PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Tłuszczakomięsak nerki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1980/33/2.

autorzy

Andrzej Borówka, Alojzy Witeska, Jerzy Piaszczyński, Zbigniew Wolnik
Klinika Urologiczna Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Kliniki: doc. dr hab. T. Krzeski

Nienabłorikowe złośliwe nowotwory nerek u dorosłych występują rzadko. Weisel wśród wszystkich chorych leczonych w Klinice Mayo stwierdzał je raz na 30 000 przypadków (7). Mięsaki wywodzą się z podścieliska nerki, najczęściej z tkanki mięśniowej oraz z tkanki łącz­nej włóknistej. Guzy pochodzenia mezenchymalnego wywodzące się z tkanki tłuszczowej spotyka się szczególnie rzadko. Mintz w obszernym zestawieniu 93 przypadków mięsaka nerki tylko w trzech stwierdził utkanie liposarcoma (4). Spośród 6 przypadków opisanych przez Ren-kielskiego jeden nowotwór wywodził się z tkanki tłuszczowej (5). Za­jączkowski podaje, że wśród 138 chorych leczonych operacyjnie z po­wodu nowotworu złośliwego nerki w jednym przypadku stwierdzono tłuszczakomięsaka (8).

Znaczna rzadkość tłuszczakomięsaka nerki skłoniła nas do przedstawie­nia przypadku u nas leczonego.

Opis przypadku. Chora R. A. lat 26 (nr hist. chor. 4680/477/77) została przyjęta do kliniki w dniu 28.06.1977 roku z powodu tępych bólów w lewym podżebrzu i gorączki. Dolegliwości trwały z przerwami od 3 miesięcy, a wystąpiły w 2 tygodnie po prawidłowym porodzie odbytym w dniu 21.03.1977 r. Chora krwio­moczu nie zauważyła.

Badaniem fizykalnym stwierdzono ruchomy oddechowo, dość twardy, miernie bolesny guz o gładkiej powierzchni zajmujący podżebrze, boczną okolicę brzu­cha i okolicę lędźwiową po stronie lewej. Dolny biegun guza sięgał do grzebie­nia kości biodrowej. W badaniach laboratoryjnych, z odchyleń od stanu prawi­dłowego stwierdzono przyspieszony odczyn opadania krwinek (28 mm po 1 go­dzinie), śladowy białkomocz oraz znikomy krwinkomocz. Obraz radiologiczny narządów klatki piersiowej był prawidłowy. Urografia ujawniła znacznie po­większoną lewą nerkę z przemieszczonym ku dołowi układem kielichowo-mied-niczkowym. Kielichy górny i środkowy tej nerki nie wypełniły się moczem cie­niującym. Obustronna arteriografia nerkowa wykazała obecność nieprawidłowej masy z siatką naczyń patologicznych w obrębie górnego bieguna nerki lewej. W fazie urograficznej wypełniła się jedynie grupa dolna kielichów tej nerki. U chorej rozpoznano guz nerki lewej. W dniu 4.07.1977 r. wycięto lewą nerkę. Usu­nięta wraz z guzem nerka miała wymiary: 22X14X11 cm. Guz był otoczony torebką, naciekał górną i środkową część nerki. Powierzchnia przekroju guza była jednolita, sadłowata, barwy szarawo-żółtej, bez ognisk martwicy i wyle­wów krwawych. Rozpoznanie histopatologiczne: liposarcoma adultum.

Przebieg pooperacyjny nie był powikłany. Chora opuściła szpital w 11 dni po zabiegu. Pozostaje w stałej obserwacji ambulatoryjnej, czuje się dobrze. Do chwili obecnej tzn. po roku nie stwierdza się miejscowej wznowy guza ani przerzutów.

Odróżnienie guzów złośliwych pochodzenia mezenchymalnego od częś­ciej występującego raka nerki na podstawie danych klinicznych oraz badań radiologicznych i laboratoryjnych jest trudne lub wręcz nie­możliwe. Rozstrzygające znaczenie ma badanie histopatologiczne (1, 3, 5, 6). Autorzy zgodnie podkreślają, że mięsak nerki jest nowotworem wzrastającym powoli, późno powoduje wystąpienie objawów klinicz­nych, przy czym ich pojawienie się nie jest zależne od wielkości guza.

W większości przypadków krwiomocz występuje późno, lub nie wy­stępuje wcale, a obecność wyczuwalnego guza nie jest objawem domi­nującym u dorosłych. Często stwierdza się objawy ogólne w postaci niedokrwistości, spadku wagi ciała i osłabienia (2, 4, 7). W naszym przy­padku dominującymi objawami były: wyczuwalny guz, ból w okolicy lędźwiowej i okresowo występująca gorączka. Objawy te wystąpiły u chorej dopiero wówczas, gdy wielkość nowotworu była znaczna. Naj­pewniej ciąża maskowała obecność guza. Trudno ocenić wpływ ciąży na dynamikę procesu nowotworowego. Z wywiadu wynika, że chora przed ciążą nie odczuwała dolegliwości i nie zauważyła guza, wyczuwalnego po porodzie.

piśmiennictwo

  1. Hern R. C, jr, Enterline H. T.: Rhabdomyosarcoma. Cancer. 1958, 11, 181.
  2. Jenkins J. D., Anderson C. K., Williams R. E.: Renal Sarcoma. Brit. J. Urol., 1971, 43, 263.
  3. Jezioro Z., Bernat M., Sapeta J.: Przypadek pierwotnego tłusz-czakomięsaka wychodzącego z tkanki tłuszczowej okołonerkowej. Wiad. Lek., 1971, 24, 359.
  4. Mintz E. R.: Sarcoma of the kidney in adults. Ann. Surg. 1937, 105, 521.
  5. Renkielski J., Rzepecki A., Krejczy H.: Rzadko spotykane nowo­twory nerek. Pol. Przeg. Chir., 1974, 46, 1427.
  6. Seabury J. C. jr: Renal rhabdomyosarcoma. JAMA., 1967, 201, 1043.
  7. Weisel W., Dockerty M. B, Priestley J. T.: Sarcoma of the kidney. J. Urol., 1943, 50, 564.
  8. Zajączkotoski T.: Przyczynek do leczenia nowotworów złośliwych nerek. Pol. Przeg. Chir., 1975, 47, 273.

adres autorów

Klinika Urologiczna CMKP
ul. Czernia­kowska 23
00-416 Warszawa