english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

WSTĘP Torbiele pojedyncze nerek u dorosłych należą do najczęściej spotykanych nieprawidłowości. Lauks i McLaclilan [7], na podstawie tomografii komputerowej, stwierdzili występowanie torbieli pojedynczych nerek u 20% badanych w wieku 40 lat oraz u 33% w wieku powyżej 60 lat. W większości przypadków torbiele pojedyncze nerek nie dają objawów klinicznych, a do częstego przyżyciowego rozpoznania przyczyniło się rozpowszechnienie stosowania badań ultrasonograficznych. Znaczenie kliniczne mają torbiele duże, które mogą powodować następujące objawy kliniczne: ból, krwinkomocz, nadciśnienie tętnicze, ucisk na układ kiclichowo-miedniczkowy, a ponadto pęknięcie samoistnie lub pod wpływem urazu. Z tego powodu leczono są tylko torbiele duże, mogące powodować jedno z wyżej wymienionych powikłań klinicznych [5j. Najbardziej popularną metodą leczenia torbieli jest punkcja przezskór-na, która jest zarówno zabiegiem diagnostycznym, jak też leczniczym [1, 2, 5, 9, 10]. Wielu autorów uważa, że do rozpoznania torbieli prostej wystarczy potwierdzenie badaniem usg ich cech charakterystycznych, którymi są: gładkie i cienkie ściany, owalny lub okrągły kształt, zwiększona przepuszczalność fal ultradźwiękowych, akustyczne wzmocnienie poza torbielą, cienie brzegowe oraz brak echa wewnętrznego \\\\4, 11-13]. W każdym przypadku torbieli prostej należy wykluczyć proces nowotworowy [8]. Punkcja prze-zskórna torbieli umożliwia badanie cytologiczne jej zawartości oraz - po podaniu środka cieniującego - ocenę ściany torbieli. Leczenie polega na ewakuacji płynu, a następnie podaniu środka obliterującego (alkoholu, glukozy, fosforanu bizmutu, itp.) w celu zamknięcia torbieli [2, 3, 6, 9, 11]. Celem pracy jest ocena skuteczności leczenia torbieli prostych nerek za pomocą punkcj i przezskórnej, połączonej z podaniem wybranych chemicznych środków oblitcrujących. MATERIAŁ I METODA W latach 1986-1998, w Klinice Urologii Akademii Medycznej w Lublinie, torbiele proste nerek rozpoznano u 265 cho- rych w wieku od 16 do 78 lat (średnio 54,7). Rozpoznania dokonano na podstawie badania ultrasonograficznego, a dodatkowo u wszystkich chorych wykonano urografię. Do leczenia kwalifikowano torbiele o średnicy równej lub większej od 5 cm. U 191 chorych leczono je za pomocą punkcj i przezskórnych pod kontrolą ultrasonografii. Nakłucie torbieli przeprowadzano pod kontrolą aparatu ultrasonograficznego firmy Alloka, wyposażonego w głowicę 3,5 MHz. U wszystkich chorych po nakłuciu pobierano płyn z torbieli do badania cytologicznego oraz bakteriologicznego. Po opróżnieniu torbieli z płynu, w celu obliteracji, 86 chorym (45,0%) podano 2 ml (200 mg) Vibramycyny (grupa I). a 105 chorym (55%) - 20 ml 96% alkoholu etylowego (grupa II). Każdorazowo mierzono ilość uzyskanego płynu. Kontrolne badania ultrasonograiiezne wykonywano po 1 roku oraz po 5 latach od zabiegu. Za zamknięcie torbieli uznawano brak lub obecność płynu w miejscu torbieli o średnicy nic przekraczającej 3 cm. Za wznowę uważano obecność przestrzeni płynowej o średnicy równej lub przekraczającej 3 cm. Porównywano zarówno skuteczność samej metody leczenia, jak również poszczególnych środków chemicznych, tj. alkoholu etylowego i Vibramycyny. Zamienność różnic statystycznych stwierdzano na podstawie testu mediany. WYNIKI Objętość uzyskanego płynu wahała się od 60 do 740 ml, średnio 163,3 ml Średnica torbieli wynosiła od 5 do 12 cm, średnio 7,3 cm. U 86 chorych, co stanowiło 45%, torbiele obliterowano za pomocą Vibramycyny, natomiast u 105 (54,9%) obliterację uzyskano za pomocą alkoholu etylowego. W tabeli 1 przedstawiono uzyskane wyniki. Po 1 roku od punkcji wznowa wystąpiła u 61 chorych, co stanowi 31,9% wszystkich leczonych. Wznowa odpowiednio wystąpiła u 36 pacjentów po podaniu Vibramycyny (41,8%), natomiast po podaniu alkoholu etylowego - u 25 chorych (23,8%). Różnica pomiędzy poszczególnymi środkami obliterującymi jest statystycznie istotna (p = 0,0049). Z kolei, po 5 latach wznowę stwierdzono u 70 chorych, co stanowi 36,6% wszystkich chorych. W 42 przypadkach wystąpiła ona po podaniu Vibramycyny, to jest w 48,8%, natomiast po podaniu alkoholu etylowego - u 28 chorych, co wynosi 26,6% wszystkich wznów. Po 5 latach różnica między skutecznością Vibramycy-ny a alkoholu etylowego na podstawie liczby wznów jest również statystycznie istotna (p = 0,0009). Wznowa występowała w 87,1 % (61 chorych) w pierwszym roku po punkcji. Nic stwierdzono poważnisejszych powikłań po punkcji. OMÓWIENIE WYNIKÓW W praktyce lekarskiej przezskóma punkcja torbieli nerek jest znana i stosowana od wielu lat. Stanowi łatwą i bezpieczną metodę leczenia torbieli prostych nerek. Holm-berg i Hielala [61 obserwowali 156 chorych z torbielą prostą nerek. U 25% nielcczonych chorych w ciągu 3 lat doszło do zwiększenia objętości torbieli. W 2 grupie, po wykonanej zwykłej aspiracji, w 90% przypadków w przeciągu 2 lat doszło do wznowy. Natomiast w grupie 3, po podaniu środka obli- terującego, uzyskano zamknięcie torbieli w 44%. Zabieg ten łączy w sobie cechy diagnostyczne i lecznicze. W celu obliteracji podawano różne związki chemiczne, między innymi glukozę, fenol, etanol. Niektórzy autorzy uważają, że żaden ze środków obliterujących nic ma zasadniczej przewagi nad innymi [2,5]. W przedstawionych przez nas badaniach wykazano statystycznie istotną różnicę między leczeniem torbieli nerek Vibramycyna a alkoholem etylowym. Różnica ta może być spowodowana zarówno objętością podanego środka obli-terującego (20 ml alkoholu etylowego lub 2 ml Vibramycyny), jak również mechanizmem działania. Alkohol powoduje denaturacie nabłonka wyściełającego torbiel. Potwierdzają to tacy autorzy, jak Bean [I] oraz Holmberg [5]. Podsumowując, należy stwierdzić, że punkcja przezskóma torbieli prostej, połączona z podaniem środka obliterującego, jest bezpiecznym zabiegiem dającym wyleczenie w około 60%). W przeprowadzonych badaniach wykazano, że w leczeniu torbieli prostych nerek stosowanie do obliteracji alkoholu etylowego daje lepsze wyniki niż stosowanie Vibramycyny.

