PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Współistnienie dwu pierwotnych różnego pochodzenia nowotworów pęcherza moczowego i nerki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1979/32/2.

autorzy

Władysław Lejawka
Oddziału Urol. Szpitala Miejskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim
Ordynator Oddziału: dr W. Lejawka

streszczenie

Autor przedstawia 2 przypadki współistnienia różnego pochodzenia nowotworów pęcherza moczowego i nerki. Omawia patogenezę, wska­zuje na trudności diagnostyczne i terapeutyczne.

W dostępnym nam piśmiennictwie polskim znaleźliśmy doniesienia pojedynczych przypadków współistnienia kostniejącego mięsaka i bro­dawczaka pęcherza moczowego (2) mięśniaka gładkokomórkowego i zło-sliwiejącego brodawczaka pęcherza moczowego (4), raków obu nerek (3, 5), raka nerki i uchyłka pęcherza moczowego (1). Nie spotkaliśmy donie­sienia jednoczesnego występowania różnego pochodzenia nowotworów pęcherza moczowego i nerki. Skłoniło to nas do opublikowania 2 takich rzypadków obserwowanych w oddziale Urol. Szpitala Miejskiągo w Ostrowcu Świętokrzyskim.

1. Chory J. G. lat 53 (nr hist. chor. 9771/394/69) przyjęty do Oddz. Urol. 16.9. 1968 r. Skarży się na częstomocz, bóle i pieczenie w cewce moczowej oraz okre­sowy krwiomocz. Badaniem przedmiotowym stwierdzono znaczne wychudzenie chorego. Badaniem per rectum (w narkozie) stwierdzono w pęcherzu, tuż powyżej stercza po stronie lewej twardy, nierówny, słabo ruchomy guz wielkości jaja ku-rzeeo. Urografia wykazała prawidłową nerkę prawą. Zwężenie śródściennego od-cinka moczowodu lewego, wtórne zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodo­wego, poszerzenie kielichów miedniczki oraz moczowodu. Cystografia wykazała ubytek cienia wypełnienia '/3 lewej pęcherza. Wziernikowaniem pęcherza stwier­dzono 3 lite guzy wielkości orzecha włoskiego w okolicy ujścia moczowodu le­wego. Badanie histop. wycinków pobranych z guza wykazało obecność Carcinoma urotheliale (prac. hist. w Radomiu, Kierownik: dr med. W. Hański). Po konsultacji z onkologiem chorego zakwalifikowano do leczenia napromienianiem. Skierowany został do Instytutu Onkologicznego w Krakowie gdzie był napromieniany kobal­tem. Ponownie został przyjęty do Oddz. Urol. 29.9.1969 r. (nr hist. chor. 10305/425/69). Skarży się na bardzo silne bóle w okolicy krzyżowej, częstomocz i okresowe krwo­toki z pęcherza moczowego. Badaniem przedmiotowym stwierdzono krańcowe wy­niszczenie. Per rectum: rozległy naciek nowotworowy dna pęcherza przechodzący na stercz i ścianę miednicy, Badania dodatkowe wykazały podwyższony mocznik i znacznego stopnia niedokrwistość. Wśród postępującego wyniszczenia, krwotoków z pęcherza i niewydolności nerek w dniu 2.1.1970 r. chory zmarł. Badanie sekcyjne wykazało obecność rozległego nacieku nowotworowego obejmującego dno pęcherza i stercz zaciskającego ujścia moczowodów. Badanie histop. wycinków wykazało obecność Carcinoma urotheliale (prac. hist. w Radomiu). Stwierdzono liczne prze­rzuty do węzłów chłonnych miednicy oraz do węzłów okołoaortalnych. W górnym biegunie nerki lewej stwierdzono obecność owalnego guza średnicy 3,5X3 cm bar­wy szaro-białej z czerwonymi plamkami. Guz posiada własną torebkę. Badanie histopatologiczne guza wykazało obecność Adenoma teleangiectaticum (prac. hist. w Radomiu).

