PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Wyniki leczenia tadenanem chorych z gruczolakiem stercza
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1978/31/4.

autorzy

Andrzej Borówka, Tadeusz Krzeski, Witold Klimowicz
Klinika Urologicznej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. T. Krzeski

streszczenie

Autorzy przedstawiają wyniki stosowania Tadenanu u 20 chorych z gruczolakiem ster­cza. Lek podawano chorym doustnie w dawce 4 kapsułki dziennie przez 6 tygodni. 11 chorych (55%) stwierdziło zmniejszenie lub ustąpienie dolegliwości dysurycznych po leczeniu. W większości przypadków (72,7%) subiektywnie oceniana poprawa zna­lazła potwierdzenie w wynikach porównawczych badań uroflowmetrycznych wykona­nych u tych chorych. W żadnym jednak przypadku na podstawie badania palpacyjnego per rectum nie stwierdzono inwolucji gruczolaka.

Tadenan (V 1326) jest lekiem pro­dukowanym przez francuską firmę Debat. Jedna kapsułka Tadenanu za­wiera 25 mg kompleksu lipidowo-sterolowego otrzymywanego na dro­dze ekstrakcji z kory afrykańskiego drzewa Pygeum africanum oraz 0,16 mg sorbinianu potasu. Na podstawie badań doświadczalnych na zwierzę­tach ustalono, że Tadenan powoduje regenerację nabłonka elementów gru­czołowych stercza (1) i zapobiega powstawaniu „eksperymentalnego, gruczolaka stercza" u szczurów, sty­mulowanego przez wstrzykiwanie zwierzętom doświadczalnym wycią­gu z gruczolaka stercza uzyskiwanego od mężczyzn (4). Thielbot ustalił, że Tadenan podawany starym psom z gruczolakiem stercza przywraca pra­widłową czynność komórek gruczo­łowych stercza i powoduje transfor­mację histologiczną gruczolaka, przy­pominającego po leczeniu zwierzęcia Tadenanem prawidłowe utkanie gru­czołu krokowego, nie wywołując przy tym zaburzeń w stanie zdrowia zwie­rzęcia (4). Thomas twierdzi, że Tadenan stosowany w dawce terapeutycznej u mężczyzn z gruczolakiem stercza powoduje ustąpienie dolegliwości u 60% chorych (5), Lhez i Leguevague podkreślają korzystny wpływ Tade­nanu stosowanego u chorych podda­nych później adenomektomii twier­dząc, że lek ten stwarza dogodne wa­runki operacyjne ułatwiając wyłusz-czenie gruczolaka (3).

Materiał

Badaniu poddano 20 chorych le­czonych od stycznia do kwietnia 1977 roku w Klinice Urologicznej Cen­trum Medycznego Kształcenia Pody­plomowego w Warszawie z powodu gruczolaka stercza. Wiek leczonych chorych wynosił od 52 do 83 lat. U wszystkich chorych rozpoznano adenoma prostate. Podstawowe kry­terium diagnostyczne stanowiło bada­nie palpacyjne per rectum. Ponadto u wszystkich chorych wykonano ba­dania biochemiczne krwi i moczu, badanie bakteriologiczne moczu oraz badanie urograficzne i uroflowmetryczne. Do leczenia kwalifikowano cho­rych u których wywiad choroby był krótki, to znaczy dolegliwości trwały od 2 do 5 miesięcy, lub chorych, u których istniały przeciwwskazania do leczenia operacyjnego z uwagi na stan układu krążenia i oddychania. W tabeli I przedstawiono czas trwa­nia dolegliwości spowodowanych gru­czolakiem stercza u badanych cho­rych.

Dziesięciu chorych odczuwało do­legliwości dysuryczne od 2 do 5 miesięcy. Ośmiu chorych miało do­legliwości od około roku. Jeden spo­śród badanych chorych miał zupełne zatrzymanie moczu trwające od mie­siąca, poprzedzone trudnościami w w oddawaniu moczu trwającymi od 2 lat. U jednego chorego w rok przed leczeniem Tadenanem wykonano przezcewkową elektroresekcję gru­czolaka stercza. Nawrót dolegliwości dysurycznych u tego chorego wystą­pił w 6 miesięcy po zabiegu.

