PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Celowana nefrolitotomia w leczeniu operacyjnym mnogiej kamicy nerkowej
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1992/45/3.

autorzy

Krzysztof Czernicki, Andrzej Sikorski
Z Kliniki Urologii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. A. Sikorski Kierownik Instytutu: prof. dr hab. med. M. Borowski

streszczenie

Przedstawiono własne doświadczenia u 23 chorych w śródoperacyjnym zastosowaniu USG do precyzyjnej lokalizacji kamieni nerkowych. Użycie USG umożliwiło wykonywanie minimalnych nefrolitotomii celem ewakuacji kamieni z kielichów nerkowych o długiej i wąskiej szyjce. Zmniejsza to traumatyzację nerki i zapewnia doszczętne usunięcie złogów.

Wprowadzenie nowoczesnych metod leczenia kamicy nerkowej (ESWL, PCNL) znacznie ograniczyło wskazania do klasycznego leczenia operacyjnego. Według różnych doniesień ośrodków dysponujących najnowocześniejszym sprzętem nadal 5,0-20,0% chorych wymaga otwartego leczenia operacyjnego (1, 4, 6). Bywa, że dokładna lokalizacja i usunięcie wszystkich złogów przez nacięcie miedniczki jest bardzo trudne bądź niemożliwe bez znacznej traumatyzacji nerki, zwłaszcza jeżeli kamienie leżą w wydłużonych kielichach II-go rzędowych (6). Dotychczas śródoperacyjnie lokalizowano takie kamienie stosując specjalne błony rentgenowskie bądź wykonywano zdjęcie RTG nerki objętej metalowymi kleszczami z siatką (2, 3). USG pozwala wyeliminować śródoperacyjne badanie radiologiczne i umożliwia usunięcie wszystkich złogów z nerki (5).

MATERIAŁ I METODA

Ryc. 1. Opis w tekście.

Od stycznia 1988 do czerwca 1991 r. operowano 23 chorych stosując śródoperacyjnie 7 Mhz głowicę USG firmy Bruel i Kjaer z przystawką punkcyjną. U chorych, u których usunięcie złogów drogą pielotomii nastręczało duże trudności nerkę wyłaniano, kamienie lokalizowano ultrasonograficznie, a ich położenie ustalano drogą punkcji przez miąższ nerki. Następnie wykonywano niewielką nefrotomię wzdłuż igły, drogą której usuwano złóg

U żadnego z operowanych chorych nie pozostawiono kamieni resztkowych. Przebieg pooperacyjny u wszystkich chorych niepowikłany, a średni czas pobytu chorego w Klinice wyniósł 13 dni.

Dla zilustrowania zastosowanej przez nas metody przedstawiamy chorą M. N. (nr hist. chor. 342/90) lat 36, przyjętą do Kliniki z powodu mnogiej kamicy nerkowej lewostronnej. Przed

rokiem operowana w Klinice Urologii PAM z powodu kamicy odlewowej nerki prawej. Fizykalnie poza blizną po operacji bez zmian. Badania pracowniane nie wykazały odchyleń od normy poza śladem białka w moczu i 15-20 leukocytów w polu widzenia w osadzie moczu. Urografia wykazała prawidłowe wydzielanie moczu z nerki prawej oraz brak wydzielania z nerki lewej, w której stwierdzono liczne konkrementy (ryc. 2). Chorą zakwalifikowano do leczenia operacyjnego przy użyciu głowicy USG. W znieczuleniu ogólnym ze zwiotczeniem powłok cięciem Bergmanna — Israela odsłonięto nerkę lewą w przestrzeni zaotrzewnowej i po nacięciu miedniczki nerkowej i usunięciu dostępnych złogów pod kontrolą USG (ryc. 3) wykonano 6 nefrotomii usuwając pozostałe kamienie z nerki. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Chora wypisana do domu w 12 dobie po operacji. Na urografii wykonanej w 6 mieś. po operacji nerka lewa wydziela i nie stwierdza się wznowy (ryc. 4, 5).

Uważamy, że USG śródoperacyjne jest dobrym uzupełnieniem stosowanych dotychczas sposobów lokalizacji kamieni nerkowych w trakcie otwartych operacji. Prawie w każdym wypadku umożliwia doszczętne usunięcie kamieni minimalizując uraz i skracając czas zabiegu.

piśmiennictwo

  1. 1. El-Damanhoury H., Scharfe T., Ruth J., Roos S., Hohenfellner R.: Ekstracorporeal shock wave lithotripsy of urinary calculi. Experience in treatment of 3278 patients using Siemens Lithostar and Lithostar Plus. J. Urol., 1991, 145,484. —
  2. 2. Jeromin L., Janiak Z., Rożniecki M.: Metalowe kleszcze z siatką do śródoperacyjnych zdjęć rentgenowskich przy poszukiwaniu drobnych kamieni w nerkach. Urol. Pol., 1983, 4, 319. —
  3. 3. Jeromin L., Stąpor K., Janiak Z.: Siatka metalowa do śródoperacyjnych zdjęć rentgenowskich jako pomoc przy odszukiwaniu drobnych kamieni w kielichach nerki. Urol. Pol., 1980, 2, 107. —
  4. 4. Jones D., Russel G. L., Kellet M. J., Wickham J. E. A.: The changing practice of Percutaneous stone surgery. A review of 1000 cases 1981 -1988. Brit. J. Urol., 1990, 1, 66. —
  5. 5. Musierowicz A.: Sprawozdanie z IX Sympozjum na temat kamicy moczowej — Jena 11-12 wrzesień 1987 r. Urol. Pol., 1988, 3, 231. —
  6. 6. Perry N. M., Wickham J. E. A., Whitfield H. N.: Hypothermic nephrolithotomy in Solitary kidneys. Brit. J. Urol., 1980, 52, 415.

adres autorów

lek. med. Krzysztof Czernicki 71-602 Szczecin, ul. Kapitańska 4/4