PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Przypadek prawostronnego wodonercza wywołanego przerzutem raka do dolnego odcinka moczowodu
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1980/33/3.

autorzy

Jan Szymanowski, Jan Lech Półtorak, Bogusława Baranowska, Cezary Lucer
Oddz. Urologii Szpitala Bielańskiego w Warszawie
Ordynator: doc. dr hab. M. Kazoń
Oddz. Chir. Ogólnej Szpitala Bielańskiego w Warszawie
Ordynator: prof. dr med. W. Wiechno
Klinika Endokrynologii CMKP Warszawa
Kierownik: prof. dr med. W. Hartwig
Zakład Diagnostyki Patomorfologicznej CMKP Warszawa
Kierownik: prof. dr med. M. Kobuszewska-Faryna

Nowotwory moczowodu — powstałe w wyniku przerzutu drogą naczyń krwionośnych lub chłonnych — są bardzo rzadko opisywane w piśmien­nictwie (1, 2, 4, 7. 10). Od chwili kiedy Stów opisał w 1909 r. pierwszy przypadek (9) do momentu gdy Campbell w 1964 r. dokonał przeglądu światowego piśmiennictwa (2) opisano łącznie 76 przypadków. Nieco częściej opisywano przerzutowe nowotwory moczowodu w badaniach sekcyjnych. Klinger miał 7 przypadków na 5000 autopsji a Mac Lean i Fowler 7 na 10 223 sekcji (6, 7). Do chwili obecnej w polskim piśmien­nictwie urologicznym nie znaleźliśmy ani jednego opisanego przypadku. Przerzuty raka okrężnicy do moczowodu występują jeszcze rzadziej (łącz­nie 6 przypadków w tym 2 z esicy — 3, 4, 5, 10). Należy podkreślić, że raki okrężnicy do 30 roku życia występują rzadko (2—3°/o) i rokowanie w nich jest złe (8).

Opis przypadku: Chory B. S. lat 28 został przyjęty do Kliniki Endokrynologicz­nej CMKP, z powodu osłabienia, zwiększonego pragnienia, wielomoczu, bólów sta­wowych, stanów podgorączkowych oraz zlewnych potów. Leczony był uprzednio w jednym ze szpitali powiatowych i przeniesiony do Kliniki z rozpoznaniem: ana-emia normochronica, diabetes mellitus. W 14 r. życia przechodził bóle stawowe. Wzmożony apetyt, pojawienie się otyłości oraz wielomocz obserwuje od 8 lat. Przeprowadzane wielokrotnie badania nie ustaliły przyczyny tych zmian. W stycz­niu 1974 r. operowany z powodu żylaków odbytu.

Badania biochemiczne wykonane w naszym szpitalu wykazały z odchyleń od norm: nieznaczną niedokrwistość oraz podwyższenie fosfatazy zasadowej do 61,3 j.M. Podczas badania rektoskopowego na wysokość 30 cm nie stwierdzono odchyleń od normy. Próba benzydynowa w kale 3 krotnie dała wynik ujemny. Wykonana urologia wykazała: prawostronne wodonercze a powtórzona po 3 ty­godniach urografia infuzyjni brak wydzielania nerki prawej (także po 24 godz.).

Chorego zakwalifikowano do leczenia operacyjnego, wykonując przed nim ure-teropyelografię, na której stwierdzono zwężenie moczowodu ze znacznym posze­rzeniem powyżej.

Podczas zabiegu operacyjnego odcięto moczowód tuż przy pęcherzu moczowym i wykonano prawostronną nephroureteroctomię. Uznano, że przyczyną wodonercza było wrodzone zwężenie dolnego odcinka moczowodu. Zaskoczeniem był więc wynik badania histopatologicznego, który brzmiał: nerka prawa-hydronephrosis. Pyelo et perinephritis chronica. Moczowód prawy: strictura ureteris. W miejscu zwęże­nia w ścianie moczowodu drobne ognisko o utkaniu carcinoma adenoides. Hydro-ureter. Ureteritis et periureteritis chronica. Materiał skrojono taśmowo i w po­zostałym materiale nie znaleziono utkania nowotworowego.

Przebieg pooperacyjny bez powikłań, po 15 dniach chory został na własne żą­danie wypisany do domu. W okresie pobytu w szpitalu pacjent nie miał żadnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. W 10 dniu pobytu w domu wy­stąpiło masywne krwawienie z odbytnicy, co skłoniło chorego do natychmiasto­wego przyjazdu do szpitala. Tego samego dnia został ponownie przyjęty na od­dział urologiczny, a następnego dnia wykonano doodbytniczy wlew cieniujący, który wykazał zwężenie na granicy esicy i odbytnicy. Po konsultacji chirurgicznej pa­cjenta zakwalifikowano do reoperacji i przeniesiono na oddział chirurgii ogólnej.

Podczas reoperacji stwierdzono: w okolicy esicy guz wielkości jaja kurzego nie­ruchomy naciekający głęboko tylną ścianę jamy brzusznej, po lewej stronie pęche­rza moczowego drugi guz wielkości męskiej pięści. Na przedniej powierzchni pra­wego płata wątroby twardy guz. Uznano, że stwierdzone zmiany mają charakter nowotworowy i wobec nacieku na tylną ścianę jamy brzusznej, pęcherz moczowy, odległych przerzutów wątroby i sieci zrezygnowano z wykonania radykalnej ope­racji, ponieważ nie było objawów niedrożności — zabieg ograniczono do lapara-tomii.

Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Wypisany po 16 dniach z utrzymującymi się biegunkami, bez objawów niedrożności. Według otrzymanych od rodziny wia­domości chory zmarł po 6 tygodniach, przez cały okres pobytu w domu nie było objawów niedrożności, okresowo występowały natomiast biegunki i krwawienia z odbytnicy.

piśmiennictwo

  1. Brotherus J. V., Westelund R. M.: Metastatic carcinoma of the urether. A report of three cases. Scand. J. Urol. Nephrol., 1971, 5, 86.
  2. Camphell M. F.: Urology. Sanders, Philadelphia, 1964, 1018.
  3. Cibert J., Rigondet G., Cibert J.: Tumours de l'uretere. Masson, Paris, 1960.
  4. Kirkor K.: Contribution a 1'etude des cancers metastatigues 1'uretere. These de Lyon, 1956—1957, 165.
  5. Kleiman A. H.: Carcinoma of the right ureter secondary to neoplasma of the descending colon. J. Urol., 1947, 57, 120.
  6. Klinger M. E.: Secondary tumors of the genito-urinary tract. J. Urol., 1951, 65, 144.
  7. Mac Lean J. T., Flowler V. B.: Pathology of tumors of the renal pelvis and urethet. J. Urol., 1956, 75, 4.
  8. Reśliński B.: Rak okrężnicy i odbytnicy u osób poniżej 30 roku życia. Pol. Przeg. Chir., 1974, 46, 397.
  9. Stów B.: Fobrolymphosarcoma of both urethermetastatic to a primary lymphosarcoma of the anterior mediastinum of thymus origin. Ann. Surg., 1909, 50, 901.
  10. Williams D. F., Chaffey B. T.: Metastatic adenocarcinoma of the sigmoid colon masguerading as bilateral intraluminal ureteral papillomas. Brit. J. Urol., 1956, 38, 563.

adres autorów

Szpital Bielański Oddz. Uro­logiczny
ul. Cegłowska 80
01-809 Warszawa