Na podstawie badania palpacyjne­go per rectum u wszystkich chorych stwierdzono powiększenie stercza o charakterze adenoma prostatae U 2 chorych stwierdzono włóknisty, nie­wielkich rozmiarów gruczolak, u 13 chorych stercz był miernie powięk­szony o spoistości typowej dla gru­czolaka, zaś u pozostałych 5 chorych stwierdzono obecność dużego gru­czolaka stercza. Badanie morfologicz­nego składu krwi u wszystkich cho­rych było prawidłowe. Również po­ziom mocznika we krwi oraz kreaty­niny w surowicy, poziom fosfatazy kwaśnej i zasadowej pozostawały w granicach prawidłowych. Prawidło­wy wynik badania drobnowidowego osadu moczu oraz jałowe posiewy moczu uzyskano u 11 chorych. U 4 chorych badaniem osadu moczu stwierdzono leukocyturię, jednak po­siewy moczu były jałowe. Pozostałych 5 chorych miało dodatnie wyniki ba­dania bakteriologicznego moczu. Po­wyższe dane zestawiono w tabeli II.

Wszyscy chorzy, u których na pod­stawie drobnowidowego badania osa­du moczu oraz posiewów moczu stwierdzono zakażenie dróg moczo­wych, mieli dolegliwości trwające co najmniej od roku. Jeden spośród nich miał zatrzymanie moczu, a u jed­nego przeprowadzono już poprzed­nio niedoszczętną elektroresekcję przezcewkową gruczolaka stercza.

Badania urograficzne wykonane u wszystkich chorych przed leczeniem ujawniły w 19 przypadkach uniesie­nie pęcherza przez powiększony stercz oraz przerost mięśnia wypieracza. W jednym przypadku stwierdzono niewielki uchyłek lewej ściany pęche­rza opróżniający się całkowicie z mo­czu cieniującego po mikcji. U jedne­go chorego nie stwierdzono wpukla-nia się powiększonego stercza w ob­ręb pęcherza moczowego, jednak ścia­na pęcherza była pogrubiała, a bada­nie per rectum potwierdzało rozpoz­nanie gruczolaka stercza. We wszystkich przypadkach wydzielanie i wy­dalanie moczu cieniującego przez ner­ki było dobre. Na podstawie zdjęcia pęcherza moczowego wykonanego po mikcji orientacyjnie określano zale­ganie moczu w pęcherzu, u 11 cho­rych nie przekraczało ono 100 ml, u 5 wynosiło od 100 ml do 250 ml, u 3 ponad 250 ml.

Preparat Tadenan w kapsułkach podawano chorym przed jedzeniem 4 X dziennie po 1 kapsułce przez ok­res 6 tygodni. U 9 chorych, u których stwierdzono stan zapalny dróg mo­czowych stosowano jednocześnie le­ki przeciwbakteryjne (Amidoxal, Bi-septol, Furagin), 16 chorych otrzy­mywało leki ze wskazań internistycz-nych. W trakcie leczenia Tadenanem nie stosowano leków uspokajających i moczopędnych.

Badania kontrolne wykonywano bezpośrednio po ukończeniu leczenia (badanie palpacyjne per rectum, ba­danie drobnowidowe osadu moczu i badanie bakteriologiczne moczu) oraz w 6 tygodni po leczeniu (ponow­ne badanie palpacyjne per rectum, badania moczu, badania biochemicz­ne krwi oraz badanie uroflowmetry-czne). Kontrolnych badań urografi­cznych nie wykonywano, nie określa­no również ilości zalegającego moczu w pęcherzu po leczeniu z obawy przed wprowadzeniem infekcji.

