PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

KOD: 21 - Późne powikłania ze strony układu nerwowego u chorych na nowotwór zarodkowy jądra po leczeniu cytostatycznym programem BEP
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Małgorzata Sadowska 1, Paweł Wiechno 1, Ewa Nagańska 2, Beata Paluchowska 1, Tomasz Demkow 1
1 Klinika Nowotworów Układu Moczowego Centrum Onkologii w Warszawie
2 Oddział Kliniczny Neurologii i Epileptologii CMKP w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie. Nowotwór zarodkowy jądra jest najczęstszym schorzeniem onkologicznym u młodych mężczyzn. W przerzutowym nowotworze zarodkowym jądra standardem wielolekowej chemioterapii jest schemat BEP (cisplatyna, bleomycyna, etopozyd).
Cel pracy. Ocena wybranych późnych powikłań ze strony układu nerwowego u chorych na nowotwór zarodkowy jądra po przebytej orchidektomii i leczeniu cytostatycznym programem BEP w porównaniu z grupą kontrolną, która po orchidektomii nie była leczona cytostatycznie.
Materiał i metody. Od lutego 2003 do lipca 2004 do badania włączono 153 pacjentów. Wiek chorych zawierał się w przedziale od 19 do 70 lat (mediana 37). Grupę pierwszą stanowiło 93 mężczyzn z przerzutowym nowotworem zarodkowym jądra po orchidektomii i leczeniu cytostatycznym według programu BEP, którzy otrzymali od trzech do dziesięciu kursów chemioterapii (mediana 4). Do grupy drugiej, kontrolnej, włączono 60 pacjentów w pierwszym stopniu zaawansowania klinicznego, którzy po przebytej orchidektomii nie byli leczeni cytostatycznie. Przeżycie wolne od progresji choroby nowotworowej wynosiło minimum dwa lata, mediana - siedemdziesiąt cztery miesiące (przedział: 24-327). Mężczyźni, którzy nie uzyskali całkowitej remisji, lub u których wystąpiła progresja choroby, byli wyłączeni z badania. Oceniono występowanie nieprawidłowości w standardowym badaniu neurologicznym, obecność neuropatii, zgodność występowania neuropatii w badaniu podmiotowym i przedmiotowym oraz obecność dyzautonomii za pomocą Kwestionariusza Zaburzeń Układu Autonomicznego według Lowa. Wszyscy pacjenci wypełnili utworzoną na potrzebę badania ankietę, oceniającą obecność objawów neuropatii oraz czynników ryzyka wystąpienia neurotoksyczności. Dokładne zebranie wywiadu i badanie układu autonomicznego przeprowadzono u wszystkich chorych. Czternastu mężczyzn nie zgłosiło się na badanie neurologiczne, w związku z tym analizę nieprawidłowości w standardowym badaniu neurologicznym, jak również ocenę zgodności występowania neuropatii w badaniu podmiotowym i przedmiotowym, przeprowadzono u 139 chorych.
Wyniki. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w występowaniu nieprawidłowości zarówno w zakresie całego standardowego badania neurologicznego, jak i dla poszczególnych jego części w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną. Obecność objawowej neuropatii wykazano u dwunastu (14,8%) pacjentów w grupie leczonej cytostatycznie i u sześciu (10,3%) w grupie kontrolnej. Stwierdzono statystycznie istotną (p<0,001) słabą zgodność występowania objawów neuropatii w badaniu podmiotowym i przedmiotowym w obu grupach. Analizując Kwestionariusza według Lowa w badanych grupach nie stwierdzono istotnej różnicy dla sumarycznej wartości skali (p=0,198), jak również dla zmiennej określającej interpretację skali (p=0,317). Wykazano istotną różnicę dla składowej kwestionariusza Lowa: objawy naczynioruchowe (p=0,005). W grupie leczonych cytostatycznie i w grupie kontrolnej dyzautonomia miała podobne nasilenie (dyzautonomia dyskretna 63,4% vs. 55%, niewielka 12,9% vs. 13,3%, średnia 4,3% vs. 1,6%). Nie stwierdzono dyzautonomii o nasileniu ciężkim.
Wnioski. 1. Przebycie leczenia według programu BEP nie ma istotnego wpływu na występowanie nieprawidłowości w zakresie układu nerwowego, stwierdzanych standardowym badaniu neurologicznym; nie zwiększa częstości występowania objawowej neuropatii. 2. Chemioterapia według programu BEP zwiększa częstość występowania objawów naczynioruchowych.