english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Pierwotne nowotwory moczowodu występują bardzo rzadko chociaż w ostatnich latach coraz częściej spotyka się doniesienia o tych guzach (3). Według Bergmana liczba opisanych pierwotnych raków moczowodu przekracza obecnig_500 przypadków (5). Jest pewne, że pierwotny rak moczowodu jest najrzadszą postacią nowotworu dróg moczowych i po­jawia się w około 1% przypadków (3). Jeszcze rzadszą postacią pier­wotnego guza moczowodu jest jego obustronne występowanie. Według Abeshousa (2) obustronne guzy moczowodu stanowią 0,9% nowotworów złośliwych i 0,7% nowotworów łagodnych.

Guzy złośliwe moczowodu mają zróżnicowaną budowę histologiczną stąd też zapewne ich mianownictwo jest niejednolite i zróżnicowane (3, 4). Rozmiary opisanych guzów moczowodu wahają się od wielkości fasoli do olbrzymich zajmujących większą część pęcherza (2).

Opis przypadku: chory S. R., lat 74 (nr hist. chor. 6631/76) został przyjęty do oddziału urologicznego z powodu krwiomoczu, który pojawił się w dniu 3.XII.1976 roku i trwał około 7 dni. W wywiadzie: w 1960 roku choremu wycięto prawą nerkę z powodu wodonercza wywołanego złośliwym guzem moczowodu. Nerka została wycięta z większą częścią moczowodu wraz z guzem. Operację wykonano poza granicami kraju. W 1963 roku wycięto kikut moczowodu prawego wraz z ujściem i otaczającą ścianą pęcherza moczowego w tutejszym oddziale urologicznym.

W chwili przyjęcia do oddziału stan ogólny chorego dobry. Nie gorączkuje, tętno 76/minutę, RR — 130/80. Badaniem głowy, szyi i klatki piersiowej odchyleń od stanu prawidłowego nie stwierdza się. Nerka lewa nienamacalna, na wstrzą­sanie miernie tkliwa. Badaniem przez odbytnicę stwierdzono: stercz powiększony o prawidłowej konsystencji obu płatów, niebolesny. Bruzda międzypłatowa zachowana, zatarta.

Badania dodatkowe. Mocz bez zmian. Posiew moczu jałowy. Poziom mocznika w surowicy krwi 75 mg%, poziom kreatyniny w surowicy krwi 1,9 mg°/o. Zapis Ekg w granicach normy. Urografia: brak wydzielania nerki prawej (stan po nefrektomii). Lewa nerka wydziela mocz kontrastowy w prawidłowym czasie i stężeniu. Moczowód lewy do wysokości linii bezimiennej poszerzony. Układ kielichowo-miedniczkowy lewej nerki znacznie poszerzony (ureterohydronephrosis sin.). Pielografia lewostronna: znaczne poszerzenie moczowodu powyżej linii bezimiennej lewej. Podany środek cieniujący do miedniczki uwidocznił znaczne poszerzenie układu kielichowo-miedniczkowego i lewego moczowodu do poziomu okolicy stawu krzyżowo-biodrowego — nie spływa do moczowodu (ryc. 1).

Rozpoznano guz dolnego odcinka lewego moczowodu. Ze względu na brak prawej nerki, dość odległe od pęcherza umiejscowienie guza a tak­że wiek chorego, wykonano oszczędzający zabieg operacyjny. Cięciem przyprostnym dolnym po stronie lewej pozaotrzewnowo odsłonięto mo­czowód. Na wysokości skrzyżowania moczowodu z naczyniami biodro­wymi nacięto podłużnie jego przednią ścianę i stwierdzono w świetle moczowodu uszypułowany guz wielkości orzecha laskowego. Guz wy­cięto wraz z czterocentymetrowym odcinkiem moczowodu powyżej i po­niżej guza. Moczowód zespolono „koniec do końca" na cewniku Nela-tona. Wykonano w tym celu dodatkowe nacięcie ściany moczowodu po­wyżej miejsca po wyciętym guzie.