Wyniki

11 spośród badanych chorych (55 %) było zadowolonych z przepro­wadzonego leczenia. Twierdzili oni, że dolegliwości dysuryczne wyraźnie zmniejszyły się lub ustąpiły. U 8 z nich zmniejszyła się ilość mikcji nocnych, jak i częstotliwość oddawania moczu w dzień. U 3 chorych częstotliwość oddawania moczu nie zmniejszyła się, jednak zauważyli oni zmniejszenie się trudności w oddawaniu moczu. 9 cho­rych nie zauważyło poprawy w trakcie leczenia i w okresie obserwacji po leczeniu. U jednego z nich w rok przed leczeniem wykonano elektroresekcję przezcewkowa gruczolaka stercza, u drugiego leczenie wdrożono w ok­resie zatrzymania moczu i próba usu­nięcia cewnika po leczeniu nie powio­dła się.

U dwóch chorych w badaniu per rectum stwierdzono obecność niewiel­kiego, włóknistego gruczolaka, przy czym jeden z nich nie otrzymał peł­nej dawki leku. U pozostałych 5 cho­rych, u których leczenie nie przynio­sło spodziewanego rezultatu stwier­dzono obecność dużego gruczolaka z zaleganiem moczu w pęcherzu około 250 ml oraz zakażeniem układu mo­czowego. Badaniem palpacyjnym per rectum wykonanym z chwilą ukończe­nia leczenia i w 6 tygodni po leczeniu nie stwierdzono inwolucji gruczolaka w żadnym przypadku.

We wszystkich przypadkach, w któ­rych przed leczeniem nie stwierdzono zmian w badaniu drobnowidowym moczu, po leczeniu wynik badania był również prawidłowy. U 4 cho­rych spośród 9, których leczono jed­nocześnie przeciwzapalnie, uzyskano prawidłowy wynik badania osadu mo­czu oraz jałowe posiewy moczu. Cho­rzy ci po leczeniu Tadenanem i leka­mi przeciwzapalnymi mieli znacznie mniejsze dolegliwości dysuryczne, lub dolegliwości ustąpiły całkowicie. U pozostałych 5 chorych mimo stoso­wania leków odkażających drogi mo­czowe nie uzyskano prawidłowych wyników badania drobnowidowego i bakteriologicznego moczu, chorzy ci nie zauważyli poprawy po przeby­ciu kuracji Tadenanem.

Zakażenie dróg moczowych u cho­rych przed leczeniem i po leczeniu Tadenanem ilustruje tabela II.

U 19 chorych wykonano badania uroflowmetryczne przed rozpoczę­ciem leczenia oraz w 6 tygodni po leczeniu. Uroflowmetrię wykonano za pomocą aparatury pozwalającej na automatyczne oznaczenie czasu wpły­wu 100 ml moczu. Mechanizm zega­rowy był włączany po oddaniu 50 ml moczu przez badanego, zaś jego wy­łączenie następowało, gdy objętość oddanego moczu osiągnęła 150 ml (2). Czas mikcji przed leczeniem wahał się w szerokich granicach od 7,42 sek. do 21,40 sek., przepływ odpowiednio od 13,47 ml/sek, do 4,67 ml/sek. Po leczeniu czas mikcji wynosił od 6,91 sek. do 18,24 sek., a przepływ od 14,47 ml/sek, do 5,55 ml/sek. Różni­ca czasów wpływu 100 ml moczu przed leczeniem i po leczeniu obli­czona jako odsetek czasu wpływu oznaczonego przed leczeniem okreś­la pośrednio stopień zmniejszenia trudności w oddawaniu moczu u le­czonych chorych. Wyniki badań uro-flowmetrycznych uzyskane u chorych w 6 tygodni po leczeniu Tadenanem w większości przypadków (11 cho­rych) nie różniły się istotnie od wy­ników uzyskanych przed leczeniem. U 8 chorych stwierdzono skrócenie czasu wpływu 100 ml moczu o 10% do 17%. Wyniki badań uroflowmetry-cznych wykonanych przed leczeniem i po leczeniu zostały przedstawione w tabeli III.

