PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Chlamydia trachomatis w zapaleniu pęcherza moczowego
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1992/45/4.

autorzy

Irena Choroszy-Król, Janina Ruczkowska
Z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej AM we Wrocławiu Kierownik: prof. dr hab. n. med. K. Grzybek-Hryncewicz

streszczenie

Ogółem u 21,7% (80/368) chorych z zapaleniem pęcherza moczowego stwierdzono C. trachomatis w wymazie z cewki moczowej. Badania wykonano techniką immunoenzymatyczną lub metodą hodowli; odsetek wyników dodatnich wynosił kolejno 17,4% i 31,0%.

Zapalenie pęcherza moczowego (ZPM) może być pochodzenia zakaźnego lub toksycznego. Jego powstawaniu sprzyjają wszelkie stany powodujące niedostateczne opróżnianie się pęcherza oraz obecność w nim ciał obcych. Zapalenie pęcherza może występować w każdym wieku, częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Pod względem klinicznym odróżnia się postać ostrą i przewlekłą. W postaci ostrej chorzy uskarżają się na bóle w okolicy łonowej, parcie na mocz, częste oddawanie moczu, uczucie pieczenia w czasie mikcji. W postaci przewlekłej dolegliwości są mniej nasilone lub zakażenie przebiega bezobjawowo.

Bakteryjne zapalenie wywołane jest najczęściej pałeczką okrężnicy; może mieć ono również tło swoiste, jak np. w przebiegu gruźlicy lub rzeżączki (1).

Celem pracy była ocena wyników badań w kierunku C. trachomatis u chorych z rozpoznaniem klinicznym zapalenia pęcherza moczowego.

MATERIAŁ I METODY

Analizie poddano grupę 368 chorych, w wieku 16 do 69 lat z rozpoznaniem ZPM, w tym 343 kobiety i 25 mężczyzn. Chorzy byli pacjentami klinicznych oddziałów urologicznych i nefrologicznych miasta Wrocławia. Przedmiotem badania były wymazy z cewki moczowej.

Do wykrywania Chlamydia trachomatis używano, w zależności od możliwości laboratorium, metody hodowli tkankowej w komórkach McCoya traktowanych cykloheksimidem lub techniki immunoenzymatycznej z zastosowaniem handlowego zestawu odczynników do testu Chlamydiazyme oraz komputerowego spektrofotometru firmy Abbott (2,6).

WYNIKI Wyniki badań przedstawiono w trzech tabelach.

Wyniki badań w kierunku C. trachomatis u 368 chorych z rozpoznaniem klinicznym cystitis przedstawiono w tabeli I. Jak wynika z tej tabeli, chlamydie stwierdzono u 80 (21,7%) z 368 badanych, w tym u 74/343 kobiet i u 6/25 mężczyzn, a więc u około 1/5 chorych. Wyniki badań w kierunku C. trachomatis przeprowadzonych metodą hodowli i testem Chlamydiazyme ilustruje tabela II. Dodatnie wyniki badań metodą hodowli stwierdzono u 36 (31,0%) z 116 badanych, a testem

Chlamydiazyme u 44 (17,4%) z 252. Wyniki badań w kierunku C. trachomatis w grupach wiekowych zestawiono w tabeli III. Jak widać z tej tabeli, najwyższe odsetki dodatnich wyników badań stwierdzono u ludzi młodych (aktywnych seksualnie) w wieku 20-40 lat, najniższe w przedziale wieku 50-60 lat, pomimo dużej liczebności tej grupy badanych.

OMÓWIENIE

Chlamydia trachomatis mogą powodować zapalenie cewki moczowej z objawami bolesnego oddawania moczu, częstomoczu i bezbakteryjnego ropomoczu (4, 5, 7, 8, 9). Nieleczone chlamydialne zapalenie cewki moczowej może prowadzić do zapalenia pęcherza moczowego (3). Szczególne predyspozycje do stanów zapalnych pęcherza moczowego mają kobiety; na ogólną liczbę 368 badanych, aż 343 (93,2%) stanowiły kobiety. Fakt, że w niniejszej pracy wykryto C. trachomatis w wymazach z cewki moczowej u około 1/5 chorych z zapaleniem pęcherza moczowego zdaje się potwierdzać chlamydialną etiologię niektórych zapaleń pęcherza.

W badaniach własnych C. trachomatis wykryto w wymazach z cewki moczowej u 21,7% chorych z klinicznym rozpoznaniem zapalenia pęcherza moczowego. Częstość zakażeń C. trachomatis cewki moczowej u mężczyzn i kobiet z cystitis jest jednak podobna, kolejno 24,0% i 21,6%. Uzyskane wyniki zdają się wskazywać na potrzebę badania w kierunku chlamydii chorych z zapaleniem pęcherza moczowego.

WNIOSKI

1. Chlamydialne zapalenie pęcherza moczowego zdarza się częściej u kobiet niż mężczyzn.

2. Hodowla pozwoliła na wykrycie zakażenia C. trachomatis u większej liczby chorych niż test Chlamydiazyme.

3. Najwyższy odsetek dodatnich wyników badań w kierunku C. trachomatis stwierdzono w grupie osób młodych (aktywnych seksualnie) w wieku 20-40 lat.

piśmiennictwo

  1. 1. Bruhl W., Brzozowski R.: Vademecum lekarza ogólnego. PZWL, Warszawa, 1984, 8, 296. —
  2. 2. Chlamydiazyme Diagnostic Kit. Enzyme immunoassay for the detection of Chlamydia trachomatis in urogenital, endocervical, conjunctival and nosopharyngeal swab specimen. Abbott Laboratories, 1987, 83, 4116/R6. —
  3. 3. Choroszy-Król I., Grzybek-Hryncewicz K., Ruczkowska J., Stolarczyk J., Lorenz J.\\\\ Częstość izolacji Chlamydia trachomatis z cewki moczowej urologicznych chorych. Urol. Pol., 1987, 40, 279. —
  4. 4. Dajek Z., Mroczkowski T. F., Jagielski M., Więcko E.: Obraz kliniczny chlamydialnego zapalenia cewki moczowej u mężczyzn oraz próba ustalenia wpływu nań ureoplazm. Przeg. Dermatol., 1984, 71, 463. —
  5. 5. Dajek Z., Mroczkowski T. T..\\\\ Współczesne poglądy na etiopatogenezę, obraz kliniczny i leczenie nierzeżączkowych zapaleń cewki moczowej. Przeg. Dermatol., 1985, 72, 176. —
  6. 6. Ripa K. T., Mardh P. A.: Cultivation of Chlamydia trachomatis in cycloheximide treated McCoy cells. J. Clin. Microbiol., 1977, 6, 383. —
  7. 7. Stamm W. E., Cole B.: Asymptomatic Chlamydia trachomatis urethritis in men. Sex. Transm. Dis., 1986, 13, 163. —
  8. 8. Zagórniak-Nowosielska I., Słowińska B., Szczurek J.: Izolacja Chlamydia trachomatis z cewki moczowej mężczyzn i towarzyszące objawy kliniczne. Przeg. Dermatol., 1991, 78, 164. —
  9. 9. Żaba R.: Wartość metod immunoenzymatycznych w diagnostyce rzeżączki i nierzeżączkowych zapaleń cewki moczowej. Przed. Derm., 1986, 3, 445.

adres autorów

dr nauk przyr. Irena Choroszy-Król,
50-368 Wrocław, ul. Chałubińskiego 4