PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

TRZY METACHRONICZNE NOWOTWORY NARZĄDÓW UKŁADU MOCZOWEGO U 69-LETNIEGO MĘŻCZYZNY
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1999/52/4.

autorzy

Wojciech Pawłowski, Tomasz Sołtysik, Krzysztof Borkowski, Jan Myrta
Oddział Urologii Szpitala Wojewódzkiego im. Św. Barbary w Sosnowcu
Ordynator: dr n. med. J. Myrta

słowa kluczowe

układ moczowy nowotwory metachroniczne

streszczenie

Przedstawiono przypadek 69-letniego mężczyzny z trzema różnymi meta-
chronicznymi nowotworami narządów układu moczowo-płciowego: rakiem
przejściowokomórkowym pęcherza moczowego, rakiem nerkowokomórko-
wym i gruczolakorakiem stercza.

Współistnienie więcej niż dwóch nowotworów wywodzących się z tego
samego układu narządów należy do rzadkości, ale bywa opisywane tak-
że w krajowym piśmiennictwie [1,4]. Przyczyny powstawania ujawnia-
jących się w różnym czasie, a odmiennych histologicznie zmian nowo-
tworowych w obrębie układu moczowego nie zostały jak dotąd
wyjaśnione. Rozważane jest jako wysoce prawdopodobne obniżenie im-
munologicznych mechanizmów obronnych przed nowotworem, ale tak-
że wpływ chemioterapii i radioterapii. Nie bez znaczenia wydaje się tu
ekspozycja na środowiskowe czynniki rakotwórcze.
OPIS PRZYPADKU
Chory T. B. lat 69 (nr hist. choroby 8025/98) został przyjęty po raz pierw-
szy w 1991 r. w celu leczenia rozpoznanego Cystoskopowo guza pęcherza
moczowego. Wyniki wykonanej w tym czasie urografi i rtg klatki piersio-
wej były prawidłowe. Zastosowano elektroresekcję około 1 cm zmiany,
uzyskując rozpoznanie histopatologiczne TCC (G1 – carcinoma urotheliale)
(nr 977322/H). W 1992 chory nie zgłosił się do kontroli z powodu dobre-
go samopoczucia i braku objawów nawrotu choroby. W 1993 ponownie
został hospitalizowany i poddany elektroresekcji z powodu ok. 3 cm wzno-
wy guza na tylnej ścianie pęcherza. Uzyskano tym razem rozpoznanie
histopatologiczne TCC (G2 – carinoma urotheliale). Wykonana urografia
została poza ubytkiem wypełnienia na cystogramie odpowiadającemu gu-
zowi, innych patologii nie wykazywała. W latach 1994 i 1995 chory przyję-
ty ponownie i poddany elektroresekcji z uzupełniającą chemioterapią do-
pęcherzowa Adriblastyną z powodu drobnych guzków nawrotowych.
Kontrola ambulatoryjna wykazywała brak odchyleń od normy w badaniu
przedmiotowym oraz prawidłowe wyniki badań obrazowych. W 1996 r.
chory na skutek upadku z dachu doznał urazu kręgosłupa szyjnego oraz
kończyn dolnych. Wdrożone leczenie ortopedyczne i fizykoterapia nie przy-
nosiły oczekiwanego rezultatu, a w związku z przedłużającymi się bólami
kostnymi w czerwcu 1997 r. wykonano scyntygrafię kośćca. Uwidocznio-
no liczne ogniska wzmożonego gromadzenia Tc-99 w żuchwie, w żebrach,
kości biodrowej i udowej lewej, w górnych kręgach lędźwiowych i piersio-
wych, sugerujące zmiany o charakterze metastatycznym. W kolejnym ba-
daniu przedmiotowym, w tym per rectum, nie stwierdzono odchyleń od
stanu prawidłowego. W usg z dolnym biegunem nerki prawej związany
był obszar niejednorodnej echostruktury o obniżonej echogeniczności i wiel-
kości około 2 cm. Tomografia komputerowa opisywanej zmiany ustaliła jej
