­racyjnym szanse regeneracji brakującego odcinka cewki na zasadzie płatka wgłobionego. Zabiegi te, często wieloetapowe, przedłużają czas leczenia, eliminują na długo chorego z czynnego życia zawodowego, a wy­niki nie zawsze są zadowalające.

Zastosowanie przez Sachse'a (4) w 1974 r. przyrządu optycznego do nacinania zwężenia cewki stworzyło nowe możliwości leczenia. Optycz­ny uretrotom ma — w porównaniu z uprzednio stosowanymi narzędzia­mi Maisonneuve, Otis (7) — tę przewagę, że umożliwia dokładną kontrolę miejsca i głębokość nacięcia (1, 2, 3, 4).

Uretrotomię wewnętrzną optyczną zaczęliśmy stosować przed 3 laty, od chwili otrzymania aparatury endoskopowej „Storz" z odpowiednim zestawem. Dużym ułatwieniem jest możliwość wprowadzenia przez osob­ny kanał cewnika moczowodowego, który służy jako konduktor dla noża. Zwężenie cewki nacina się w linii środkowej po stronie grzbie­towej poprzez tkankę bliznowatą w kierunku przegrody ciał jamistych, od obwodu ku środkowi pod kontrolą wzroku. Rozcięcie twardej blizny i dotarcie do zdrowej tkanki wyczuwa się w czasie zabiegu. Natych­miast też rozchylają się brzegi rozciętej cewki, która staje się w tym miejsca szeroka. Zabieg można wykonać w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym.

Nacięcie jest dobrze wykonane (3), jeżeli przechodzi cewnik nr 24—36 Charr. Po zabiegu pozostawia się na 2 dni cewnik nr 18—20 Charr. Po­zostawienie grubszego cewnika przez dłuższy czas nie ma wpływu na wynik leczenia a chorzy znoszą to źle (2, 3).

Wewnętrzne optyczne nacięcie cewki wykonaliśmy u 10 chorych (tab. 1). Chorych kontrolowano w 1—3 lata po zabiegu.

Za dobry wyniku uznano brak dolegliwości, szeroki i wartki stru­mień moczu, brak konieczności rozszerzania cewki i prawidłowy obraz uretrograficzny (ryc. 1, 2).

Dla uzyskania dobrego wyniku trzeba było u 2 chorych powtórzyć nacięcie po kilku miesiącach. Szyję pęcherza nacinano u 1 chorego na godz. 12, u drugiego na 3 i 6. U obu uzyskano dobry wynik. Tylko jednego chorego z powodu braku poprawy zakwalifikowano do leczenia operacyjnego (ryc. 3, 4). Było to pourazowe powikłane zwężenie cewki tylnej.

Uretrotomia wewnętrzna optyczna jest zabiegiem łatwym, krótkotrwałym, bezkrwawym i nie powoduje zwykle powikłań. Uzyskuje się dobre wyniki tak w zwężeniach pozapalnych, jak i pourazowych. Zabieg moż­na powtarzać. Wydaje się, że powinien on być pierwszą próbą le­czenia większości zwężeń cewki.

Niepowodzeń należy się spodziewać u chorych ze znacznym pourazo­wym zwężeniem cewki tylnej, kiedy po rozcięciu kanału cewki wąski pasek śluzówki nie wystarcza do regeneracji i uzyskania odpowiedniej średnicy cewki. Tych chorych powinno się od razu kwalifikować do le­czenia operacyjnego.

piśmiennictwo

  1. Kirchheim D., Tremann J. A., Ansell J. S.: Transurethral urethrotomy under vision, J. Urol., 1978, 119, 496.
  2. Matouschek E., Michaelis E. E.: Internal urethrotomy of urethral strictures in men under endoscopic Control, Urol. Intern., 1975, 30, 266.
  3. Miki M., Machida T., AraiY., Ondera S.: Internal urethrotomy under direct vision, Kap. J. Urol., 1978, 69, 465.
  4. Sachse H.: Zur Behandlung der Harnrohrenstriktur: die transurethrale Schlitzung under Sicht mit scharfen Schnitt, Fortschr. Med., 1974, 92, 12.
  5. Weaver R. G., Schultze J. W.: Experi-mental and clinical studies of urethral regeneration., Surg. Gynec. Obst., 1962, 115, 729.
  6. Weaver R. G., Schultze J. W.: Clinical aspects of urethral regene­ration, J. Urol., 1965, 93, 247.
  7. Woli J. A. jr.: Super Otis urethrotomy, J. Urol., 1967, 97, 713.