ODPOWIEDŹ NA KOMENTARZ PROF. W. PERDZYŃSKIEGO DO PRACY: WYNIKI ZAOTRZEWNOWEGO LAPAROSKOPOWEGO WYCIĘCIA MARSKIEJ NERKI U DZIECI
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2000/53/3.

W odpowiedzi na uwagi Pana Prof. Wojciecha Perdzyńskiego pragnę
ustosunkować się do uwag zawartych w Jego liście.
1.Prof. Perdzyński usuwa nerkę z cięcia skórnego długości 5-6 cm. Na-
leży rozumieć, że również u 17-latków (w opisanej grupie 4/15).
W naszej pracy trzy porty skórne mają łączną długość 2-3 cm, w tym 2
nefroureterektomię (tj. 50% mniej). Jednak problem długości cięcia skór-
nego, poza aspektem kosmetycznym, ma inny, równie ważny wymiar.
Nawet 5-6 cm przerwanie powłok ciała, przede wszystkim u małych dzie-
ci, prowadzi do spłycenia toru oddechowego. Zaś przez obniżenie całko-
witej pojemności płuc po maksymalnym wydechu (TLC), natężonej obję-
tości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) oraz przepływu powietrza
w połowie natężonego wydechu (FEV2-max) daje objawy hipoksji więk-
sze niż w operacjach laparoskopowych (OL) i późne powikłania [2]. Jed-
nocześnie u dzieci przestaje być przyczyną dość licznych przepuklin w
bliźnie pooperacyjnej.
2.Prof. Perdzyński wypisuje dzieci do domu w 7 dobie po otwartej
nefrektomii (ON). Jak podano w naszej pracy, wypisujemy dzieci w 4,2
dobie (czyli o 43% szybciej). Liczby 11,7-13,5 dnia, podane przez Pana
Profesora, pochodzą zapewne z innej pracy i są przypadkowym cytatem.
Z piśmiennictwa wynika również, że powrót do pełnej sprawności fizycz-
nej jest po OL niemal 100% szybszy [3]. W naszej grupie było to 10 dni.
Czy w 10 dniu po ON dzieci chodzą na zajęcia WF, tak jak po OL?
3.Jeżeli prof. Perdzyński w czasie ON odnotowuje straty krwi mniejsze
niż 18 ml to wypada tylko złożyć mu gratulacje. Według moich doświad-
czeń, po 38 latach operowania, podobnie jak i doświadczeń współauto-
rów omawianej pracy, odnotowuję jednak duże straty krwi. Przedsta-
wiony w dyskusji pogląd utraty krwi rzędu 200-250 ml nie dotyczy tylko
dzieci i nie tylko małych nerek. Jest zrozumiałe, że po ON u dzieci straty
krwi są mniejsze, rzadko przekraczające 80-100 ml [1].
4. Z przedstawionych w liście uwag wynika, że nie ma zasadniczych
różnic w sposobie żywienia po operacji, natomiast 6-7-krotnie niższe zu-
życie antybiotyków wynika z faktu stosowania przez nas jednorazowego
?bolusu” przed OL. Większość autorów (i my także) po ON podaje anty-
biotyk przez 7-10 dni. Nie wspominam o analgetykach, których zużyta
ilość po OL (w porównaniu z ilością podawaną dzieciom z kilku- lub kil-
kunastocentymetrową raną operacyjną) jest śladowa.
Pragnę z naciskiem podkreślić, że chociaż widzimy wyższość tego po-
stępowania w porównaniu z tradycyjnym (szczególnie u dzieci z nieno-
wotworowymi nerkami), to nie twierdzimy, że wykonywać powinni je
wszyscy i to już teraz. Wykonując z dobrym wynikiem ON prof. Perdzyń-
ski z pewnością nie popełnia błędu. Przecież nadal istnieje grupa chirur-
gów wykonujących cholecystektomię tylko z cięcia przezotrzewnowego,
jak i grupa dokonująca dekortykacji prostych torbieli nerek tylko na dro-
dze operacyjnej. Wypada w tym miejscu pogratulować im dobrego samo-
poczucia i życzyć jak najdłuższego utrzymania się na rynku usług chirur-
gicznych.
Myślę, że prof. Perdzyński zgodzi się ze stwierdzeniem, że każde po-
stępowanie chirurgiczne powinno zmierzać do ograniczenia urazu fizycz-
nego i psychicznego u operowanego pacjenta. Dlatego każdy krok w tym
kierunku jest pozytywnie odbierany nie tylko przez lekarzy, ale również
przez chorych. Ich coraz szersza wiedza pozwała im na świadomy wy-
bór sposobu operacji, bo to przecież pacjent jest rzeczywistym beneficjen-
tem każdego postępu w medycynie.

1. [1] Bobashi, K. C, Chamberlin, D. A., Rajpoot, D., Shanberg, A. M.: Retrope-
2. ritoneal laparoscopic nephrectomy in children. J. Urol. 1998,160,1142-1144.
3. [2] Chung, H. I., Chiu, K., Chen, W. J .S., Huung, I. S., Chang, L. S.iAHerna-
4. tion in pulmonary function after retroperitoneoscopic surgery. Br. J. Urol. 1996, 78,
5. 821-825.
6. [3] Doehn, Ch., Fornara, R, Fricke, L., Jochan, D.: Comparison of laparoscopic
7. and open nephroureterectomy for begin disease. J. Urol. 1998,159, 733-734.