PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Powtórna biopsja stercza a wykrywalność raka i anaplazji śródnabłonkowej (PIN) oraz atypowego rozrostu drobnozrazikowego (ASAP)
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Przemysław Adamczyk, Zbigniew Wolski
Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Dziecięcej CM w Bydgoszczy UMK w Toruniu

streszczenie

Wprowadzenie.

Powtórna biopsja stercza zwiększa wykrywalność raka. Prawdopodobieństwo rozpoznania stanów przedrakowych, a przez to i raka w kolejnych biopsjach, nie zostały natomiast określone.

Cel pracy.

Ocena wykrywalności raka stercza i stanów uznanych za przedrakowe (HGPIN, ASAP) u pacjentów poddanych powtórnej biopsji stercza.

Materiały i metody.

Ocenie poddano kolejnych 928 pacjentów, u których wykonano przezodbytniczą biopsje stercza (TRUS) z powodu podejrzenia raka na podstawie podwyższonego poziomu PSA lub/i zmian w badaniu stercza palcem przez odbytnicę (DRE). Do powtórnej biopsji z pobraniem 10-16 wycinków zakwalifikowano wszystkich pacjentów, u których stwierdzono stany przedrakowe lub podwyższony poziom PSA lub/i zmian w DRE, a wynik pierwszej biopsji nie wykazał raka. Ponowną biopsje stercza wykonano u 78 pacjentów. Poziom PSA w całej badanej grupie wynosił średnio 19,4 ng/ml, a mediana 8,9 ng/ml; w grupie poddanej biopsji powtórnej – średnio 10,3, mediana 9 ng/ml.

Wyniki.

Wśród 928 pacjentów po pierwszej biopsji u 300 wykryto raka stercza (32,3%), a u 134 (14,4%) stany przedrakowe, HGPIN u 68 (7,3%), ASAP u 49 (5,3%) oraz razem u 17 (1,8%), LGPIN u 22 (2,3%), łagodny rozrost stercza (BPH) u 369 (39,7%), stan zapalny u 99 (10,6%). HGPIN współistniał w biopsji z rakiem u 8%, ASAP u 4%, łącznie u 0,67% pacjentów. Poziom PSA w grupie raka stercza wynosił śr. 34,88 a mediana 12 ng/ml. Poziomy PSA u chorych z HGPIN i ASAP wynosiły odpowiednio mediana 9,4 i 9,8 ng/ml i nie różniły się statystycznie. Największą grupę chorych stanowili pacjenci z poziomami przekraczającymi 10 ng/ml, zwłaszcza z HGPIN. U 78 pacjentów poddanych powtórnej biopsji u 11 (14,1%) rozpoznano raka, u 25 (32%) BPH, ASAP u 15 (19,2%), HGPIN u 12 (15,4%), zmiany zapalne u 10 (12,8%) a LGPIN
u 4 (5,1%). Powtórna biopsja stercza zwiększyła odsetek wykrytych raków z 32,3 do 33,5%, tj. o 1,2%. Łącznie stany przedrakowe rozpoznano u 159 (17,1%) pacjentów, u 134 po pierwszej, a u 25 po drugiej biopsji. Powtórna biopsja zwiększyła wykrywalność tych stanów z 14,4 do 17,1%, tj. o 2,7%. Wśród 15 pacjentów z ASAP wykrytej w pierwszej biopsji u 4 (26%) stwierdzono w powtórnej raka oraz u 4 innych z 12 z HGPIN (30%). U żadnego chorego z LGPIN nie stwierdzono w powtórnej biopsji raka stercza. Nie stwierdzono również raka u pacjentów, u których rozpoznaniu BPH, HGPIN lub ASAP towarzyszyło zapalenie stercza lub obserwowano tylko same zmiany zapalne. Wysoki stopień złośliwości Gleasona dominował u chorych z rozpoznanym wcześniej HGPIN w porównaniu z BPH i ASAP.

Wnioski.

1. Powtórna biopsja stercza nie zwiększyła w znacznym stopniu wykrywalności raka i stanów przedrakowych stercza, podwyższając odsetki odpowiednio o 1,2% i 2,7%. 2. Rak stercza rozpoznany wcześniej HGPIN niż ASAP. 3. Wydaje się, że obecność stanu zapalnego i LGPIN nie ma wpływu na wykrywalność raka.