Badanie histopatologiczne (nr B/15331/77): carcinoma uroepitheliale papillare (mal. hist. II° — III0)

Cewnik z moczowodu usunięto na_dwunastą dobę po zabiegu. W czter­nastej dobie chory zagorączkował do 39,8°C. Do moczowodu i lewej nerki swobodnie wprowadzono od strony pęcherza cewnik moczowo-dowy uzyskując wypływ mętnego moczu. W osiemnastej dobie ciepłota ciała spadła do 36,6°C. Cewnik moczowodowy usunięto w dwudziestej dobie po operacji. Chorego wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym z raną zagojoną przez rychłozrost.

Kontrolna urografia: lewa nerka wydziela mocz kontrastowy w pra­widłowym czasie i stężeniu. Miedniczka i kielichy nieznacznie poszerzone.

Omówienie

Nadal obowiązuje leczenie guzów moczowodu podane w 1897 roku przez Israela, polegające na wycięciu nerki i moczowddu wraz z ujś-ciem. Odstępstwo od tej zasady jest dopuszczalne przy nerce jedynej] Biedsfmann proponuje wycięcie części moczowodu objętej nowotworem i zespolenie koniec do końca (9). Paetzel, Gironcoli, Pagel i Bohlmann (2) są zwolennikami leczenia zachowawczego, polegającego na wycięciu moczowodu w granicach zdrowych tkanek i ponownym zespoleniu. Muratkin a także Couvelaire są zdania, że nie ma przerzutów z dol­nych do górnych odcinków moczowodu. Dlatego w guzach dolnego od­cinka moczowodu proponują wycięcie moczowodu wraz z ujęciem i po­nowne wszczepienie do pęcherza lub operację plastyczną, np. sposobem Boariego (8, 9).

Leczenie energią promienistą jak i środkami cytostatycznymi jest nie­skuteczne w zaawansowanych przypadkach raka moczowodu z przerzutami do węzłów chłonnych (9).

Rokowanie w pierwotnych złośliwych nowotworach moczowodu jest niepomyślne. Według Sengera i Fureya (7) średni okres przeżycia wynosi 21 miesięcy. Inni autorzy skracają ten okres do 13 miesięcy po operacji z powodu raka brodawczakowatego i 10 miesięcy przy raku naciekowym (1).

Wnioski

1. Pierwotny złośliwy rak moczowodu jest chorobą rzadką.

2. Leczeniem z wyboru jest postępowanie operacyjne. Wybór operacji zależy od stanu obu nerek, rodzaju guza i jego umiejscowienia.

1. Adamkiewicz K.: Pierwotny nowotwór moczowodu. Pol. Przeg. Chir., 1959, 31, 445.
2. Jeromin L., Brauner G.: Brodawczak moczowodu niezwykłych roz­miarów. Pol. Przeg. Chir., 1967, 39, 453.
3. Leńko J., Waniewski E.: Przypadek pierwotnie złośliwego nowotworu moczowodu o rzadkiej budowie histologicznej. Wiad. Lek., 1961, 14, 457.
4. Leńko J., Waniewski E.: O histologicke strukturę prvotnich zhoubnych novotvoru mocovodu. Rozhl. Chir., 1963, 341.
5. Orłow­ski Z.: Pierwotny rak moczowodu. Pol. Przegl. Chir., 1963, 35, 1285.
6. Pietra­szun R., Skotnicki S., Narębski J.: Przypadek pierwotnego brodawczaka moczo­wodu. Wiad. Lek., 1961, 14, 831.
7. Puchalski Z.: Przypadek pierwotnego złośli­wego brodawczaka moczowodu. Wiad. Lek., 1963, 16, 1481.
8. Wojewski A.: W sprawie rozpoznania i leczenia raka moczowodu. Pol. Przeg. Chir., 1

Oddział Urologiczny Szpitala im. Pirogowa.
ul. Wólczańska 195
90-531 Łódź