PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Badanie bakteriologiczne moczu pobranego bezpośrednio z nerki u chorych z kamicą nerkową
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1992/45/1.

autorzy

Wojciech Szewczyk, Andrzej Nowak, Grzegorz Szkodny, Maciej Flak
Z I Katedry i Kliniki Urologii Śl. AM w Katowicach Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. A. Szkodny

streszczenie

Przeprowadzono badanie bakteriologiczne moczu pobranego bezpośrednio z nerki u chorych, u których stwierdzono kamicę nerkową. Do badań przesyłano dwie próbki moczu. Pierwsza pobierana była z pęcherza moczowego przez pochewkę cystoskopu, a druga z sondy moczowodowej, którą wprowadzano do miedniczki nerki z kamieniem bezpośrednio przed przezskórną litotrypsją. Stwierdzono zgodność wyników posiewu moczu z obu próbek u 82,0% chorych.

Jednym z rutynowych badań zalecanych przed przezskórnym usuwaniem kamieni moczowych (PCNL) jest badanie bakteriologiczne moczu (1,4, 5). Mocz pobierany jest najczęściej podczas mikcji ze środkowego strumienia. Jako bardziej dokładne wymieniane jest badanie bakteriologiczne moczu pobranego za pomocą cewnika. Celem naszej pracy było stwierdzenie w jakim stopniu istnieje zgodność wyników badania bakteriologicznego moczu pobranego z pęcherza moczowego i bezpośrednio z nerki, w której był kamień.

MATERIAŁ I METODA

Badanie przeprowadzono u 50 kolejnych chorych zakwalifikowanych do PCNL. Wśród tych chorych było 29 kobiet i 21 mężczyzn. U 36 chorych (72,0%) istniała kamica pierwotna, a u 14 (28,0%) wtórna.

U każdego chorego bezpośrednio przed zabiegiem PCNL wykonano sondowanie układu kielichowo miedniczkowego (UKM) nerki, w której był kamień. Ujście zewnętrzne cewki moczowej dezynfekowano roztworem riwanolu, wprowadzano cystoskop do pęcherza moczowego, a następnie, ze środkowego strumienia moczu wypływającego przez pochewkę cystoskopu, pobierano pierwszą próbkę moczu na pożywkę uromedium. Z zachowaniem aseptyki wprowadzano do UKM sondę moczowodową. Pierwsze porcje moczu wypuszczano, a następnie, również na pożywkę uromedium, pobierano 3 ml moczu, który stanowił drugą próbkę. Obie próbki moczu przesyłano do pracowni bakteriologicznej gdzie wykonywano posiew moczu. Identyfikację bakterii wykonano na pożywkach: bulion cukrowy, płytki agarowe (agar Miller-Hiltona) i Mc Conkeya. O ile wyhodowano bakterie określano ich lekooporność i lekowrażliwość Jako bakteriomocz znamienny uznano ilość bakterii w 1 ml moczu ≥105. Ilość mniejszą określano jako bakteriomocz niezmienny, a brak bakterii jako mocz jałowy.

WYNIKI

U 26 (52,0%) chorych stwierdzono bakteriomocz znamienny, u 2 (4,0%) nieznamienny, a 22 chorych (44,0%) miało mocz jałowy. Najczęściej spotykanymi

Morganella Morgani (7,8%).

Zgodność wyników posiewu moczu pobranego z pęcherza z wynikami badania moczu pobranego ze światła sondy wystąpiła u 41 chorych (82,0\\\"„). Zgodność ta dotyczyła zarówno rodzaju jak i miana bakterU jednego chorego różnica ta dotyczyła jedynie miana tego samego rodzaju bakterii, natomiast u pozostałych chorych różnica dotyczyła zarówno miana jak i rodzaju bakterii.

DYSKUSJA

Badania bakteriologiczne moczu u chorych z kamieniami nerkowymi decydują najczęściej o wyborze farmakoterapii zarówno po operacji, jak też w profilaktyce tego schorzenia. Mocz do badań bakteriologicznych pochodzi najczęściej z pęcherza moczowego. Dlatego też jest bardzo istotne aby stwierdzić w jakim stopniu istnieje zgodność wyników posiewu moczu z pęcherza moczowego i z nerki. Badanie to można wykonać bez narażania chorego a to dlatego, że UKM nerki sonduje się przed przezskórną litotrypsją. Chinn i współpracownicy stwierdzili u 8 chorych zgodność tych wyników w 100%, ale byli to chorzy z udowodnioną wcześniej infekcją dróg moczowych (2). Z kolei Chorton zwraca uwagę na to, że może istnieć niezgodność wyników posiewu moczu pobranego z pęcherza moczowego i nerki (3).

W naszej pracy stwierdziliśmy zgodność wyników posiewu moczu z pęcherza i nerki kamiczej u 82,0% chorych. Uważamy więc, że wyniki posiewu moczu pobranego z pęcherza moczowego u chorych z kamicą nerkową upoważniają do stosowania odpowiedniej chemioterapii.

piśmiennictwo

  1. 1. Alken P., Hustchenreiter G., Gunther R.: Percutaneous kidney stone removal. Eur. Urol., 1982, 8, 304. —
  2. 2. Chinn R. H., Maskell R., Mead J. A., Polak A.: Renal stones and urinary infection: a study of antibiotic treatment. Brit. Med. Jour., 1976, 2, 1411. —
  3. 3. Chorton M., Vallancien G., Veillon B., Brisset J. M: Urinary tract infection in Percutaneous surgery for renal calculi. J. Urol., 1986, 135, 15.
  4. 4. Clayman R. V., Segura V., Miller R. P., Castaneda-Zuninga W. R., Smith A. D., Hunter D. H., Amplatz K., Lange P. H: Percutaneous nephrotolithomy: extraction of renal and ureteral calculi from 100 patients. J. Urol., 1984, 131, 868. —
  5. 5. Lerner S. P., Gleeson M. J., Griffith D. P.: Infection stones. J. Urol., 1989, 141, 753.

adres autorów

dr med. Wojciech Szewczyk, Klinika Urologii AM,
40-073 Katowice, ul. Strzelecka 9