PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Promienica pęcherza moczowego
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1991/44/4.

autorzy

Jan Latała, Jan Krakowski
Z Oddziału Urologicznego Krakowskiego Szpitala Zespolonego
im. G. Narutowicza w Krakowie Ordynator Oddziału: doc. dr hab. med. J. Krakowski

streszczenie

Przedstawiono chorą operowaną z powodu nacieku pęcherza moczowego imitującego naciek nowotworowy. Pooperacyjnie okazało się, że był to naciek promieniczy.

Pierwotne lub wtórne zmiany promienicze układu moczowego należą do dużej rzadkości (3, 4, 5, 6). Brzuszna postać promienicy zajmuje drugie miejsce po promienicy twarzy i szyi (1, 6, 8). W literaturze opisano około 30 spostrzeżeń promienicy pęcherza moczowego (2, 6, 7). Postacie nerkowe i pęcherzowe występują jako procesy guzowate (5). W ostatnim okresie zauważono związek pomiędzy postacią miedniczną promienicy, a noszeniem spirali wewnątrzmacicznej (2, 7). Przebieg postaci brzusznych jest nietypowy. Podawane wcześniej antybiotyki w dawkach niewystarczających i zbyt krótko, zmieniają przebieg choroby nie powodując wyleczenia. Diagnostyka promienicy we wczesnym okresie jest wyjątkowo trudna nawet przy użyciu najnowszych metod diagnostycznych. Także nasza chora była początkowo leczona w Oddziale Ginekologicznym jako guz przydatków. Podczas operacji stwierdzono zmianę makroskopowo odpowiadającą ograniczonemu guzowi pęcherza, a definitywne rozpoznanie zostało ustalone dopiero na podstawie badania histopatologicznego.

OPIS PRZYPADKU

Chora N. H., lat 47 (Nr hist. choroby 297/90) przyjęta 90.04.25 do Oddziału Ginekologicznego tut. Szpitala z rozpoznaniem: Tu adnex. sin. W dniu 90.05.07 zabieg operacyjny w Oddz. Ginekologicznym. Śródoperacyjnie stwierdzono guz pęcherza obejmujący jego szczyt i liczne guzowate zrosty sieci z otrzewną i jelitami. Usunięto część sieci, zrosty jelitowe uwolniono na tępo. Macicę wraz z przydatkami uznano za nie zmienione. Dalszą część zabiegu przeprowadził poproszony o konsultację urolog ,(J. Krakowski). Naciek obejmuje szczyt i 1/3 tylnej ściany pęcherza. Ma charakter egzofityczny, przechodzi w kierunku otrzewnej i budzi podejrzenie nacieku nowotworowego. Po ekstraperitonizacji pęcherza wykonano rozległą resekcję szczytu i tylnej jego ściany z jednocentymetrowym marginesem zdrowej tkanki. Pęcherz zamknięto dwuwarstwowo, mocz odprowadzono cewnikiem przez cewkę. W kilka dni po operacji uzyskano wynik badania histopatologicznego. Badanie wykonano w pracowni anatomopatologu Krakowskiego Szpitala Zespolonego im. G. Narutowicza w Krakowie. Kierownik dr med. Jan Nowak. Nr badania 121.170 (ryc. 1). Kolonia promieniowca (actinomycosis). Cystitis partim purulenta et ulcerosa. Pow. 200 x.

Przez 3 tygodnie podawano penicylinę w megadawkach. Rana zagoiła się przez rychłozrost. Cewnik usunięto w 18 dniu po operacji, chora mocz oddaje prawidłowo, bez dolegliwości. Wykonana urografia w 20 dniu po operacji wykazała prawidłowy obraz układów kielichowo-miedniczkowych oraz moczowodów. Obrysy pęcherza gładkie, równe.

W rzucie na kość krzyżową widoczna spirala domaciczna, kt6ra jak się okazało była założona przez 3 laty (ryc. 2).

Spiralę usunięto w znieczuleniu ogólnym, a jamę macicy wyłyżeczkowano. Materiał przesłano do badania bakteriologicznego, wynik negatywny. Chorą wypisano do domu w 25 dniu po operacji w stanie dobrym. Kontrolna cystoskopia wykonana po 8 miesiącach: pojemność pęcherza prawidłowa. Na ścianie tylnej widoczna linijna blizna. Poza tym błona śluzowa i ujścia nie zmienione

Opisane spostrzeżenie potwierdza znane trudności diagnostyczne i lecznicze promienicy. Uważamy, że u tej chorej wrotami zakażenia była droga odmaciczna. Przypadek sprawił, że zastosowano prawidłowy sposób leczenia, operacja na drodze nadłonowej była najlepszym rozwiązaniem dla chorej. Wydaje się, że sama antybiotykoterapia lub TUR w połączeniu z antybiotykoterapia byłyby mało skuteczne, długotrwałe i prawdopodobnie nie przyniosłyby radykalnego wyleczenia

piśmiennictwo

  1. 1. Gutowski P., Borowski M., Modrzejewski A.: Promienica brzuszna. Wiad. Lek., 1987, XI, 11. —
  2. 2. Keebler C, Chatwani A., Schwartz R.: Actinomycosis infections associated with intraiuter.ine oontraceptive devices. Am. J. Obstet. Gynec., 1983, 145, 596. —
  3. 3. Krakowski J.: Przypadek periurethritis actinomycotica. Urol. Pol., 1956, 9, 175. —
  4. 4. Lorenz T.: Promienica jądra. Pol. Przeg. Chir.. 1961, 33, 163. —
  5. 5. Milewczyk M., Kaczmarczyk M., Kurnicki A.: Promienica nerki i tkanki okołonerkowej. Pol. Przeg. Chir., 1974, 46, 2a, 303. —
  6. 6. Musierowicz A., Karasewicz B.: Dwa przypadki brzusznej postaci promienicy imitujące naciek nowotworowy pęcherza moczowego. Wiad. Lek., 1981, XXXIV, 7, 599. —
  7. 7. Rassweiler J., Kraus B., Eisenberger F.: Aktinomykose der Harnblase kompliziert durch eine Antibiotike-Allergie. Akt. Urol., 1988, 19, 1, 36. —
  8. 8. Reśliński B,: Promienica brzuszna. Pol. Przeg. Chir., 1970, 42, 1246.

adres autorów

lek. med. Jan Latała, 30-047 Kraków, ul. Karłowicza 17/6.