1. [1] Bean W. .1.: Renal cysts: treatment with alcohol. Radiology 1981, 138, 329-331.
2. [2] Burzyński K., Prelich A., Jeromin L.: Ocena porównawcza skuteczności obli-teracyjnego działania Vibramycyny i etanolu podanych do wnętrza opróżnionych przezskórnie torbieli nerek. Uroi. Pol. 1990, 43, 117-119.
3. [3] Fish G. W.: Large solitary serous cysts of kidney. JAMA 1939, 112, 514-516.
4. [4j Harris R. D., Goergen T. G., Talncr L. B.: The bloody renal cysts aspirate: a diagnostic dillema. J. Urol. 1975, I 14, 832-835.
5. [5] Holmberg G.: Diagnostic aspects, functional significance and therapy of simple renal cyst. A clinical, radiologic and experimental study. Stand. .1. Urol. Nephrol. Suppl. 1992, 145, 1-48.
6. [6] Holmberg.G., Hietala S.: Treatment of simple renal cysts by percutaneous puncture and instillation of bismuth-phosphate. Scan. J. Urol. Nephrol. 1989.23,207-212.
7. [7] Laucks S. P. Jr.. McLachlan M. S. t\\\'\\\'.: Aging and simple renal cysts of the kidney. Br. J. Radiol. 1981,54, 12.
8. [8] Ljunberg B.. Holmberg G., Sjodin J., Hielala S., Slenling R.: Renal cell carcinoma in a renal cyst: a case report and review of the literature. J. Urol. 1990, 143, 797-799.
9. [9] Mindel H. J.: Percutaneous renal cyst puncture: unusual results in 2 cases. J. Urol. 1975, 114, 332-334.
10. [10] Ozgur S., Celin S., Ilker Y.; Percutaneous renal cyst aspiration and treatment with alkohol. Int. Urol. Nephrol. I98S, 20, 481-484.
11. [11] Raskin M. M., Roen S. A., Viamonlc M. Jr.; Effect ofintracy-stic pantopacpte on renal cysts. J. Urol. 1975, 114, 678-679.
12. [12] Vcstby G. W.; Percutaneous needle puncture of renal cysts. New method in therapeutic management. Invest. Radiol. 1967, 2, 449-452.
13. [13] Yamagishi F., Kilahara N., Mogi W., [toll S.: Age related occurrence of simple renal cysts studied by ultrasonography. Klin. Wochenxehr. 1988, 66, 385-387.

Tadeusz Spruch
Katedra i Klinika Urologii AM w Lublinie ul. Jaczewskiego 8. 20-950 Lublin