KOD: 15.3 - Przetoki pęcherzowo-pochwowo-jelitowe jako problem terapeutyczny - analiza chorych, leczonych w latach 1991-2005
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Teresa Gawlik-Jakubczak, Kazimierz Krajka

Klinika Urologii AM w Gdańsku

streszczenie

Wprowadzenie. Przetoki pęcherzowo-pochwowo-jelitowe są ciężkim schorzeniem, które dotyka kobiety w różnym wieku. Przyczynami powstania są rozlegle procesy nowotworowe lub zapalne, toczące się w miednicy oraz coraz częściej popromienne powikłania po leczeniu onkologicznym. Wiąże się to zarówno z większą liczbą wykrytych chorób nowotworowych, wdrażaniem terapii nawet w przypadku zaawansowanych nowotworów, jak i z upowszechnieniem radioterapii jako metody leczenia.

Cel pracy. Celem pracy jest analiza przyczyn leczonych przetok i skuteczności zastosowanych metod operacyjnych.

Materiał i metody. W latach 1991-2006 leczono w naszym ośrodku dwudziestu siedmiu chorych z dwudziestoma dziewięcioma przetokami pęcherzowo-pochwowo-jelitowymi. Zebrano dane dotyczące choroby podstawowej, przebytego wcześniej leczenia operacyjnego i onkologicznego, zastosowanego schematu radioterapii. Monitorowane jest przeżycie całkowite chorych po operacji przetoki.

Wyniki. Przetoka była spowodowana u jednej chorej perforacją zmienionego zapalnie uchyłka jelita grubego, u dwóch chorych zaawansowanym nowotworem jelita grubego. U pozostałych dwudziestu czterech chorych chorobą podstawową był rak macicy, w tym u dwóch chorych rak trzonu macicy, u dwudziesty dwu chorych rak szyjki macicy. Wszystkie chore z rozpoznanym rakiem macicy przebyły radioterapię. Trzy chore z innymi chorobami podstawowymi nie były napromieniane. U siedmiu chorych udało się zamknąć przetokę moczową bez konieczności nadpęcherzowego odprowadzenia moczu w tym: trzy chore miały zeszytą przetokę drogą laparotomii i wyłoniony sztuczny odbyt, dwie chore miały wykonaną cystojejunoplastykę i wyłoniony anus praeter, dwie chore były operowane dwukrotnie, i użyto do zamknięcia przetoki moczowej na przemian obu tych metod, anus był wyłoniony podczas pierwszej operacji. U dwudziestu chorych przetokę moczową osuszono wykonując nadpęcherzowe odprowadzenie moczu sposobem Brickera. Anus praeter wyłoniono u dwudziestu pięciu chorych, tylko u dwóch chorych nie było takiej konieczności. Po jednej operacji uzyskano zamknięcie obu przetok u siedemnastu chorych. Dwie chore były operowane dwukrotnie z powodu przetoki pęcherzowo-pochwowo-jelitowej, która ponownie pojawiła się po kilkuletnim okresie zdrowia - przetoki te są traktowane jako odrębne przetoki popromienne. Osiem chorych kobiet było operowanych dwukrotnie z powodu wczesnego nawrotu przetoki moczowej pod postacią przetoki pęcherzowo-pochwowej. Z analizowanej grupy chorych jedna kobieta oczekuje na trzeci zabieg operacyjny z powodu nawrotu przetoki pęcherzowo-pochwowej.

Wnioski. Przetoki pęcherzowo-pochwowo-jelitowe są dla chorych ciężkim powikłaniem, a ich leczenie wiąże się z przeprowadzeniem okaleczających operacji. Próby bardziej oszczędzających zabiegów obarczone są wysokim ryzykiem niepowodzenia, a co za tym idzie - narażają chore na większą liczbę koniecznych operacji.