autorzy
-
Andrzej Bugajski, Janusz Jaszczyński
- Katedra i Klinika Urologii Collegium Medicum UJ w Krakowie
Kierownik Katedry i Kliniki: Doc. dr hab. med. A. Bugajski
streszczenie
- Przedstawiono dwie chore, u których rozpoznano guz Wilmsa w torbieli nerki
- u dorosłych. Omówiono obraz kliniczny, przeprowadzone leczenie i wyniki. Brak tego
- typu publikacji w piśmiennictwie światowym skłonił nas do przedstawienia obserwowa-
- nych chorych.
W roku 1899 Wilms po raz pierwszy przedstawił monografię o guzach u dzieci
wywodzących się z blastemy (10) zawierających różne elementy tkankowe. (Strong)
(9) opublikował swoje obserwacje dotyczące uwarunkowań genetycznych dotyczących
guzów wrodzonych i niewrodzonych. Mutacje wywołujące pierwotnie zmiany w ko-
mórkach zarodkowych dają zmiany wrodzone, guzy Wilmsa obustronne, oraz inne
genetyczne zmiany powodujące wady wrodzone. Mutacje komórek somatycznych
warunkują powstawanie guzów w życiu osobniczym.
Guz Wilmsa jest chorobą wieku dziecięcego. Można je wykrywać w wieku
prenetalnym (6), a 90% guzów jest wykrywalne w wieku do 6-7 lat (1, 8, 9). Guz
Wilmsa u dorosłych występuje rzadko. Opisano w piśmiennictwie światowym ponad
200 chorych powyżej 15 roku życia (1, 2, 3, 8, 9) z Guzem Wilmsa.
Rokowanie u dorosłych jest gorsze niż u dzieci (1, 2, 5, 8, 9).
MATERIAŁ
Od roku 1983 leczono w Klinice Urologii Collegimu Medicum UJ 293 chorych
z guzami nerek. U dwu chorych rozpoznano klinicznie i mikroskopowo guz Wilmsa
w torbieli nerki.
Przypadek 1
Chora K.K. lat 74 przyjęta do Kliniki Urologii Collegium Medicum UJ w Krakowie 7.X.
1985 r. Nr Historii Choroby 70/85 z powodu utrzymujących się od 6-ciu miesięcy dolegliwości
bólowych w lewej okolicy lędźwiowej oraz wyczuwalnego guza. Badaniem fizykalnym stwierdzo-
no olbrzymi wypuklający się ruchomy guz średnicy około 30 cm. Badania laboratoryjne
wykazały prawidłowe wartości mocznika i kreatyniny.
Urografia: brak funkcji wydzielniczej nerki lewej. Po stronie prawej linijny układ
kielichów oraz cechy ich modelowania ostrokonturowe. Arteriografia nerkowa: po stronie prawej
arteriogram bez naczyń patologicznych. Modelowanie układu kielichowo-miedniczkowego na
awaskularnych torbielach. Po stronie lewej zakontrastował się jedynie grupa kielichów górnych.
Środkową część nerki i biegun dolny zajmuje kulisty twór awaskularny z krążeniem obocznym
od naczyń nadnerczowych.
Wniosek radiologiczny. Zropiała torbiel dolnego bieguna. W dniu 28.1.
1986 r. chorą operowano. Stwierdzono rozległy guz środkowej części i dolnego
bieguna nerki lewej. Guz w całości usunięto wraz z nerką okołopowięziową. Nie
stwierdzono powiększenia węzłów chłonnych, ani naciekania. Na przekroju stwier-
dzono grubą włóknistą otoczkę obejmującą guz, wnętrze guza wypełnione blaszko-
watymi tworami.
Badanie histopatologiczne Nr 93.61.13/17 wykonane w Zakładzie Patofizjologii
AM w Krakowie, Kierownik Zakładu i Instytutu Prof. dr hab. Anna Urban. Guz
0 średnicy 27 cm w torbieli grubościennej, histologicznie ma utkanie wrzecionowa-
to-komórkowe ultrastrukturalnie wykazuje cechy guza Wilmsa. U chorej rozpoznano
guza Wilmsa 1° zaawansowania. Guz ograniczony do nerki bez przejścia na torebkę
1 otoczenie. Pozostała w kontroli 6 lat bez wznowy i rozsiewu guza. Odstąpiono od
dalszego leczenia ze względu na wiek (ryc. 1, ryc. 2).
Przypadek 2
Chora Sz.M. lat 18, Nr Historii Choroby 707/89, przyjęta do Kliniki z powodu
pobolewania lewej okolicy lędźwiowej i kłucia od 4-ch miesięcy. Utrata 4 kg wagi. Badania
laboratoryjne nie wykazywały odchyleń od normy. Urografia wykazała prawidłową czynność
wydalniczą i wydzielniczą nerki prawej. K.T. obraz niejednoznaczny, guz wychodzący z górnego
bieguna nerki, naciekający śledzioną. Arteriografia nerkowa ujawniła rozległy proces ekspansyw-
ny awaskularny. Zepchnięcie i naciekanie śledziony. Wnioski radiologa. Proces ekspansywny
nadnercza lewego lub kreski.
W dniu 17.08.1989 r. chorą operowano. Stwierdzono napiętą torbiel sprawiającą wrażenie
guza, naciekającego śledzionę. Wykonano nefrektomię okołopowięziową oraz splenektomię.