2. Chory B. O. lat 65 (nr hist. chor. 10771/286/75), przyjęty do Oddz. Urol. 15.8. 1975 r. Skarży się na okresowy krwiomocz utrzymujący się od 2 lat. Od kilku miesięcy ma trudności przy moczeniu. Pomaga sobie tłocznią brzuszną. Strumień moczu jest słaby przerywany. Badaniem przedmiotowym z odchyleń od stanu pra­widłowego stwierdzono: wypuk nad polami płucnymi nadmiernie jawny szmer od­dechowy pęcherzykowy osłabiony. Wyczuwalny dolny biegun nerki prawej twar­dy, nierówny, wielkości 2 pięści. Badaniem per rectum (w znieczuleniu lędźwio­wym nadoponowym) stwierdzono w pęcherzu tuż powyżej stercza po stronie pra­wej guz wielkości mandarynki dość miękki, dobrze odgraniczony, ruchomy. Uro­grafia wykazała obecność konkrementu średnicy 1,5 cm w kielichu dolnym nerki prawej. Zwapnienia w węzłach chłonnych. Nerka lewa prawidłowa. Cień nerki prawej znacznie powiększony, dolny biegun poszerzony. Amputacja dolnego i środ­kowego kielicha, oraz ubytek cienia miedniczki prawej.

Cystografia wykazała ubytek 3/4 cienia wypełnienia pęcherza strony prawej. Wziernikowaniem pęcherza stwierdzono obecność guza litego, wielkości mandaryn­ki osadzonego na trójkącie i szyi pęcherza. Badanie histopat. wycinka z guza wyka­zało obecność Carcinoma urotheliale (prac. hist. w Radomiu, Kierownik: dr med. W. Hański). Zdjęcia klatki piersiowej wykazało drobne zwłóknienie w szczytach, oraz rozedmę płuc. W dniu 29.8.1975 r. chorego operowano. Wykonano jednoczaso-we wycięcie prawej nerki i pęcherza moczowego, z wszczepieniem lewego moczo-wodu do esicy sposobem Goodwina. Operacja trwała 3 godz. 15 min. Chory zabieg zniósł stosunkowo dobrze. W okresie pooperacyjnym obserwowano zaleganie wy­dzieliny w drzewie oskrzelowym, oraz nieznaczne obrzęki w okolicy kostek. Poza tym przebieg pooperacyjny bez powikłań. Badanie histopat guza nerki wykazało obecność Carcinoma clarocellulare, zaś guza pęcherza Carcinoma urotheliale (prac: hist w Radomiu, Kierownik: dr med. W. Hański). W 26 dniu po operacji wypisany do domu w stanie dobrym. Mocz oddaje 4 razy na dobę. Zarówno w dzień jak i w nocy mocz trzyma Poziom mocznika w surowicy 24 mg°/o, kreatyniny 1 mg% sodu 132 mEq/l, potasu 3,7 mEq/l, chlorków 105 mEq/l. Kontrolna urogra­fia wykazała dobrą czynność nerki lewej, minimalne poszerzenie kielichów mied­niczki i moczowodu.

Omówienie

W 1 naszym przypadku obserwowaliśmy współistnienie gruczolaka nerki z rakiem przejściowokomórkowym pęcherza moczowego, w 2 raka jasnokomórkowego nerki z rakiem przejściowo-komórkowym pęcherza moczowego. Współistnienie 2 różnego pochodzenia guzów pierwotnych posiada nie tylko znaczenie teoretyczne, ale i głęboko praktyczne. W 1 przypadku nierozpoznanie przez nas za życia współistniejącego gruczo­laka nerki nie wpłynęło na prognozę chorego. W drugim przypadku za­awansowanie obu guzów postawiło przed nami trudny wybór sposobu leczenia. Wybraliśmy jednoczasowe radykalne leczenie operacyjne aby dać szansę choremu.

piśmiennictwo

  1. Fryczkowski M., Panicz W.: Współistnienie nowotworu uchyłka pęcherzowego i nerki. Pol. Przeg. Chir.,• 1971, 6a, 1047.
  2. Mioduszewska O., Stąpor K.: Kostnie­jący mięsak pęcherza moczowego współistniejący z brodawczakiem. Pol. Przeg. Chir., 1962, 34, 575.
  3. Pióro J., Ziarek S., Szlachta Ł., Kowalski W.: Pierwotny obustronny nowotwór w nerkach torbielowatych. Wiad. Lek., 1967, 20, 709.
  4. Swirkowska-Tyszkiewicz M., Zalewski J., Tyszkiewicz S.: Rzadki przypadek współ­istnienia mięśniaka gładkokomórkowego i złośliwiejącego brodawczaka w pęche­rzu moczowym. Wiad. Lek., 1967, 20, 705.
  5. Wigura A., Lechociński Z.: Przy­padek obustronnego raka jasnokomórkowego. Pan. Dnia Urol. w Katowicach. 1963, 121.

adres autorów

ul. Mickiewicza 16/23
27-400 Ostrowiec Świętokrzyski