Usunięcie nerki jest zasadniczym postępowaniem w przypadkach raka jasnokomórkowego. Wykonanie tego zabiegu jest jednak niedopuszczalne w sytuacji gdy mamy do czynienia z chorym z jedną nerką, a jedynym zabiegiem, który może uratować życie chorego jest wykonanie częściowego wycięcia nerki możliwe w wypadku korzystnego umiejscowienia guza np. w obrębie bieguna. Między innymi (2) trzech takich chorych opisał Semb (cyt. ze Ljungrenem), a również w Klinice Ljungrena operowano chorą, u której z powodu nowotworu wycięto 2/3 nerki ze zmianą nowotworową pozostawiając 1/3 makroskopowo niezmienioną część. Druga nerka tej chorej była niewydolna.
Nerka podkowiasta jest formą pośrednią między nerką pojedyńczą, a istnieniem dwóch oddzielnych nerek. Odrębność unaczynienia dwóch zrośniętych ze sobą dolnymi biegunami nerek i odrębność dróg odprowadzających mocz stwarza wyjątkowo korzystne warunki do wycięcia połowy nerki w przypadku nowotworu jednej z jej odnóg. W polskim piśmiennictwie Gawarecka (1) opisała przypadek operowany przez prof. Szczerbę, w którym u 49-letniej chorej z rakiem jasnokomórkowym wychodzącym z węziny nerki podkowiastej dokonano wycięcia nowotworowo zmienionej części z zachowaniem dwóch bocznych odnóg z bardzo dobrym wynikiem po roku obserwacji.
W naszej Klinice był operowany jeden chory (N. W. lat 64 nr hist. chor. 575/112), u którego rozpoznaliśmy raka jasnokomórkowego prawej odnogi nerki podkowiastej. Rozpoznanie zostało ustalone w III Klinice Chorób Wewnętrznych AM w Gdańsku (kierownik: prof. dr med. M. Gamski) głównie w oparciu o urografię i arteriografię. Arteriografia wykazała, że obydwie nerki zbliżone są do siebie dolnymi biegunami i przybierają kształt nerki podkowiastej. Lewa połowa nerki podkowiastej nie wykazywała zmian chorobowych, prawa natomiast niemal w całości była objęta przez proces nowotworowy (ryc. 1). (Arteriografię wykonano w Zakładzie Radiologii AM w Gdańsku — Kierownik — prof. dr med. M. Bie-lecki).
W dniu 8. II. 1973 r. dokonano u chorego wycięcia nowotworowo zmienionej prawej odnogi nerki podkowiastej.
Po niepowikłanym przebiegu chorego wypisano w trzynastej dobie pooperacyjnej do dalszej obserwacji ambulatoryjnej. W czasie badań kontrolnych w Przyklinicznej Poradni Urologicznej u chorego dokonywano oznaczeń szybkości opadania czerwonych krwinek, morfologii krwi, poziomu mocznika i kreatyniny w surowicy krwi i jonogramu, oraz zdjęcia klatki piersiowej. Do chwili obecnej upłynęło już dwa lata i siedem miesięcy od czasu operacji i u chorego nie stwierdza się cech przerzutów, wznowy nowotworowej ani niewydolności nerkowej. Jego stan ogólny jest bardzo dobry.
Przypadek nasz przedstawiamy dla podkreślenia możliwości uzyskania pomyślnego wyniku leczenia nowotworu jednej z odnóg nerki podkowiastej, przy niezmienionej odnodze
drugiej. Mimo, że od czasu operacji upłynęło dopiero 2,5 roku dotychczasowe wyniki pozwalają na oczekiwanie pełnego wyleczenia.
Piśmiennictwo
- Gawarecka M.: Operacje w przypadkach nerek podkowiastych. Urol. Pol., 1954, 27 s. 169.
- Ljungren E.: Obecne poglądy na rozpoznawanie i leczenie złośliwych nowotwo-tworów nerek. Pol. Przeg. Chir., 1961, 34, 1436.
- Adres autora
-
Klinika Urologiczna
ul. Prof. Kieturakisa 1
80-742 Gdańsk