Objawy uboczne w trakcie lecze­nia Tadenanem wystąpiły u 1 chore­go. Po 14 dniach stosowania leku chory zaczął odczuwać dolegliwości dyspeptyczne, które nie ustąpiły po przerwaniu leczenia przeciwzapalnego (Amidoxal) i zmusiły do zaprzestania podawania Tadenanu. Pozostali cho­rzy nie zgłaszali żadnych dolegliwości wskazujących na działanie uboczne Tadenanu.

Omówienie

Leczenie Tadenanem przeprowa­dzone u 20 chorych z gruczolakiem stercza spowodowało istotne zmniej­szenie dolegliwości dysurycznych w 11 przypadkach. W 9 przypadkach przed rozpoczęciem leczenia nie stwierdzo­no zalegania moczu przekraczającego 100 ml, zaś w 2 przypadkach objętość zalegającego moczu wynosiła ok. 150 ml. 10 chorych, którzy odczuwali subiektywną poprawę po leczeniu Ta­denanem, przed leczeniem miało mocz jałowy, zaś u jednego chorego po le­czeniu skojarzonym z lekami przeciw-bakteryjnymi uzyskano prawidłowy wynik badania drobnowidowego osa­du moczu. Brak poprawy stwierdzo­no u 9 chorych. Dolegliwości spowo­dowane gruczolakiem stercza trwały u tych chorych ponad 10 miesięcy. Jeden z nich miał całkowite zatrzyma­nie moczu, u 3 chorych zaleganie moczu w pęcherzu wynosiło ponad 250 ml, u 3 około 200 ml i u pozosta­łych 2 nie przekraczało 100 ml. U 7 spośród tych chorych stwierdzono za­każenie układu moczowego przed le­czeniem, przy czym u 4 z nich rów­nież po leczeniu istniała infekcja dróg moczowych.

Na podstawie obserwacji 20 cho­rych leczonych Tadenanem można sformułować następujące wnioski:

1. Tadenan jest lekiem, który przynosi subiektywną poprawę u chorych z gruczolakiem stercza, u których wy­wiad chorobowy jest krótki, a zmiany fizjopatologiczne układu moczowego niewielkie.

2. W większości przypadków subiektywnie oceniana przez chorego poprawa po leczeniu Tadenanem znaj­ duje potwierdzenie w wynikach badaniach uroflowmetrycznego.

3.Na podstawie badania plapacyjnego chorych z gruczolakiem stercza nie stwierdzono inwolucji gruczolaka po leczeniu Tadenanem.

4.Tadenan nie powoduje ustąpienia dolegliwości u chorych z długotrwającymi objawami choroby oraz u chorych, u których nie udaje się opanować zakażenia układu moczowego.

5.Tadenan w większości przypadków nie wywołuje objawów ubocznych i w świetle wyników badań laboratoryjnych, wykonanych w krótkim czasie po ukończeniu leczenia jest lekiem nie szkodliwym.

piśmiennictwo

  1. Brux J.: Expertises toxicologuiques et pharmacologuiąues: V 1326 capsuleś. Paris, 3. 3. 1967.
  2. Daszkiewicz £., Zuchowicz K.: Doniesienie wstępne o pomiarach przepływu moczu przez cewkę i oporu cewki. Pol. Przeg. Chir., 1970,42,950.
  3. Lhez A.,Leguevague G. G.: Essai clinigue d'un noveau complexe li-pidosterolique d'oorigine vegetale dans le trai-tement de 1'adenome prostatique. La Vie medicale. 1969, 2, 5399.
  4. Thiebolt L., Ber-thelay S., Berthelay J.: Action preventive et curative d'un extrait d'ecorce de plante africaine (Pygeum africanum) sur radenome experimen-tal chez le Rat. Communication a la Societe francaise de Therapeutique et de Pharmacody-namie. 18 nov. 1970.
  5. Thomas J.-P., Rouf-filange F.: Action du Tadenan sur l'adenome prostatique. A propos de 32 observations. Re-vue internationale des Services de Sante des Armees de Terre, de Mer et de l'air. 1970, 43, 143.

adres autorów

Klinika Urologiczna CMKP
ul. Czerniakowska 231
00-416 Warszawa