PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

KOD: 6.4 - Zastosowanie stentów śródcewkowych jako alternatywnej metody leczenia przeszkody podpęcherzowej
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Tomasz Deja 1, Tomasz Stachowski 2, Zbigniew Kwias 2, Ryszard Szpera 1, Włodzimierz Kowalczyk 1, Tomasz Piernik 1, Patryk Gmerek 1
1 Oddział Urologii, ZOZ MSWiA w Poznaniu
2 Katedra i Klinika Urologii AM w Poznaniu

streszczenie

Wprowadzenie. Przeszkoda podpęcherzowa jest główną przyczyną zatrzymania moczu lub utrudnienia jego odpływu. W większości przypadków przeszkoda podpęcherzowa jest związana z łagodnym rozrostem stercza, a także ze zwężeniami cewki moczowej (nabytymi lub wrodzonymi). U tych chorych, u których farmakoterapia jest niewystarczająca, konieczne jest skuteczne usunięcie przeszkody podpęcherzowej. Stosunkowo nową i obiecującą, zwłaszcza dla starszych i obciążonych chorych, zdyskwalifikowanych z zabiegu operacyjnego, alternatywą jest czasowa implantacja stentów śródcewkowych
Cel pracy. Celem pracy jest ocena przydatności stentów śródcewkowych u chorych z objawami przeszkody podpęcherzowej a w szczególności z łagodnym przerostem gruczołu krokowego zdyskwalifikowanych z leczenia operacyjnego.
Materiał i metody. Do implantacji zwężonych odcinków cewki wykorzystano poliuretanowe stenty (IUC - Intra Urethrel Catheter) obustronnie zakończone samorozprężającymi koszyczkami typu Malecot. Stenty dostępne są w rozmiarach od 25 mm do 65 mm oraz średnicach 16Ch i 18Ch. Od 2004 r. założono trzynaście stentów śródcewkowych u pacjentów z BPH zdyskwalifikowanych z zabiegów operacyjnych z przyczyn internistycznych oraz jedenaście stentów śródcewkowych u pacjentów leczonych z powodu raka gruczołu krokowego, z tego u pięciu chorych po radykalnej prostatektomii, trzech chorych po radioterapii 3D i trzech po radioterapii adjuwantowej. Wiek pacjentów wynosił od 57 do 81 lat i wynosił średnio 73 lata. Średni czas implantacji stentu wynosił 19 tygodni (13-28 tyg.). U pacjentów, u których założono stenty z innego powodu niż BPH stenty po jego usunięciu stwierdzono poprawę mikcji i prawidłowe opróżnianie pęcherza. U pacjentów z BPH stenty utrzymywane były do sześciu miesięcy i po jego usunięciu konieczne było jego ponowne założenie z powodu zatrzymania moczu. Ciekawym potwierdzeniem tego faktu jest przypadek 90-letniego pacjenta przyjętego na Oddział Urologii z powodu zatrzymania moczu w przebiegu łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Pacjent od siedmiu miesięcy stale cewnikowany. W badaniu ogólnym moczu stwierdzono wykładniki zakażenia układu moczowego, pacjent zgłaszał również znaczne obniżenie jakości życia. Po konsultacji internistycznej i anestezjologicznej chory został zdyskwalifikowany z zabiegu otwartego oraz endoskopowego usunięcia gruczołu krokowego. Podjęto decyzję o implantacji poliuretanowego stentu śródcewekowego w odcinku sterczowym cewki. Po ocenie ultrasonograficznej stercza użyto stentu o długości 50 mm i średnicy 16Ch. Implantacja została wykonana w znieczuleniu miejscowym żelem lidnocainowym.
Wyniki. U wszystkich pacjentów po implantacji stentu uzyskano poprawę parametrów mikcji w badaniu uroflowmetrycznym oraz poprawę jakości życia. W siedmiu przypadkach konieczna była repozycja stentu. Pacjenci, u których implantacja przeprowadzona była z powodów innych niż BPH stenty usunięto po około 3-4 miesiącach. U chorych z BPH cewniki utrzymane były dłużej (6-8 miesięcy) i po tym czasie wymieniane na nowe stenty. Opisywany wyżej pacjent po implantacji stentu czuł się dobrze, w pierwszej dobie zgłaszał pobolewania w kroczu, które następnego dnia ustąpiły. W badaniu uroflowmetrycznym stwierdzono poprawę przepływu cewkowego bez zalegania w pęcherzu po mikcji oraz zachowaną kontynencję. W trzeciej dobie po zabiegu pacjent został wypisany do domu. Po 6 miesiącach pacjent został ponownie przyjęty na oddział w celu wymiany cewnika z powodu pogorszenia parametrów mikcji w badaniu uroflowmetrycznym i zaleganiu 100 ml moczu po mikcji. W krótkim znieczuleniu usunięto stary stent, stierdzając niecałkowite zamknięcie jego światła i implantowano identyczny nowy
Wnioski. Idealnym kandydatem do implantacji stentu wydaje się być pacjent powyżej 80 r. ż., sprawny ruchowo, ale z obciążeniami kardiologicznymi cierpiący na BPH. Wydaje się, że założenie stentu w znacznym stopniu poprawia jakość życia pacjenta, jego samodzielność i zapewnia mu prawidłowe oddawanie moczu. Poliuretanowe stenty śródcewkowe do czasowej implantacji stanowią ciekawą i wartą rozważenia alternatywę u pacjentów zdyskwalifikowanych do zabiegu operacyjnego z łagodnym przerostem gruczołu krokowego. Choć stenty mają zastosowanie czasowe a zalecany czas implantacji nie powinien przekraczać sześciu miesięcy posiadają wiele zalet. Znacząco poprawiają jakość życia pacjentów wymagających uprzednio przewlekłego cewnikowania. Pozwalają uniknąć powikłań związanych z długim stosowaniem cewników Foleya jak zakażenia wstępujące układu moczowego, zwężenie cewki, krwawienia, obniżenie komfortu życia.