PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Aktywność aminopeptydazy leucynowej (lap) w krwi tętniczej i żylnej nerki dotkniętej nowotworem złośliwym
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1980/33/3.

autorzy

Lucjan Otręba
Klinika Urologiczna Instytutu Chirurgii AM we Wrocławiu
Kierownik: doc. dr hab. J. Stolarczyk

Badania enzymatyczne surowicy krwi już od dawna zdobyły ugrun­towaną pozycją w diagnostyce złośliwych nowotworów stercza, trzustki, wątroby oraz w białaczkach (1, 2, 6, 7, 8, 9, 13, 14). W schorzeniach no­wotworowych nerek badania te wykonywane były sporadycznie i do-hczas nie znalazły szerszego zastosowania.

Wśród 59 chorych z rakiem nerki autor stwierdził zwiększoną aktyw­ność aminopeptydazy leucynowej (LAP) w surowicy krwi 25% bada­nych osób (10,11). Wzmożenie aktywności omawianego enzymu doty­czyło głównie guzów zaawansowanych i było proporcjonalne do roz­ległości zmian nowotworowych. Guzy naciekające otoczenie oraz powi­kłane odległymi przerzutami powodowały ponad czterokrotny wzrost aktywności LAP w surowicy krwi dotkniętych nimi osób. Świadczy to o wyraźnej zależności między aktywnością aminopeptydazy leucynowej a rozległością zmian nowotworowych.

Celem pracy było porównanie zachowania się aktywności aminopepty­dazy leucynowej w krwi tętniczej i żylnej nerek, znajdujących się w róż­nych stadiach rozwoju procesu nowotworowego.

Materiał

Badaniem objęto 28 przypadków jasnokomórkowego raka nerki, w tym 13 kobiet oraz 15 mężczyzn. Wiek chorych wynosił od 42 do 76 lat.

Metoda badania

Krew do badania pobierano śródoperacyjnie, bezpośrednio z żyły i tęt­nicy nerkowej, przed rozpoczęciem jakichkolwiek rękoczynów związa­nych z usuwaniem chorobowo zmienionej nerki. Aktywność enzymu oznaczano metodą Gomoriego (4) w modyfikacji Greena (5) oraz Gold-barga i Rutenburga (3, 12). Metoda ta polega na enzymatycznej hydro­lizie buforowanego substratu chlorowodorku L-leucylo-beta-naftyloami-du przez okres 120 minut w temperaturze 37°C. Uwolniona w tej reakcji betanaftyloamina ulega przemianie w barwnik dwuazowy oznaczany kolorymetrycznie. Stężenie barwnika określa aktywność LAP. Za war­tości prawidłowe aminopeptydazy leucynowej w surowicy krwi według tej metody, uważa się 103±29 jednostek u kobiet oraz 114±134 jednostek u mężczyzn.

Wyniki badań

Średnia aktywność badanego enzymu w surowicy krwi tętniczej wy­nosiła 129 jednostek, przy rozrzucie wyników od 26 do 289 jednostek a odchylenie standardowe 67. Średnia aktywność aminopeptydazy leucy­nowej w surowicy krwi żylnej wynosiła 146 jednostek z rozrzutem wy­ników od 14 do 312 jednostek, a odchylenie standardowe wyrażało się cyfrą 69. Średnia aktywność enzymu w surowicy krwi żylnej była wyż­sza o 13% od średniej aktywności w surowicy krwi tętniczej. Różnica ta okazała się statystycznie nieistotna. Ocenę statystyczną uzyskanych wyników wykonano według testu t-Studenta. Wyniki równoczesnych oznaczeń aktywności LAP w krwi żylnej i tętniczej przedstawiono w ta­beli I na rycinie 1.

U dalszych 6 osób większą aktywność badanego enzymu wykazano w krwi tętniczej a w pozostałych 8 przypadkach nie zauważono żad­nych różnic między zachowaniem się aktywności LAP w obu układach krwionośnych zmienionej nowotworowo nerki.

