PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Przypadek zezłośliwiałego mięśniaka gładkokomórkowego pęcherza moczowego
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1978/31/3.

autorzy

Andrzej Musierowicz, Mikołaj Chilimoniuk, Andrzej Matejczuk, Jan Czerniawski
Oddział Urologiczny Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Białymstoku
Ordynator: dr A. Musierowicz

streszczenie

Autorzy opisali przypadek Leyomyoma partim malignisans u kobiety 47-letniej. U chorej uzyskano wyleczenie przez usunięcie pęcherza wraz z guzem i wszczepienie moczowodów do esicy.

Mięśniaki pęcherza moczowego spostrzega się bardzo rzadko. Od pierwszego opisu tego guza podanego w 1892 r. przez Virchowa w piś­miennictwie światowym ogłoszono po­nad 70 przypadków. W polskim piś­miennictwie mięśniak gładkokomór-kowy pęcherza pierwszy opisał Wa­lewski w 1914 roku, do chwili obec­nej opisano 9 przypadków (2, 3, 6, 7, 8, 9, 10). Rzadkość guza oraz dobry wczesny wynik operacji ra­dykalnej skłonił nas do opubliko­wania własnego przypadku.

Rolniczka lat 47 nr hist. chor. 15006/75 przyjęta do szpitala z powodu bólów w pod­brzuszu, bolesnego częstomoczu i krwiomoczu. Dolegliwości pęcherzowe wystąpiły przed rokiem, a krwiomocz ze zmiennym nasileniem — od 3 miesięcy. Badaniem oburęcznym przez pochwę stwierdzono guz wielkości jaja kurzego, dość twardy, związany z prawą połową dna pęcherza. Urografia nie wykazała cech zastoju w górnych drogach moczowych. W pęcherzu po stronie prawej był ubytek wypełnienia — guz. Cystoskopia wykazała obecność uwypukla­jącego się tworu do światła pęcherza moczowego po stronie prawej, błona śluzowa pęcherza nad nim z ogniskami martwicy nierówna. Pobrano wycinek z guza. Wynik histopatologiczny: Leyomyosarcoma (Zakł. Anatom. Patol. AMB, kier. Prof. dr hab. H. Nowak). Chorej usunięto pęcherz moczowy wraz z guzem, wszczepiając moczowody do esicy metodą Goodwina. W czasie zabiegu operacyjnego nie stwierdzono przerzutów w okolicznych i odległych węzłach chłonnych ani w narządach jamy brzusznej. Guz o powierzchni nierównej, rozpadający się obejmował prawą ścianę i dno pęcherza. Wyniki badania histopatologicznego preparatu ope­racyjnego: Leyomyoma cellulare partima mali­gnisans (Zakł. Anatom. Patol. AMB, kier. Prof. dr hab. H. Nowak). Przebieg poopera­cyjny był niepowikłany. Chora z raną zagojoną wypisana z oddziału po 3 tygodniach. Wezwana na kontrolne badania po 6 miesiącach dolegli­wości nie zgłasza. Mocz oddaje co dwie- trzy godziny. Zaburzeń elektrolitowych nie stwier­dzono. Urografia — obie nerki wydzielają i wy­dalają mocz kontrastujący sprawnie.

Omówienie

Mięśniaki gładkokomórkowe pę­cherza moczowego mogą rozwijać się w każdym wieku, częściej spotyka się je u kobiet (1, 2, 3, 5, 8, 10). Objawy kliniczne zależne są od umiejscowie­nia i wielkości nowotworu. Naj­częściej powodują zaburzenia w od­dawaniu moczu, częstomocz, za­trzymanie moczu, rzadziej krwiomocz lub objawy ucisku na sąsiednie na­rządy (3, 6, 7, 8, 10). Ustalenie roz­poznania bywa czasami trudne. Ba­daniem oburęcznym można nieraz wyczuć kulisty lub jajowaty twór w ścianie pęcherza moczowego. Obraz cystoskopowy zależy od stopnia za-awansowania nowotworu, przy no­wotworach rozpadających się, krwa­wiących jest niemożliwe do odróżnienia od nowotworu złośliwego. Urografia pozwala ustalić czy istnieją zmiany w górnych drogach moczowych, na cystogramie zwykle bywa widoczny ubytek wypełnienia pęcherza moczo­wego (3, 4, 5). Nowotwory te umiej-scowiają się najczęściej w okolicy trójkąta i ścian bocznych pęcherza moczowego. Zwykle są dobrze od­graniczone od otoczenia o dużej spo­istości. Na przekroju mają nierówną powierzchnię. Histologicznie guzy te charakteryzują się dużą obfitością włókien mięsnych przebiegających w różnych kierunkach. Są na ogół opi­sywane jako guzy łagodne rzadko ulegające zezłośliwieniu (1, 8). W pol­skim piśmiennictwie jedynie Świr-kowska (7) przytacza przypadek współ­istnienia złośliwiejącego brodawczaka na powierzchni mięśniaka gładko-komórkowego znajdując w prepa­ratach mikroskopowych atypię ko­mórkową i liczne figury podziału mitotycznego w komórkach nabłon­kowych w głębi guza. Atypię komór­kową guza bez figur podziału mi­totycznego stwierdzał Schittek (6). O możliwości przemiany złośliwej mięśniaka gładkokomórkowego wspo­mina Wojewski cytując Huckel'a (10). Wszyscy autorzy są zgodni, że leczenie mięśniaków pęcherza mo­czowego winno być operacyjne. Guzy te na ogół daje się łatwo wyłuszczyć najlepiej z dostępu nadłonowego (3). Wobec jednak wyniku badania wy­cinka pobranego cystoskopowo usu­nęliśmy pęcherz w całości z wszcze­pieniem moczowodów do esicy. Do­bry dotychczasowy wynik operacji utwierdza nas w słuszności postę­powania.

piśmiennictwo

  1. Campbell EL, Gistason: Bening mesothelial turmors of the urinary bladder: review of literature and report of a case of leiomyoma, J. Urol., 1953, 5, 733.
  2. Fryczkowski A., Panicz W., Delebiński B.: Mięśniak gładkokomórkowy pęcherza moczowego. Wiad. Lek., 1973, 10, 971.
  3. Krzeski T. Starzyński S.: Mięśniak gładkokomórkowy pęcherza moczowego. Pol. Tyg. Lek., 1961, 16, 1663.
  4. M6bius W.: Beitrag zum Leiomyoma der Harnblase. Zbl. Gynak, 1972, 94, 310.
  5. Mulchler R., Corder J.: Leiomyoma of the bladder in a child. Brit. J. Radiol., 1972, 45, 5538.
  6. Schittek G., Gawlik Z.: Mięśniak gładkokomórkowy pęcherza moczowego. Pol. Przeg. Chir., 1964, 36, 599.
  7. Świrkowska-Tysz-kiewicz M., Zalewski J., Tuszkiewicz S.: Rzadki przypadek współistnienia mięśniaka gładkokomórkowego i złośliwiejącego brodawczaka w pęcherzu moczowym. Wiad. Lek., 1967, 20, 703.
  8. Twardosz W.: Mięśniak gładkokomórkowy pęcherza moczowego. Pol. Przeg. Chir. 1964, 36, 717.
  9. Walewski S.: Przypadek mięśniaka pęcherza moczowego. Now. Lek., 1914,6,241.
  10. Wojewski A.,Sokal Z.: Mięśniak gładkokomórkowy pęcherza moczo­wego. Pol. Tyg. Lek., 1960, 15, 839.

adres autorów

Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego
ul. M. Skłodowskiej C. 26
15-278 Białystok