POLIP MIEDNICZKI NERKOWEJ
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1999/52/3.

WSTĘP
Łagodne guzy miedniczki i/lub układu kielichowo-miedniczkowego
nerki (ukm) pochodzenia mezenchymalnego wykrywa się bardzo rzad-
ko. Najczęściej spotykanym nowotworem miedniczki nerkowej jest rak
przejściowokomórkowy. Powszechnie przyjętym postępowaniem w
przypadku raka miedniczki nerkowej jest usunięcie nerki i moczowodu
z wycięciem ściany pęcherza wokół ujścia pęcherzowego moczowodu.
OPIS PRZYPADKU
30-letnia chora została przyjęta do kliniki z powodu bólów w lewej
okolicy lędźwiowej z towarzyszącymi wymiotami. Badanie fizykalne nie
wykazało odchyleń od stanu prawidłowego. W badaniu ogólnym mo-
czu stwierdzono krwinkomocz. W badaniu cytologicznym osadu mo-
czu nie wykazano komórek nowotworowych. Wyniki badań biochemicz-
nych krwi były prawidłowe. Urografia (ryc. 1) wykazała duży ubytek
wypełnienia w lewej miedniczce nerkowej i niewielkiego stopnia zastój
moczu w lewym ukm. Badanie ultrasonograficzne i tomografia kompu-
terowa nerek potwierdziły obecność litego guza wypełniającego mied-
niczkę nerkową i częściowo górny kielich lewej nerki. W trakcie cysto-
skopii nie stwierdzono zmian patologicznych w pęcherzu moczowym.
Chorej usunięto lewą nerkę i moczowód wraz ze ścianą pęcherza mo-
czowego wokół ujścia pęcherzowego moczowodu. Przebieg pooperacyj-
ny był niepowikłany. W badaniu makroskopowym po nacięciu ściany
miedniczki nerkowej stwierdzono uszypułowany guz miedniczki ner-
kowej o wymiarach 4,5 ’ 3 cm, barwy białawej o gładkiej powierzchni.
Badanie mikroskopowe preparatu (nr. badania 003547) wykazało uszy-
pułowany polip nabłonkowo-włóknisty (polypus fibroepithelialis) po-
kryty prawidłowym nabłonkiem przejściowokomórkowym z ogniska-
mi metaplazji płaskonabłonkowej (ryc. 2).
OMÓWIENIE
Łagodne, nienabłonkowe (pochodzenia mezodermalnego) guzy ukła-
du kielichowo miedniczkowego nerki występują niezwykle rzadko. Ten
typ guza może pojawić w każdym wieku w: nerce, moczowodzie, pę-
cherzu moczowym, cewce moczowej [1-10].
Etiologia tego nowotworu jest nieznana. Powstało szereg teorii pró-
bujących tłumaczyć patogenezę guzów włóknisto-nabłonkowych: wady
wrodzone, podrażnienie wywołane kamicą moczową, zakażenie, zabu-
rzenia hormonalne, alergia, urazy [5, 6, 8, 9]. Polipy włóknisto-nabłon-
kowe są najczęściej spotykane w grupie łagodnych nienabłonkowych
nowotworów ukm, do których zalicza się również fibroepithelioma, fi-
broma, fibrolipoma, leiomyoma, fibromyoma, hemangioma, lymphan-
gioma [1, 5, 6]. Boross [2] opisał pierwszy przypadek polipa włóknisto-
nabłonkowego miedniczki nerkowej w 1929 roku. Przeglądając literaturę
światową udało nam się znaleźć 19 opisanych przypadków (tabela I).
Najczęściej opisywane objawy towarzyszące polipowi włóknisto-nabłon-
kowemu ukm to: kolka, bóle w okolicy lędziowej, krwiomocz [3, 5, 7,10].
Badanie cytologiczne osadu moczu nie wykazuje komórek nowotwo-
rowych ponieważ guz jest pokryty prawidłowym nabłonkiem przejścio-
wokomórkowym. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić złogi
niecieniujące, skrzepy krwi i raka przejściowokomórkowego ukm.
Ponieważ większość wcześniej opisywanych przypadków była myl-
nie rozpoznawana jako rak przejściowokomórkowy miedniczki nerko-
wej chorym usunięto nerkę lub nerkę wraz z moczowodem (tabela I).
Obecnie, przy podejrzeniu łagodnego guza ukm, powinna być wykona-
na Ureterorenoskopia. Makroskopowy obraz zmiany i obraz mikrosko-
po wy mnogich biopsji, wykluczających obecność nowotworu złośliwe-
go, upoważniają do wykonania zabiegu oszczędzającego narząd (resek-
cja guza i ściany miedniczki i/lub układu kielichowo-miedniczkowego
ze śródoperacyjnym badaniem mikroskopowym oceniającym margine-
sy cięcia chirurgicznego).
Należy podkreślić, że kliniczne i radiologiczne objawy polipów są
podobne do objawów raka przejściowokomórkowego ukm. Dlatego usu-
nięcie nerki wraz z moczowodem i ścianą pęcherza moczowego wokół
ujścia pęcherzowego moczowodu musi być zawsze brane pod uwagę w
planowaniu leczenia dopóki nie zostanie potwierdzony łagodny charak-
ter zmiany.

1. [1] Alkibay, T., Ataoglu, O., Tecimer, T., Tsik, S., Bozkirli,J.: Multiple fibroepithelial
2. polyps of renal pehis and calyces: a case report. Int. Urol. Nephrol. 1992, 24, 347-
3. 351.
4. [2] Boross, E.: Fibroma of renal pehis. Orv. Hetil. 1929, 73,1055-1059.
5. [3] Cassimally, K. A. J.: Fibroma filling the renal pehis: report of a case. Canad. J.
6. Surg. 1971,14, 350-352.
7. [4] Evans, A. T., Stevens, R. K.: Fibroepithelial polyps of ureter and renal pehis: a case
8. report. J. Urol. 1961, 86, 313-315.
9. [5] Gomez-Fraile, A., Aransay, A., Matutc, J. A., Lopez, E, Ocoz, R, Muley, R.:
10. Pyelic benign fibroepithelial polyp in childhood: a case report. J. Pediatr. Surg. 1993,
11. 28, 948-949.
12. [6] Macfarlane, M. 1., Stein, A., Layfield, L., deKrcnion, J. B.: Preoperathe endo-
13. scopic diagnosis of fibroepithelial polyp of the renal pehis: a case report and rezńew of
14. the literature. J. Urol. 1991,145, 549-551.
15. [7] Pimentei, M. C, Pedrosa, CS., Silmi, A., Nacarino, I,.: Giant fibrous polyp of a
16. calyx. Urol. Radiol. 1985, 7, 51-53.
17. [8] Ritchey, M. L., McDonald, E. C, Novicki, D. E.: Myxoidfibroepithelial polyp in
18. caliceal dwerticulum. J. Urol. 1985,133, 79-80.
19. [9] Wegner, H. E., Herbst, H., Dieckmann, K. P.: Fibroepithelial polyp of the renal
20. petois: report of a case treated with nephron-sparing surgery and rezńew of the liter-
21. ature. Int. Urol. Nephrol. 1993, 25, 539-542.
22. [10] Wolgel, C. D., Parris, A. C, Mitty, H. A., Schapira, H. E.: Fibroepithelial pol-
23. yp of renal pelvis. Urology. 1982,19, 436-439.