english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Pod pojęciem dysplazji nerki uważa się obecność zanikowych, szczątko­wych elementów tkanki nerkowej w miejscu typowego położenia nerki (1, 3). W piśmiennictwie określa się tę wadę również mianem aplazji lub dysgenezji nerek. Do rozpoznania tej wady wymagane jest badanie histo­patologiczne potwierdzające w zmie­nionej nerce obecność struktur zarod­kowych, które mogą wywodzić się za­równo z zawiązka naczyniowego jak i nefroblastycznego lub moczowodo­wego. Charakterystyczna dla dys­plastycznej nerki jest obecność pier­wotnych kanalików śródnercza, a nie­kiedy szklistej chrząstki. Istotą tej wady są zaburzenia zrastania się nef-ronu z układem odprowadzającym. Zmiany te występują z reguły jedno­stronnie, chociaż niekiedy mają miej­sce po obu stronach (Kanasawa, Mazziconacci). Dysplazja nerki wys­tępuje pod różnymi postaciami ko­jarząc się szczególnie z torbielowa-tością. Często obserwowano zmiany dysplastyczne nerki w związku z wstecznym odpływem pęcherzowo­-moczowodowym (2, 4), przeszkodą w moczowodzie, lub przeszkodą pod-pęcherzową. Z doniesień wynika, że dysplazja częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet (62 : 49) — (1) W 85% dysplazję nerki rozpoznaje się przed 13 rokiem życia. Objawy są niecharakterystyczne. Podstawo­wym badaniem, które nasuwa podej­rzenie tej wady jest urografia. Na zdjęciach urograficznych nerka nie uwidacznia się. Również na zdjęciach arteriograficznych brak unaczynienia w miejscu istnienia dysplastycznej nerki. W obrazie cystoskopowym może być brak ujścia moczowodo­wego po odpowiedniej stronie.

W Klinice Urologicznej AM w Gdańsku w ciągu czterech lat pracy było leczonych z powodu wrodzonych wad układu moczowego 180 chorych na ogólną liczbę 3023 chorych. W jed­nym przypadku stwierdzono dysplazję nerki potwierdzoną badaniem histo­patologicznym. Przypadek ten przed­stawiamy poniżej.

Opis przypadku

Chory Z. M. lat 49 nr hist. chor. 3641/606/75 został przyjęty do Kliniki z powodu tępych bólów w obu okolicach lędźwiowych bardziej nasilonych po prawej stronie. Po raz pierwszy dolegliwości bólowe wystąpiły przed 2 latami i były umiejscowione w prawej okolicy lędźwiowej. U chorego rozpoznano wtedy zapalenie korzonków nerwowych. Ambulatoryjne leczenie nie dało efektu. Na trzy miesiące przed przyjęciem do Kliniki bóle po prawej stronie na­siliły się. Wystąpiły też pieczenia i szczypania podczas oddawania moczu. Wykonano wtedy urografię i nie stwierdzono patologicznych cieni w rzucie układu moczowego, zarysu pra­wej nerki jak również wydzielania moczu kon­trastowego przez prawą nerkę. Zarys lewej nerki był nieco większy od prawidłowego. Lewy układ kielichowo-miedniczkowy i moczowód nie wykazywały odchyleń od normy. Zarys pęcherza był gładki.

Podczas wykonywania prawostronnej pie-lografii stwierdzono, że cewnik moczowodowy zatrzymuje się na wysokości 10 cm, a podany kontrast wypełnił tylko ten odcinek moczowodu i spłynął do pęcherza. Rozpoznano wtedy miedniczne przemieszczenie prawej nerki i chorego skierowano do Kliniki Urologicznej.

Po przyjęciu chorego do Kliniki stwierdzono, że jego stan ogólny jest dobry. Badaniem przed­miotowym nie stwierdzano odchyleń od prawidłowego stanu poza dodatnim objawem Goldflamma po prawej stronie. Morfologia, analiza moczu, i badania chemiczne krwi były w normie. Wykonana w Zakładzie Radiologii AM w Gdańsku arteriografia nie wykazywała obecności prawej nerki w miejscu typowym ani w miednicy małej. Wykonana Cystografia wy­kazała, że prawy moczowód wypełnił się na drodze wstecznej, wskutek niewydolności ujścia. Na jednym z kontrolnych zdjęć przeglądowych układu moczowego dopatrywano się nieregu­larnego cienia w miejscu prawdopodobnego istnienia prawej nerki. W celu zidentyfikowania tego cienia w prawej okolicy lędźwiowej wy­konano odmę zaotrzewnową i ona również nie dała jednoznacznej odpowiedzi co do istnienia prawej nerki.

Wobec utrzymujących się dolegliwości bólo­wych i braku pełnego rozpoznania zdecydowano się na zwiadowcze odsłonięcie prawej okolicy lędźwiowej.

W czasie zabiegu operacyjnego stwierdzono, że prawa nerka znajdowała się w typowym miej­scu, a jej wymiary wynosiły 6x3 cm. Górny odcinek moczowodu stanowiło pasmo łączno-tkankowe, które w odcinku miednicznym przechodziło w prawidłowy moczowód. Po podwiązaniu szypuły nerki dokonano jej wycięcia wraz z całym moczowodem, który odcięto przy pęcherzu. Zlikwidowano przez to ognisko zakażenia dróg moczowych. Powłoki zeszyto warstwowo. Wyciętą nerkę wraz z moczowodem wysłano do badania histopatolo­gicznego.

Po zagojeniu rany chory w 8 dniu po operacji w dobrym stanie został wypisany z Kliniki.

Bad. hist. pat. nr L-8628 (dr med. IT. Krejczy, Zakład Anatomii Patologicznej AM w Gdańsku) wykazało, że w licznych skrojonych wycinkach stwierdzono wśród obfitego łącznotkankowego, po części szkliwiejącego podścieliska istnieją skupienia miąższu dysplastycznej nerki. Miedniczny odcinek moczowodu miał prawidłową budowę.

U omawianego chorego w czasie pobytu w Klinice napotkano na trudności diagnostyczne spowodowane późnym wystąpieniem objawów podmiotowych (47 r. ż.), brakiem zakażenia układu moczowego mimo istnienia prawostronnego odpływu pęcherzowo-moczowodowego, oraz niecharakterystycznymi obrazami radiologicznymi. Dopiero zwiadowcze odsłonięcie prawej okolicy lędźwiowej umożliwiło rozpoznanie tej wady pot­wierdzonej badaniem histopatologicznym.

1. Fryczkowski M., Rawski W.: Wielotorbielowata dysplazja nerki u osoby dorosłej. Przeg. Lek. 1974, 31, 4, 491.
2. Gross R.: Dysplazja nerek jako przyczyna nadciśnienia tętniczego u dzieci. Pol. Przeg. Chir., 1974, 46, 2a, 271.
3. Smith Donald R.: Podstawy Urologii PZWL Warszawa, 1973.
4. Stecker Jr. F., RoseJ. G., Gillenwater J. Y'.: Dysplastic kidneys associated with vesicoureteral reflux J. Urol. 1973, 110/3 341.

Klinika Urologiczna
ul. Kieturakisa 1
80-742 Gdańsk