wielkość na około 3 cm, a obraz TK nie odpowiadał zwykłej torbieli, gdyż
po podaniu kontrastu widoczne były nieregularne strefy wzmacniania się,
świadczące o patologicznym unaczynieniu. Wzmacniała się również to-
rebka opisywanej zmiany. Węzły chłonne zaotrzewnowe były prawidło-
we. Ponadto uzupełniono diagnostykę o usg transrektalne, które wykazało
jednorodną echostrukturę i symetrię stercza. Choremu wykonano w lipcu
1997r. prawostronną nefrektomię, stwierdzając śródoperacyjnie guz no-
wotworowy naciekający torebkę tłuszczową. Wynik badania histopatolo-
gicznego: Ca clarocellulare nephrogenes (nr 1074148-53/H). Przebieg poope-
racyjny był niepowikłany. W związku ze zgłaszanymi przez pacjenta na
przełomie roku 1997/98 dolegliwościami dysurycznymi, niejednoznacznym
tym razem wynikiem badania per rectum przy wartości PSA 2,3 ng/ml zde-
cydowano się na wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej stercza i uzy-
skano wynik Adenocarcinoma G1 (nr 71071). Chorego w marcu 1998 r. pod-
dano podtorebkowej orchiektomii i włączono terapię Estracytem. W lipcu
1998r. pacjenta hospitalizowano ponownie i poddano elektroresekcji z
powodu stwierdzonej Cystoskopowo wznowy dwóch drobnych guzków
pęcherza moczowego o wielkości 0,6 i 1,2 cm zlokalizowanych na ścianie
prawej tuż za szyją. Chory aktualnie jest pod stałą kontrolą poradni urolo-
gicznej i onkologicznej.
OMÓWIENIE
Przedstawiono przypadek 69-letniego mężczyzny z trzema różnymi
metachronicznymi nowotworami narządu moczowego: rakiem przejścio-
wokomórkowym pęcherza moczowego, rakiem nerkowokomórkowym
i gruczolakorakiem stercza pozostającym w leczeniu od 1991 r.
W opisywanym przypadku drugi nowotwór rozpoznano w około 6 lat
po pierwszym, co odpowiadało obserwacjom innych autorów [4]. Czę-
stość występowania drugiego pierwotnego nowotworu na podstawie
analizy wieloośrodkowej określa się na około 6,3% chorych [2]. Pytanie,
czy rozwijający się nowotwór wzmaga ryzyko pojawienia się kolejnych,
pozostaje bez jednoznacznej odpowiedzi. Sprzeczne doniesienia sugeru-
ją zarówno możliwość podwyższenia takiego ryzyka, poprzez działanie
czynników genetycznych, hormonalnych czy jatrogennych, jak też ewen-
tualność jego obniżenia na skutek działania mechanizmów immunolo-
gicznych indukowanych rozwojem pierwotnego nowotworu [3,5].

piśmiennictwo

  1. [1] Badyda, ]., Darewicz, J.: Trzykrotny nowotwór układu moczowego u 70- letniego
  2. mężczyzny. Urol. Pol. 1994, 47, 274-275.
  3. [2] Levi, F., Randimbison, L., Franceschi, S., LaVecchia, C: Multiple primary
  4. cancers in the Vaud Cancer Registry. Switzerland. 1974-1989. Br. J. Cancer. 1993,
  5. 67, 391.
  6. [3] Matzkin, H., Braf, Z.: Multiple primary malignant neoplasms in the genitourina-
  7. ry tract - occurence and etiology.J. Urol. 1989,142,1-12.
  8. [4] Świerż,}., Zieliński, H.: Trzy metachroniczne nowotwory złośliwe w narządach
  9. układu moczo-płciowego u jednego chorego. Urol. Pol. 1996, 49, 475-478.
  10. [5] Wegner, H.: Multiple primary cancers in urologic patients: Audit ofl9-year ex-
  11. perience in Berlin and review of the literature. Urology. 1992, 39, 231-236.