Omówienie

Uzyskane wyniki odpowiadają dotychczasowym obserwacjom nad za­chowaniem się aktywności aminopeptydazy leucynowej w krwi obwo­dowej, pobranej z żyły łokciowej. Wszystkie poddane badaniu guzy duże, zajmujące więcej niż Vs miąższu nerkowego oraz naciekające otoczenie powodowały dużą aktywność badanego enzymu w krwi żylnej przy nie­wielkich jej zwyżkach w krwi tętniczej. Nowotwory mniejsze, nie prze­kraczające torebki włóknistej nerki wykazywały prawidłowe, lub tylko nieznacznie podwyższone wartości aktywności LAP, jednakowe w obu układach naczyniowych badanego narządu. 6 tego rodzaju przypadków przedstawiało większą aktywność aminopeptydazy leucynowej w suro­wicy krwi tętniczej, przy równoczesnym jej wzmożeniu w krwi żylnej.

Jakkolwiek uzyskane wyniki nie są jednoznaczne, to jednak pozwalają na wyciągnięcie wniosku, że nowotwory złośliwe nerki o dużym stopniu zaawansowania wyzwalają do krwioobiegu znaczne ilości aminopeptydazy leucynowej, której pomiar może posłużyć dla oceny stopnia rozwoju procesu nowotworowego.

Prawdopodobnie wzmożenie aktywności badanego enzymu w surowi­cy krwi występujące prawie wyłącznie w zaawansowanych przypadkach złośliwych nowotworów nerek, jest związane z martwicą i rozpadem tkanki nowotworowej.

piśmiennictwo

  1. Arst A., Manning R., Delp M.: Serum leucine aminopeplidase activity; Findings in carcinoma of the pancreas, pregnancy and other disorders. J. Med. ScL, 1959, 238, 120.
  2. Gibiński K.: Znaczenie enzymów w rozpoznawaniu chorób wątroby. Spectrum, 1965, 8, 6, 87.
  3. Goldbarg J., Rutenburg A.: The colorimetric determination of leucine aminopeptidase in urine and surum of normal subjects and patients with cancer and other diseases. Cancer, 158, 11, 2, 183.
  4. Gomori C: Chromogenic substrates for aminopeptidase. Proc. Sos. Exper. Biol. Med., 1954., 87, 559.
  5. Green M.: Tsou K., Bressler R., Seligman A.: The colorimetric determination of leucine aminopeptidase activity with L-leucyl-beta-naphtylamide hydrochloride. Arch. Biochem. Biophys., 1955, 57, 458.
  6. Harkness J., Roper B., Durant J., Miller H.: The serum leucir',e aminopeptidase test. An appraisal of its value in diagnosis of carcinoma of pancreas. Brit. Med, J., 1960, 11, 1787.
  7. Kotlarek-Haus S.: Aktywność gamma-glutamylo-transpeptydazy surowicy krwi w schorzeniach nowotworowych. Pol. Tyg. Lek., 1962, 17, 1365.
  8. London M., Mc Hugh, Hudson P.: On Iow acid phosphatase values of patients with known matasijatic cancer of the prostate. Cancer Res., 1954, 14, 718.
  9. Miller A., Worsley L.: The serum leucine aminopeptidase activity in cancer of pancreas and others diseases. Brit. Med., J., 1956, 52, 1419.
  10. Otręba L.: Aktywność aminopeptydazy leucynowej (LAP) w nowotworach nerek. Pol. Tyg. Lek., 1968, 23, 1680.
  11. Otręba L.: Oznaczanie aktywności aminopeptydazy leucynowej (LAP) w surowicy krwi oraz w dobowym moczu w rozpoznawaniu nowotworów złośliwych nerki. Diag. Lab., 1969, 5, 125.
  12. Rutenburg A. M., Goldbarg J. A., Pineda E. P.: Leucine aminopeptidase activity; Observations in patients with cancer of the pancreas and other diseases. New. Engl. J. Med., 1958, 259, 469.
  13. Wojewski A.: Wartość oznaczania fosfataz w rozpoznawaniu raka stercza. Urol. Pol., 1956, 9, 35.
  14. Woodard H., Barringer B.: Acid and alkaline phosphatase determinations in prostatic carcinoma. Am. Genito-Urin. Surg., 1943, 34, 297.

adres autorów

Klinika Urologiczna AM
Plac 1 Maja 8
50-043 Wrocław