Usunięto powiększone węzły chłonne okołoaortalne. Badanie histopatologiczne Nr 1093009 —
12. Guz średnicy 18 cm otorbiony, zajmuje górny biegun nerki, w znacznej części martwiczy,
w strukturze nowotworu przeważa komponentą mięsakowa i niezroznicowana. Różnicowanie
w elementy tubularne, jest poronne. Nefroblastomia renis. Badanie histopatologiczne węzłów
chłonnych Nr 1093008 lymphonodulitis chronica. Śledziona ogniskowo z wylewami podtoreb-
kowymi. U chorej rozpoznano guz w 111° zaawansowania. Skierowana do Instytutu Onkologii
do dalszego leczenia. Otrzymała CO — na lożę po usuniętej nerce — 5000 CGy/30 fr/6 tygodni
oraz VCR+Adriamycyna+Endoxan — 2 serie. Przerwano — progresja nowotworu w jamie
brzusznej. Przeżycie 17 m-cy (ryc. 3, ryc. 4).
OMÓWIENIE
Guz Wilmsa u dorosłych występuje rzadko (1, 4, 9) stanowi trudny problem
diagnostyczny i terapeutyczny. Rozpoznanie ustala się najczęściej w stadium znacz-
nego zaawansowania choroby (1, 5, 9), a rokowanie jest gorsze u dorosłych niż
u dzieci mimo identycznego postępowania terapeutycznego (5, 9).
Kilton (8 -^sugeruje zastosowanie czystych kryteriów dla guzów Wilmsa u dorosłych. Są to: 1 - - stwierdzenie pierwotnego nowotworu nerki, 2 — stwierdzenie
w obrazie mikroskopowym niskozróżnicowanych wrzecionowatych lub owalnych
komórek blastemy, 3 — stwierdzenie poronnych form embrionalnych, kanalikowych
lub kłębkowych, 4 — brak możliwości stwierdzenia charakterystycznych cech
diagnostycznych guza, 5 — potwierdzenie w obrazie histologicznym, 6 — wiek
powyżej 15 lat. Podobne kryteria opublikowano jedynie u 35 chorych (8).
Objawy choroby są niecharakterystyczne. Dominują: ból w okolicy lędźwiowej,
krwiomocz oraz stwierdzalny guz. Czasami chorzy zgłaszają inne niecharakterystycz-
ne dolegliwości.
Diagnostycznie guzy te stwarzają duże trudności. Brak jest cech charakterystycz-
nych, a różnicowanie jest trudne. Pomocne bywa ultrasonografia i KT. Arterio-
graficznie guzy te prezentują się jako twory hypo lub awaskularne, rzadko stwierdza
się uwapnienia (7). U naszych chorych stwierdzenie mnogich torbieli cyst w nerce
przeciwnej i olbrzymią torbiel z grubą ścianą stwarzał problem w różnicowaniu
z starym zropiałym krwiakiem w torbieli.
Rozpoznanie ustala się najczęściej po operacji i uzyskaniu wyniku badania
mikroskopowego. Do oceny stopnia zaawansowania najbardziej przydatna wydaje się
klasyfikacja stopnia zaawansowania guza wg Wilms National Tumor Study (3).
Korzystny wynik leczenia operacyjnego u naszej chorej z I stopniem zaawansowania
można tłumaczyć długotrwałym wzrostem w warunkach złego ukrwienia spowodowa-
nego obecnością grubej włóknistej ściany torbieli, oraz lokalizacją guza w dolnym
biegunie, gdzie istnieją warunki gorszego ukrwienia spowodowane luźnym przylega-
niem luźno ułożonej powięzi. Wybór optymalnego leczenia pozostaje nadal znacznym
problemem (1, 2, 5, 9).
Niekorzystny wynik i progresja procesu chorobowego w obrębie jamy brzusznej
u chorej w 2 przypadku była spowodowana wysokim stopniem zaawansowania
procesu nowotworowego.
piśmiennictwo
- 1. Babaian R.J., Skinner D.G., Waisman J.: Wilms\\\' tumor in the adult patient. Diagnosis, management and review of the world medical literature. Cancer, 1980, 45, 7, 1713. —
- 2. Byrd L.E., Ewans A.E., WAngio G.J.: Adult Wilms tumor: effect of combined therapy on surwiwal. J. Urol., 1982, 127, 648. —
- 3. Beckwith J.B., Palmer N.F.: Histopathology and prognosis of Wilms tumors: results from the First National Wilms\\\' Tumor Study. Cancer, 1978, 41, 1937. —
- 4. Culp O.S., Hartman F.W.: Mesoblastic nephroma in adults:a Clinicopathologic study of Wilm\\\'s tumors and related renal neoplasms. J. Urol., 1948, 60, 552. —
- 5. Denes F.T., Nahas W.C., Al/er V.: Adult Wilms Tumor: Treatment with surgery, radiotherapy, adn chemotherapy. J. Urology, 1982, 19, 187. —
- 6. Dominick H. Chr, Bachmann K.D.: Prenatal Wilms\\\' Tumor. W książce: Renal and adrenal Tumors, (eds.) Lohr. Springer-Verlag Berlin, Heidelberg, New York. 1979, 282. —
- 7. Farah J., Lofstrom J.E.: Angiography of Wilms\\\'s tumor. Radiology. 1968, 90. 775. —
- 8. Kilton L., Matthews M.J., Cohen M.H.: Adult Wilms Tumor: A report of prolonged surviwal and review of literature. J. Urol. 1980, 124, 1, 1.—
- 9. Reinfus M., Kociołek D„ Skołyszewski J.: Guz Wilmsa u dorosłych. Urol. Pol. 1991, XLIV, 27. —
- 10. Strong L.C.: Genetic and teratogenic aspects of Wilms\\\' tumor. Pochedly O, Miller D.(eds.) New York, London Sydney, Toronto. John Wiley Son, 1976.
- 11. Wilms M.\\\\ Die Mischgeschwulste der Niere. Leipzig. Georgi. 1899.
adres autorów
Katedra i Klinika Urologii CM UJ
31-531 Kraków, ul. Grzegórzecka 18
|